Βόρεια Ήπειρος: Εκεί που τα πρωτόκολλα και οι συμβάσεις δεν τηρήθηκαν ποτέ

Γράφει η Κώννα Λουκάνη Βόρεια Ήπειρος

Η επίσκεψή του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη λίγες μέρες πριν το τέλος του έτους στα ελληνικά μειονοτικά χωρία της Αλβανίας αποτέλεσε μια καλή αφορμή για έρευνα, επιπλέον γνώσεις, αλλά και για ανταλλαγή απόψεων γύρω από ένα ζήτημα που αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο “κόκκινο πανί” ανάμεσα στις σχέσεις των γειτονικών χωρών. Το ζήτημα της Βορείου Ηπείρου. Ένα ζήτημα το οποίο πέρα από τη μείζουσα πολιτική του σημασία, αποτελεί πληγή για ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων όλα αυτά τα χρόνια. Ένα ζήτημα που ποτέ δεν λύθηκε ουσιαστικά και τώρα πια στο 2023 δεν μπορεί να πει κάποιος με σιγουριά πως η λύση που όλοι χρειάζονται θα βρεθεί στο άμεσο μέλλον.

Με το πρωτόκολλο της Φλωρεντίας το 1914 οι Μεγάλες Δυνάμεις κάνουν τον διαμοιρασμό της γης ανάμεσα σε Ελλάδα και Αλβανία γνωστοποιώντας πως το Αργυρόκαστρο, το Βουθρωτό, Το Δέλβινο, η Χειμάρα, οι Άγιοι Σαράντα, το Τεπελένι και η νήσος Σασών θα αποτελούνε τμήματα πια του Πριγκιπάτου της Αλβανίας. Αυτό αυτομάτως σήμαινε πως η Ελλάδα θα έπρεπε να εκκενώσει άμεσα τα εδάφη της Βορείου Ηπείρου τα οποία είχαν καταληφθεί από τον ελληνικό στρατό που απωθούσε τις οθωμανικές δυνάμεις στη διάρκεια του πρώτου Βαλκανικού πολέμου. Βόρεια Ήπειρος

Αυτή η απόφαση, όπως ήταν φυσικό προκάλεσε την αντίδραση των βορειοηπειρωτών και εξελίχθηκε στην κατάσταση που σήμερα έχουμε γνωστή ως “Βορειοηπειρώτικος Αγώνας”. Αξιοσημείωτο είναι να αναφερθεί, πως πέρα από τις αντιδράσεις των Βορειοηπειρωτών υπήρξαν αντιδράσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ως απόρροια αυτής της εξέγερσης λίγες μέρες μετά γίνεται συνέλευση στο Αργυρόκαστρο και ανακηρύσσεται η Βόρειος Ήπειρος σε “Αυτόνομη Πολιτεία” με προσωρινή κυβέρνηση υπό τον Γεώργιο Χ. Ζωγράφο. Βόρεια Ήπειρος

Η Ελλάδα τότε και αφού δέχτηκε την απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων με αντάλλαγμα την προσάρτηση των νησιών του Αιγαίου αιτήθηκε την ασφάλεια των Ελλήνων κατοίκων, την ελεύθερη εκπαίδευσή τους και της ελεύθερη άσκηση των θρησκευτικών τους καθηκόντων.

Λίγους μήνες μετά το πρωτόκολλο της Φλωρεντίας, ένα άλλο πρωτόκολλο έρχεται να ασχοληθεί ξανά με το ζήτημα. Το πρωτόκολλο της Κέρκυρας, το οποίο υπογράφηκε μεταξύ της Αλβανικής κυβέρνησης και του προέδρου της “Αυτόνομης Δημοκρατίας Βορείου Ηπείρου” έδωσε τέλος στις συγκρούσεις της αλβανικής χωροφυλακής και τον Βορειοηπειρωτών ενώ παράλληλα αποφασίζεται και αναγνωρίζεται η αυτονομία της Βορείου Ηπείρου η οποία διέθετε και αρκετά δικαιώματα για τον τοπικό ελληνικό πληθυσμό. Βόρεια Ήπειρος

Σημαντικό σε αυτό το σημείο θα ήταν να αναφερθεί πως η αλβανική κυβέρνηση θα είχε το δικαίωμα να διορίζει και να απολύει τους κυβερνήτες και τους ανώτερους υπαλλήλους. Έτσι μετά από πιέσεις του τότε πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου και με μεγάλη πικρία μέσα τους οι Βορειοηπειρώτες έθαψαν μέσα τους την επιθυμία για ένωση με την “Μαμά-πατρίδα” εκτός από κάποιους εκπρόσωπους της Χειμάρας που συνέχισαν να είναι πιστοί στο δόγμα τους “Ένωσις ή θάνατος”. Βόρεια Ήπειρος

Είναι πολύ λογικό τώρα να αναρωτηθεί ένας από εμάς για ποιο λόγο να αναφέρει κάποιος τόσο παλιές συνθήκες ή να σκεφτεί “μα καλά τι ρόλο παίζουν 100 χρόνια μετά;” και όμως η ιστορία δυστυχώς ή ευτυχώς βιώνει μία επανάληψη και όλοι θα έπρεπε να έχουμε μία μικρή ιδέα. Και πέραν αυτού, το δυσάρεστο της κατάστασης είναι πως πέρα από το κομμάτι των συνόρων όλα τα άλλα αμφισβητήθηκαν, αγνοήθηκαν, ποδοπατήθηκαν, λεηλατήθηκαν ή ακόμα χειρότερα δεν εφαρμόστηκαν ποτέ όπως έγινε στην περίπτωση του πρωτοκόλλου της Κέρκυρας το οποίο μετά τον Α΄και Β΄ παγκόσμιο πόλεμο δεν εφαρμόσθηκε ποτέ , αλλά δεν υπήρξε και κάποια συνθήκη αργότερα η οποία θα αναιρούσε ότι είχε συμφωνηθεί σε αυτό. Βόρεια Ήπειρος

Τα τελευταία χρόνια κανείς θα περίμενε πως όλοι αυτοί οι ψυχικοί αλλά και υλικοί βανδαλισμοί θα ανήκαν στην νοοτροπία του μακρινού παρελθόντος. Αλλά η απάντηση είναι αρνητική, μέχρι και σήμερα υπάρχουν καταγγελίες από διεθνείς οργανισμούς που αφορούν παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων της μειονότητας και για συνεχείς προσπάθειες των κατά καιρών αλβανικών κυβερνήσεων να υπονομεύσουν τα δικαιώματα ιδιοκτησίας αλλά και το δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι των Ελλήνων κατοίκων της Αλβανίας. Βόρεια Ήπειρος

Όσες φορές οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν προσπαθήσει να κάνουν κάτι για να γίνει έστω και λίγο καλύτερη η ζωή των κατοίκων αυτών είτε πάγωσε ξαφνικά η προσπάθεια είτε οι αλβανικές κυβερνήσεις κατηγόρησαν τις αντίστοιχες ελληνικές ότι δεν έχουν το δικαίωμα να εγείρουν κανενούς είδους απαιτήσεις, με την αφορμή πως οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν επικύρωσαν ποτέ τη σύμβαση περί μειονοτήτων που υιοθετήθηκε στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Κλείνοντας, αυτό το κυρίως ιστορικό με μια δόση γενικής αλήθειας άρθρο θα ήθελα να τονίσω πως ίσως ήρθε η ώρα πια να γίνει κάτι πιο δραστικό. Ίσως ήρθε η ώρα πια αυτοί οι άνθρωποι να αντιμετωπισθούν ίσα με όλους τους άλλους Έλληνες χωρίς διακρίσεις. Ίσως ήρθε η ώρα πια να παρθούν έστω και τόσα χρόνια μετά σημαντικές αποφάσεις που και θα μπορούσαν να εξομαλύνουν την πολιτική σχέση των δύο χωρών αλλά και θα έδιναν το αίσθημα δικαίωσης σε αυτούς τους ανθρώπους. Τελικά αυτή η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού σε αυτά τα χωρία να είναι η αρχή μιας καινούριας σελίδας. Η μήπως δεν αρκεί μόνο αυτό για μια νέα αρχή; Βόρεια Ήπειρος

Διαβάστε περισσότερα: Βόρεια Ήπειρος

Νέα Δεξιά Νέα Δεξιά Νέα Δεξιά

Βόρεια Ήπειρος Βόρεια Ήπειρος