Στη χώρα μας, τα τελευταία οκτώ χρόνια, έχουμε περάσει από δύο διαφορετικούς τύπους κυβερνήσεων, μια κυβέρνηση συνεργασίας μεταξύ του κόμματος του Αλέξη Τσίπρα (ΣΥΡΙΖΑ) και του Πάνου Καμμένου (ΑΝ.ΕΛ), αλλά και της αυτοδύναμης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τη Νέα Δημοκρατία. Με αφορμή την ανακοίνωση της ημερομηνίας διεξαγωγής των επόμενων βουλευτικών εκλογών για την Κυριακή 21 Μαϊου 2023 είναι σημαντικό να δούμε τί είναι αυτό που ακούμε συχνά για αυτοδυναμία και για κυβέρνηση συνεργασίας και το οποίο θα μας απασχολήσει πολύ μετά το ‘’κλείσιμο’’ της κάλπης.

Αυτοδυναμία, στην πολιτική, λοιπόν, ονομάζεται η δυνατότητα επίτευξης μιας απόλυτης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας από ένα κόμμα, κάτι που του επιτρέπει να σχηματίσει μόνο του κυβέρνηση, χωρίς να έχει ανάγκη υποστήριξης από άλλα κόμματα. Συνήθως, το κόμμα που θα ψηφιστεί από το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού, το οποίο, βέβαια, να είναι κοντά στο 50%, ‘’παίρνει’’ την πλειοψηφία των βουλευτικών εδρών (150+1)

Το σύστημα αυτό ονομάζεται απλή αναλογική και είναι αυτό με το οποίο θα διεξαχθούν και οι πρώτες εκλογές την Κυριακή 21 Μαϊου 2023. Το σύστημα της απλής αναλογικής ψηφίστηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση (ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ) και θα ισχύσει στις επερχόμενες εκλογές και προβλέπει ότι οι έδρες που λαμβάνει κάθε κόμμα υπολογίζονται βάσει του ποσοστού που συγκεντρώνει στην επικράτεια. Για παράδειγμα, με την απλή αναλογική, στην καθαρή μορφή της, αν ένα κόμμα στην Ελλάδα λάμβανε το 10%, των ψήφων, τότε θα έπαιρνε 30 έδρες, δηλαδή το 10% των 300 εδρών.

Το πιθανότερο σενάριο, μάλιστα, είναι η διεξαγωγή δεύτερων, επαναληπτικών εκλογών, την Κυριακή 2 Ιουλίου 2023, αυτή τη φορά με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής το οποίο ψήφισε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και προβλέπει ένα μπόνους 50 εδρών στο πρώτο κόμμα. Πιο συγκεκριμένα, ο εκλογικός νόμος της ενισχυμένης αναλογικής, ο οποίος θα ισχύσει στις, ενδεχόμενες, δεύτερες εκλογές, προβλεπει ότι αν το πρώτο κόμμα λάβει ποσοστό έως 25%, τότε θα λάβει μπόνους 20 εδρών. Οι υπόλοιπες 280 έδρες θα κατανεμηθούν αναλογικά. Για κάθε επιπλέον 0,5%, το πρώτο κόμμα θα παίρνει μπόνους μία έδρα. Το μέγιστο μπόνους των 50 εδρών στις δεύτερες εκλογές του 2023 θα επιτευχθεί μόνο αν λάβει το 40% των έγκυρων ψήφων.

Εκτός από την αυτοδύναμη κυβέρνηση, ένας άλλος τύπος κυβέρνησης, ο οποίος είναι και ο πιο συνηθισμένος, είναι η κυβέρνηση συνεργασίας, στην οποία συνεργάζονται πολλά πολιτικά κόμματα, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο την κυριαρχία οποιουδήποτε κόμματος. Ο λόγος για τον οποίο σχηματίζεται, συνήθως, μια κυβέρνηση συνεργασίας είναι όταν κανένα κόμμα δε μπόρεσε από μόνο του να αποκτήσει την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Βέβαια, υπάρχει και ένας δεύτερος λόγος για να υπάρξει μια συνεργασία, ο οποίος δεν είναι τόσο συνηθισμένος, όταν η χώρα βρεθεί σε μια περίοδο εθνικής ανάγκης, όπως κατά τη διάρκεια πολέμου ή οικονομικής κρίσης, έτσι ώστε να δοθεί στην κυβέρνηση η απαραίτητη συνταγματική νομιμότητα.

Πολλοί μελετητές υποστηρίζουν πως μια αυτοδύναμη κυβέρνηση μπορεί να εγγυηθεί τη σταθερότητα και την ομαλή διακυβέρνηση, με τη λήψη των πολιτικών αποφάσεων να γίνεται γρήγορα, ενώ μια κυβέρνηση συνεργασίας μπορεί να επιφέρει την ακυβερνησία, την έλλειψη, δηλαδή, ουσιαστικού κυβερνητικού έργου και κυβερνητικών παρεμβάσεων, όταν τα κόμματα συνεργασίας έρθουν σε αντιπαράθεση.

Στο στρατόπεδο της Νέας Δημοκρατίας μένουν πιστοί στο σχέδιο για μια αυτοδύναμη κυβέρνηση, το οποίο σχέδιο, βέβαια, όπως φαίνεται δουλεύει, ενώ το ΣΥΡΙΖΑ επιμένει σε μια προοδευτική κυβέρνηση συνεργασίας.

Στο ΠΑΣΟΚ, από την άλλη, όπως δήλωσε και ο πρόεδρος του κ.Ανδρουλάκης, επιθυμούν ένα πρόσωπο κοινής αποδοχής για πρωθυπουργό, το οποίο να μην είναι, αναγκαστικά, ο αρχηγός του κόμματος, αλλά να προκύψει έπειτα από κοινή απόφαση όλων όσων συμμετάσχουν σε κάποια συνεργασία. Δηλάδη, κατά τα λεγόμενα του πρόεδρου του ΠΑΣΟΚ, ψηφίζοντας Νέα Δημοκρατία έχεις πρωθυπουργό τον κ. Μητσοτάκη, ψηφίζοντας ΣΥΡΙΖΑ έχεις πρωθυπουργό τον κ. Τσίπρα, ενώ ψηφίζοντας ΠΑΣΟΚ έχεις πρωθυπουργό τον άγνωστο Χ, κάτι που τα κόμματα θεωρούν ως ασέβεια προς το πρόσωπο του έλληνα ψηφοφόρου.

Είναι σημαντικό, κλείνοντας, να υπάρχουν σταθερές κυβερνήσεις, είτε βασιζόμενες στην αυτοδυναμία, είτε στη συνεργασία, ώστε η χώρα να βρίσκεται σε μια πολιτική, αλλά, και κοινωνική σταθερότητα και να προχωράει ομαλά η ζωή των πολιτών της.