Τι γίνεται με το Χαμόγελο του Παιδιού;
Γράφει η Χριστίνα Λιάνη
Στις 11 Μαίου 2022 δημοσιεύθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση (Αριθμ. 40494/2022), η οποία θέτει στο επίκεντρο τις προυποθέσεις που πρέπει να πληρούν οι Μονάδες Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας (ΜοΠΠ). Ωστόσο, η εν λόγω απόφαση έχει εγείρει ποικίλες αντιδράσεις από μία μερίδα πολιτών, διχάζοντας την κοινή γνώμη. Ενώ οι 81 εκ των 82 δομών που λειτουργούν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, εγκρίνουν την απόφαση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, το Χαμόγελο του Παιδιού εκδηλώνει δριμεία αντίσταση απέναντι σε αυτή.
Αξίζει, λοιπόν, να επισημάνουμε τις σημαίνουσες προβλεπόμενες ρυθμίσεις, απαντώντας στα «fake news» που κυκλοφορούν, τις τελευταίες ημέρες, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τι είναι οι Μονάδες Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας, ή αλλιώς, ΜοΠΠ;
Σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ.1 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης, ως Μονάδες Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας ορίζονται:
«Οι δομές που παρέχουν προστασία σε παιδιά, τα οποία αποδεδειγμένα στερούνται προσωρινά ή οριστικά οικογενειακού περιβάλλοντος ή τα οποία για το δικό τους συμφέρον δεν δύναται να παραμείνουν σε αυτό και δύνανται να λειτουργούν από Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.»
Στη χώρα μας, υπάρχουν 82 Μονάδες Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας στις οποίες φιλοξενούνται 1.400 παιδιά.
Statement No.1: Χαμόγελο του Παιδιού
«Η νέα υπουργική απόφαση θα οδηγήσει τα παιδιά στην ιδρυματικοποίηση τους, οξύνωντας τα περιστατικά κακοποίησης.»
Τι ισχύει:
Στην πραγματικότητα, οι Μονάδες Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας (ΜοΠΠ) αποτελούσαν, μέχρι πρότινος, τις μοναδικές αρρύθμιστες κοινωνικές δομές. Αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι δεν υπήρχε ένα νομικό και κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας των ΜοΠΠ, γεγονός που άφηνε τόσο τα παιδιά, όσο και τους έφηβους, εκτεθειμένους σε φαινόμενα παραμέλησης και κακοποίησης.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα παραμέλησης από μέρους του προσωπικού, αποτελεί ο θάνατος ενός τρίχρονου αγοριού, τον Σεπτέμβριο του 2017, σε εγκαταστάσεις του Χαμόγελου του Παιδιού, στην Αρχαία Κόρινθο. Το άτυχο αγοράκι έπεσε σε φρεάτιο, όπου και ανασύρθηκε από την Πυροσβεστική, χωρίς τις αισθήσεις του.
Ωστόσο, περιστατικά κακοποίησης έχουν εκδηλωθεί, με αποκορύφωμα το Ορφανοτροφείο της Αττικής. Η φρίκη αποτυπώνεται στην ασύλληπτη τραγωδία που εκτυλλισόταν πίσω από τις κλειστές πόρτες της δομής φιλοξενίας στο Κέντρο της Αθήνας. Ανήλικα αγόρια, ηλικίας 7-13 ετών, εξωθήθηκαν σε σεξουαλικές πράξεις με παρότρυνση εργαζομένων του ορφανοτροφείου, ενώ δεν απουσίαζαν οι περιπτώσεις απροκάλυπτης σωματικής και λεκτικής βίας, εις βάρος τους, από συγκεκριμένες γυναίκες υπαλλήλους.
Η υπουργική απόφαση επιδιώκει να δώσει τέλος σε κρούσματα βίας και αποτροπιασμού, προωθώντας διατάξεις σχετικές με τη διατήρηση της ασφάλειας των παιδιών.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, εγκαθιδρύεται ένα καινοτόμο σύστημα, το οποίο στοχεύει σε μετάβαση από το απαρχαιωμένο μοντέλο, που κυριαρχούσε στις δομές φιλοξενίας, σε ένα παιδοκεντρικό, το οποίο θα ικανοποιεί αυστηρά και σαφή κριτήρια.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 12:
- Προβλέπεται η υποχρέωση των ΜοΠΠ «να μεριμνούν για την πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπιση περιστατικών κακοποίησης ή παραμέλησης των ανηλίκων που τελούν υπό την προστασία τους.»
- Θεσπίζεται ο Υπεύθυνος Παιδικής Προστασίας, ο οποίος αφενός, συνιστά αποδέκτης των αναφορών κακοποίησης · αφετέρου, φέρει την αρμοδιότητα να ενημερώνει, αυτοστιγμεί, τις αρμόδιες αρχές και τη Διοίκηση της Μονάδας.
Statement No.2: Χαμόγελο του Παιδιού
«Δεν υπήρχαν κενά νόμου. Η υπουργική απόφαση θα εντείνει τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα.»
Τι ισχύει:
Πληθώρα δυσλειτουργιών προκάλεσε η χρόνια έλλειψη ενός διαφανούς παιδοκεντρικού συστήματος εύρεσης της κατάλληλης οικογένειας.
Για τον λόγο αυτό, η νέα υπουργική απόφαση της Δ. Μιχαηλίδου, ρυθμίζει τα ακόλουθα:
- Μέγιστος αριθμός παιδιών ανά δομή για τη διασφάλιση μίας μη-ιδρυματικής διαβίωσης.
- Μέγιστος αριθμός ανηλίκων ανά δωμάτιο προκειμένου να μη παραβιάζεται η ιδιωτικότητα τους.
- Ελάχιστος αριθμός βρεφοκόμων και βρεφονηπιοκόμων σε δομές που φιλοξενούνται βρέφη και νήπια.
- Επιβολή κυρώσεων ( ανάκληση άδειας λειτουργίας – κλείσιμο δομής ) από την εποπτεύουσα αρχή σε περιπτώσεις καταστρατήγησης των απαιτούμενων προδιαγραφών.
Statement No.3:
«Η κυβέρνηση νομοθετεί αυθαίρετα χωρίς τη συγκατάθεση των αρμόδιων φορέων.»
Τι ισχύει: Χαμόγελο του Παιδιού
- Τον Φεβρουάριο του 2022, οι όροι ίδρυσης και λειτουργίας των ΜοΠΠ τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση στο paidi.gov.gr.
- Η συζήτηση γύρω από το ανωτέρω ζήτημα διήρκησε ένα μήνα.
- Συμμετέχοντες υπήρξαν κορυφαίοι φορείς ( Συνήγορος του Πολίτη, Unicef, Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας, ιδιώτες που άπτονται θεμάτων παιδικής προστασίας κ.ο.κ. ), ενώ το παρόν έδωσαν και πολίτες.
- Υπεβλήθησαν προτάσεις, οι οποίες αξιολογήθηκαν, ενώ αρκετές, υιοθετήθηκαν. Επί παραδείγματι, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων είχε καταθέσει πρόταση για τη φιλοξενία 30 παιδιών στις δομές. Ωστόσο, ορισμένοι από τους συμμετέχοντες εισηγήθηκαν τη μείωση του αριθμού των παιδιών από 30 σε 20, προκειμένου να διασφαλιστεί, στο μέγιστο δυνατό επίπεδο, ο μη-ιδρυματικός χαρακτήρας των δομών. Η πρόταση των ειδικών εφαρμόστηκε.
- Η πρόταση του οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού», με θέμα τη πρόβλεψη για φύλακα σε κάθε δομή, μετετράπη από υποχρεωτικό σε προαιρετικό μέτρο, ύστερα από την εισήγηση του φορέα στη διαβούλευση.
Statement No.4:
«Η υπουργική απόφαση αφήνει ελάχιστα περιθώρια χρόνου, οδηγώντας τις δομές στο κλείσιμο.»
Ο παραπάνω ισχυρισμός έρχεται να ανατραπεί, καθώς:
- Το χρονικό περιθώριο που παρέχεται στις δομές, προκειμένου να καταστεί πιο ήπια η μετάβαση τους στο νέο νομικό πλαίσιο, ανερχέται στο ένα έτος.
- Δομές, όπως το Χαμόγελο του Παιδιού, δε θα κλείσουν, από τη στιγμή που διαθέτουν την οικονομική ευχέρεια και στο προσωπικό τους περιλαμβάνονται κοινωνικοί λειτουργοί. Η ύπαρξη κοινωνικών λειτουργών ή ψυχολόγων εντός των δομών κρίνεται επιτακτική, ώστε να διατίθεται στα παιδιά η ενδεδειγμένη ψυχοκοινωνική στήριξη.
Statement No.5:
«Δεν υπάρχουν προγράμματα στήριξης και ένταξης των παιδιών στην κοινωνία, ωθώντας τα στην ιδρυματοποίηση.»
Τι ισχύει: Χαμόγελο του Παιδιού
Η υπουργική απόφαση, μεταξύ άλλων, προβλέπει:
- Ενσωμάτωση και χρηματοδότηση νέων προγραμμάτων που στοχεύουν στην αποιδρυματοποίηση των παιδιών και την ένταξη τους εντός της κοινωνίας.
- Ενδυνάμωση του Θεσμού της Αναδοχής
- Θέσπιση Στεγών Ημιαυτόνομης Διαβίωσης για έφηβα και ενήλικα άτομα. Σύμφωνα με το πρόγραμμα αυτό, ακολουθεί η μεταφορά 200 νέων, ηλικίας άνω των 15 ετών, από τις δομές παιδικής προστασίας σε διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης. Συγχρόνως, εντός αυτών των στεγών, θα δίνεται η δυνατότητα στους νέους να παρακολουθούν μαθήματα επαγγελματικού προσανατολισμού και αποκατάστασης. Το γεγονός αυτό θα αποτελέσει καθοριστικό δίαυλο στην ανάπτυξη της αυτονομίας τους.
- Εκπόνηση Ατομικού Σχεδίου Φροντίδας ( ΑΣΦ ) από τις ΜοΠΠ, για κάθε παιδί ξεχωριστά. Η διαμόρφωση αυτού του σχεδίου θα γίνεται με βάση τις ευαισθησίες, τις δεξιότητες, τα ενδιαφέροντα, τη σωματική και ψυχική υγεία του παιδιού, καθώς και λοιπά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του. Μάλιστα, θα πραγματοποιείται αναθεώρηση του ΑΣΦ «εντός τριών (3) μηνών από την τοποθέτηση του παιδιού στη ΜοΠΠ και κάθε έξι (6) μήνες μετά την πρώτη αναθεώρησή του».
Η συνέντευξη της Δόμνας Μιχαηλίδου αναφορικά με το νέο νομοσχέδιο: Χαμόγελο του Παιδιού
Για πρώτη φορά, θεσπίζονται αυστηρές προδιαγραφές σχετικές με την ίδρυση και την εύρυθμη λειτουργία των Μονάδων Προστασίας και Παιδικής Φροντίδας, κλείνοντας έναν φαύλο κύκλο νομικών ανεπαρκειών.
Δεν είναι δυνατόν οι δομές που φιλοξενούν βρέφη, νήπια, παιδιά και έφηβους, να λειτουργούν αυθαίρετα, χωρίς όρους και κανόνες. Πρωτεύον ζήτημα δεν είναι άλλο από την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών.
Η μετάβαση από το απαρχαιωμένο σύστημα που ίσχυε, επί δεκαετίες, σε ένα παιδοκεντρικό μοντέλο που θα παρέχει μία ασφαλή, αξιοπρεπή και σίγουρη φιλοξενία προς το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών, έπρεπε να γίνει πράξη. Για να μη ξαναδούμε εικόνες αντίστοιχες με εκείνες που έλαβαν χώρα στο Ορφανοτροφείο της Αττικής.
Κανένα παιδί δεν πρέπει να εκτίθεται σε οποιαδήποτε μορφή βίας, παραμέλησης και κακοποίησης.
Διαβάστε περισσότερα:
Δολοφονία Τοπαλούδη: Ομόφωνα ένοχοι και στο Εφετείο οι δύο κατηγορούμενοι
Ομόφωνα ένοχοι, σύμφωνα με την κατηγορία, κρίθηκαν από το Μικτό Ορκωτό Εφετείο οι δύο υπαίτιοι για τη δολοφονία και τον βιασμό της φοιτήτριας Ελένης Τοπαλούδη, στη Ρόδο.
Φοιτητικές Εκλογές 2022: Τα τελικά αποτελέσματα σύμφωνα με κάθε παράταξη
Στη δημοσιότητα δόθηκα από τις παρατάξεις τα τελικά απoτελέσματα για τις φοιτητικές εκλογές 2022.
Νομική Αθηνών: Επίθεση δέχθηκαν 6 κοπέλες, μέλη της ΔΑΠ – ΝΔΦΚ
Μία φοιτήτρια μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο – «Όποιος χτυπάει φοιτητές, χτυπάει το Πανεπιστήμιο, χτυπάει την Παιδεία» αναφέρει σε ανακοίνωση της η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ
Χαμόγελο του Παιδιού Χαμόγελο του Παιδιού Χαμόγελο του Παιδιού Χαμόγελο του Παιδιού Χαμόγελο του Παιδιού
