Πώς επηρεάζει ο νόμος τους influencers;

Γράφει η Κατερίνα Παπαδέα νόμος influencers

Με τη ραγδαία ανάπτυξη και διάδοση των social media έχει αναδυθεί μια νέα επαγγελματική δραστηριότητα, αυτή του influencing. Ο προσδιορισμός αυτού του όρου με σαφήνεια είναι δύσκολος, δεδομένου ότι δε προβλέπεται στο νόμο. Πρόκειται για μια ορολογία, εξαρτημένη από τα χαρακτηριστικά των υποκείμενων επιχειρηματικών μοντέλων, γεγονός που συνεπάγεται τη συστηματική διαφοροποίηση της, ανάλογα με τις διαφορές που παρουσιάζουν τα μοντέλα αυτά. νόμος

Ωστόσο, στο πλαίσιο της μελέτης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με τίτλο « ο αντίκτυπος των επιρροών στη διαφήμιση και τη προστασία των καταναλωτών στην ενιαία αγορά», ως Influencer ορίζεται ένας δημιουργός περιεχομένου, με εμπορική πρόθεση, ο οποίος αναπτύσσει σχέσεις εμπιστοσύνης και αυθεντικότητας με το κοινό του σε πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης και συνεργάζεται με εμπορικούς παράγοντες, μέσω διαφορετικών επιχειρηματικών μοντέλων, αποσκοπώντας στη δημιουργία εσόδων. Στο πλαίσιο αυτό, εύλογο είναι το εξής ερώτημα: ποιες οι νομικές υποχρεώσεις ενός influencer;.

Παρόλο που  το δίκαιο μας δεν προβλέπει σαφείς ρυθμίσεις για το εν λόγω επάγγελμα, δεν είναι άμοιρο γενικών ρυθμίσεων που το αφορούν. Δεδομένου ότι ένας influencer είναι δημιουργός περιεχομένου, τότε το εισόδημα του το αντλεί με τη προώθηση αυτού του περιεχομένου, μέσω αναρτήσεων που το καθιστούν ευρέως αναγνωρισμένο.

Προκύπτει, λοιπόν, ότι οι influencers παρέχουν διαφημιστικές υπηρεσίες σε εμπορευόμενους προμηθευτές, γεγονός που τους δημιουργεί συγκεκριμένες νομικές υποχρεώσεις. Αναλυτικότερα, η διαφήμιση ορίζεται από το άρθρο 9 του Ν. 2251/1994, σύμφωνα με τον οποίο διαφήμιση είναι κάθε ανακοίνωση που γίνεται με κάθε μέσο στα πλαίσια της εμπορικής, βιομηχανικής, βιοτεχνικής και επαγγελματικής δραστηριότητας, με στόχο τη προώθηση της διάθεσης αγαθών ή υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων και των συναφών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.

Ωστόσο, η ανακοίνωση αυτή θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις, ώστε να προστατευτεί ο καταναλωτής από τυχόν παραπλανήσεις. Συνεπάγεται, λοιπόν, ότι η διαφήμιση από influencers είναι επιτρεπτή, εφόσον συντρέχουν ορισμένα σαφή κριτήρια, που δε θα καταστήσουν την εμπορική πρακτική τους αθέμιτη.

Στον ανωτέρω Ν. 2251/1994 και ειδικότερα στο άρθρο 9στ παρ. κ ( αντίστοιχο παράρτημα Ι στην Οδηγία  2005/29/ΕΚ για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά), προβλέπεται το εξής: απαγορεύεται η χρήση κειμένου στα μέσα, για τη προώθηση ενός προϊόντος, πληρωμένου από τον προμηθευτή, χωρίς αυτό να γίνεται σαφές από το περιεχόμενο του ή από εικόνα ή ήχο σαφώς αναγνωρίσιμα από τον καταναλωτή, με την επιφύλαξη των διατάξεων του ν. 4779/2021 (Α’ 27).

Κατά επέκταση, η προώθηση προϊόντος από εμπορευόμενο, μέσω ανακοίνωσης, χωρίς να αποσαφηνίζεται στον καταναλωτή το εμπορεύσιμο της πράξης, ότι δηλαδή ο εμπορευόμενος έχει πληρώσει για την εν λόγω διαφήμιση, συνιστά κεκαλυμμένη διαφήμιση.

Η διαπίστωση της πληρωμής από τον εμπορευόμενο, της οποίας γνώση οφείλει να έχει ο εκάστοτε καταναλωτής, πραγματοποιείται, εφόσον ενυπάρχει σχέση μεταξύ της πληρωμής από τον εμπορευόμενο και της εν λόγω διαφήμισης/ ανακοίνωσης. Όπως έκρινε και το ΔΕΕ, απαιτείται μια ανταλλακτική συνάφεια, ώστε ο δημιουργός περιεχομένου να λάβει χρηματικό ή υλικό αντάλλαγμα από τον εμπορευόμενο για την δημοσίευση που ανάρτησε.

Κατόπιν των ανωτέρω, το επάγγελμα των Influencers, αναμφίβολα, έχει λάβει σημαντικές διαστάσεις τη τελευταία δεκαετία, γεγονός που καθιστά αναγκαίο να διασφαλιστούν οι παράγοντες της αγοράς, ώστε έχοντας επίγνωση των καθηκόντων και των υποχρεώσεων τους να ενεργούν με επαγγελματισμό και υπευθυνότητα. Στο πλαίσιο αυτό, οι Influencers θα πρέπει να λαμβάνουν γνώση των κανονιστικών τους υποχρεώσεων, ώστε οι διαφημίσεις τους να είναι νομότυπες και όχι κεκαλυμμένες και ώστε να προστατεύονται οι καταναλωτές και η αγορά εν συνόλω από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, οι οποίες θα επιδράσουν αρνητικά στο σημαντικότατο τμήμα της κοινής αγοράς, τον ανταγωνισμό.

Διαβάστε περισσότερα: νόμος Influencers