Τι είναι η θανατική ποινή;

Θανατική ποινή είναι μία ποινή που επιβάλλεται σε έναν εγκληματία και έχει ως σκοπό τον τερματισμό της ζωής του. Είναι η αυστηρότερη ποινή που μπορεί να επιβληθεί και συχνά ονομάζεται η εσχάτη των ποινών. Τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην Ευρώπη και τον Κόσμο γενικότερα, έχει εκλείψει καθώς ακολουθούνται πιο σωφρονιστικές μέθοδοι.

Η θανατική ποινή αρχικά είχε θρησκευτικό χαρακτήρα, με την μορφή θυσίας, αλλά και εκδικητικό χαρακτήρα, βεντέτας δηλαδή. Με την ισχυροποίηση της κρατικής εξουσίας, ο χαρακτήρας της θανατικής ποινής άλλαξε και έγινε κυρίως ανταποδοτικός. Με τον χαρακτηρισμό ως εγκλήματος κάθε πράξης που διαταράσσει την κοινωνική ειρήνη, η θανατική ποινή λειτουργούσε ως παραδειγματισμό προς το κοινωνικό σύνολο μιας κοινωνίας.

Με ποιους τρόπους εκτελούταν η θανατική ποινή στη πάροδο του χρόνου;=

Κατά την αρχαιότητα, οι κοινωνίες θεσμοθέτησαν διάφορους τρόπους εκτέλεσης των εγκληματιών. Για παράδειγμα οι αρχαίοι Έλληνες είχαν επιλέξει για την εκτέλεση των εγκληματιών τον λιθοβολισμό, τον κατακρημνισμό(Καιάδας) , το δηλητήριο και τον αποτυμπανισμό, για σοβαρά αδικήματα κατά του δήμου στην Αθήνα.

Κατά τον Μεσαίωνα, οι λόγοι που εκτελούταν η εκάστοτε θανατική ποινή, ήταν πολλοί. Φόνος, ληστεία, βιασμός, μαγεία, μοιχεία, διγαμία, όλα αυτά ήταν λόγοι για να τιμωρηθεί κάποιος με την εσχάτη των ποινών. Οι κύριοι τρόποι θανάτωσης ήταν: απαγχονισμός, αποκεφαλισμός, διχοτόμηση, ταφή εν ζωή του καταδίκου, λιθοβολισμός και καύση στη πυρά. Συγκεκριμένα το τελευταίο μέσο θανάτωσης ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο για την καταδίκη γυναικών που θεωρούνταν ύποπτες για μαγεία.

Αργότερα , στα τέλη του 19ου αιώνα, κυρίως στην Αμερική, παίρνει τα ηνία σαν μέθοδος εκτέλεσης, η ηλεκτρική καρέκλα. Όπου ο καταδικασμένος σε θάνατο, δένεται σε μία καρέκλα και εκτελείται καθώς περνάει μεγάλη ποσότητα εναλλασσόμενου ηλεκτρικού ρεύματος στο ανθρώπινο σώμα και στο τέλος πεθαίνει από ηλεκτροπληξία. Λόγω της σκληρής και ασυνήθιστης τιμωρίας που ήταν ,η ηλεκτρική καρέκλα καταργήθηκε και έδωσε στη θέση της , την εκτέλεση με ένεση.

Λόγω των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η θανατική ποινή στις περισσότερες πολιτισμένες χώρες, έχει καταργηθεί. Λίγες χώρες, την έχουν ακόμα και είναι χώρες κυρίως της Ασίας και της Ανατολής. Στον 21ο αιώνα όμως, πολλοί έχουν κάνει νύξη για την επαναφορά ή μη της θανατικής ποινής, σε συγκεκριμένα εγκλήματα, όπως δολοφονίες παιδιών και βιασμών.

Απόψεις υπερ της θανατικής ποινής

Οι υπέρμαχοι της θανατικής ποινής χρησιμοποιούν σειρά επιχειρημάτων για να υποστηρίξουν την επιμονή τους στη διατήρησή της θανατικής ποινής. Ισχυρίζονται ότι η θανατική ποινή, θα μπορούσε να θεωρηθεί φόβητρο για έναν μελλοντικό εγκληματία. Δεν είναι μια απλή ποινή όπου ο εν λόγο
εγκληματίας γνωρίζει πως με το πέρας της έκτισης της ποινής του θα έχει την δυνατότητα να κινείται και πάλι ελεύθερος στην κοινωνία.Η θανατική ποινή έχει σκληρό χαρακτήρα διότι σχετίζεται απόλυτα με τη ζωή του ανθρώπου. Υπάρχουν πολλοί επιστήμονες που υποστηρίζουν ότι η δύναμη της συγκεκριμένης ποινής λειτουργεί αποθαρρυντικά για εκείνον που σχεδιάζει να τελέσει ένα έγκλημα.

Θεωρείται, επίσης ότι μόνο με αυτόν τρόπο έρχεται η ουσιαστική δικαίωση της οικογένειας του θύματος. Κυρίως σε περιπτώσεις δολοφονιών, πέρα από την τιμώρηση του δράστη ένα σημαντικό ζήτημα που προκύπτει είναι και η δικαίωση των συγγενών και του άμεσου οικογενειακού περιβάλλοντος του θύματος , οι οποίοι είναι πολύ πιθανόν να ζητούν εκδίκηση.

Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις παραβατικής συμπεριφοράς παρατηρείται το εξής φαινόμενο: ο θύτης να επαναλαμβάνει ξανά το ίδιο έγκλημα βγαίνοντας από την φυλακή. Ο σωφρονισμός κάποιου μέσα στη φυλακή είναι
σχετικός.Δεν αρκούν για όλους τους εγκληματίες μερικά χρόνια μέσα τη φυλακή. Εξάλλου,ανάλογα με την κοινωνική και οικονομική δύναμη που διαθέτει ο δράστης, παρατηρείται το φαινόμενο η ισόβια κάθειρξη να μετατρέπεται ή να εξαγοράζεται με αποτέλεσμα ο δράστης μέσα σε λίγα χρόνια να είναι πάλι ελεύθερος και σε μεγάλο βαθμό να παραμένει ουσιαστικά ατιμώρητος.

Απόψεις κατά της θανατικής ποινής

Από την άλλη πλευρά, η θανατική ποινή παραβιάζει το δικαίωμα στη ζωή .Η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αναγνωρίζει σε κάθε άνθρωπο το δικαίωμα στη ζωή. Το σύστημα «οφθαλμός αντί οφθαλμού» είναι αναχρονιστικό και δεν μπορεί να εφαρμόζεται στις σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες. Δεν μπορεί η κοινωνία να εφαρμόζει μια τέτοια ποινή ,η οποία πολλές φορές ταυτίζεται με την ίδια την εγκληματική πράξη για την οποία κατηγορεί και καταδικάζει το δράστη.

Η ποινή πρέπει να τιμωρεί το δράστη, αλλά και να τον σωφρονίζει ταυτόχρονα. Ώστε να μην επαναλάβει την ίδια πράξη μελλοντικά. Η θανατική ποινή όμως δε δίνει το περιθώριο σε κάποιον να σωφρονιστεί και να μετανιώσει για τις πράξεις του. Επίσης, η θανατική ποινή αντιτίθεται σε θρησκευτικές και ανθρωπιστικές αξίες που είναι κοινές σε όλο τον κόσμο.Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι παγκόσμια, αδιαίρετα και αλληλένδετα.

Το κυριότερο όμως μείον της θανατικής ποινής είναι ότι δεν αναστρέφεται, σε περιπτώσεις λαθών και παράλληλα η θανατική ποινή με το βάναυσο και απάνθρωπο χαρακτήρα της προκαλεί το κοινό αίσθημα, φανατίζει και εξάπτει το μίσος διχάζοντας την κοινωνία, κάτι το οποίο δεν είναι επιθυμητό από το μεγαλύτερο ποσοστό των πολιτισμένων κοινωνιών.

Σε γενικό πλαίσιο, οι απόψεις σε αυτό το ζήτημα είναι πολλές και διαφοροποιούνται αναλόγως την κοινωνία, το μορφωτικό επίπεδο και τα γεγονότα. Σε μία κοινωνία με μεγάλο βαθμό βίας και εγκληματικότητας θεωρείται λογικό να υπάρχουν περισσότεροι υπέρμαχοι της επιβολής θανατικής ποινής. Αντικειμενικά είναι ένα ευαίσθητο ζήτημα, το οποίο χρείαζεται ιδιαίτερους χειρισμούς σε κάθε περίπτωση, διότι έχουμε να κάνουμε με ανθρώπινες ζωές.