Τελικά, ποιος ήταν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος;

Γράφει ο Δημήτρης Ορφανός

Μετά τον πρόσφατο θάνατο του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, άνοιξε στην κοινωνία μια έντονη συζήτηση για το αν ο αποθανών βασιλιάς, κατά τα χρόνια διακυβέρνησης του στην Ελλάδα, κατάφερε να αφήσει θετικό ή αρνητικό αποτύπωμα. Δεν είναι λίγοι αυτοί που τον κατηγορούν για ανθέλληνα λόγω μίας σειράς σκανδάλων που συνδέονται με το όνομα του, αλλά και εκείνοι που θεωρούν ότι πρέπει να τιμηθεί και να ταφεί με χρήματα του ελληνικού δημοσίου, ως ένας ξεχωριστός αρχηγός. 

Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Β’ της Ελλάδας γεννήθηκε στην Αθήνα και, πιο συγκεκριμένα, στο παλαιό ψυχικό στις 2 Ιουνίου του 1940. Ήταν γιός του βασιλιά Παύλου Α’ και της βασίλισσας Φρειδερίκης, έχοντας και μια μικρή αδελφή την πριγκίπισσα Ειρήνη. Ο Κωνσταντίνος φοίτησε στο Εθνικό Εκπαιδευτήριο Αναβρύτων και στις σχολές Ικάρων, Ναυτικών δοκίμων και Ευελπίδων.

Επιπλέον, ασχολήθηκε και με τον αθλητισμό και, ειδικότερα, με το άθλημα της ιστιοπλοΐας, στο οποίο και κατάφερε να φέρει το χρυσό μετάλλιο στην Ελλάδα, στους ολυμπιακούς αγώνες της Ρώμης, το 1960. Τον θρόνο ανέλαβε στις 6 Μαρτίου 1964, από τον αποθανόντα πατέρα του, Παύλο. Παράλληλα, με το αξίωμα του βασιλιά ορκίστηκε και αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, με τους ανώτατους βαθμούς της στρατιωτικής ιεραρχίας.

Παρά τις πολλές ικανότητες του, η πρώτη κρίση δεν άργησε να έρθει. Το καλοκαίρι του 1965, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος απαιτούσε να έχει τον τελευταίο λόγο, όσον αφορά τον διορισμό του υπουργού της Εθνικής Άμυνας, κάτι που έβρισκε τελείως αντίθετη την τότε κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου, η οποία, σε μια κατάσταση γενικού αναβρασμού, αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τα καθήκοντα της, στις 15 Ιουλίου του ίδιου χρόνου.

Ακολούθησε μια περίοδος έντονης αστάθειας και γενικών πολιτικών κρίσεων, γνωστή ως  «Αποστασία», με αποκορύφωμα το πραξικόπημα της 21η Απριλίου του 1967. Ο ίδιος ο Κωνσταντίνος δεν έκανε τίποτα για να αποτρέψει το πραξικόπημα των συνταγματαρχών, αλλά, αντίθετα, όρκισε την νέα παράνομη κυβέρνηση του στρατιωτικού καθεστώτος αναστέλλοντας τις εκλογές επ’ αόριστον.

Τον Δεκέμβριο του 1967, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος προσπάθησε να δημιουργήσει το «Βασιλικό κίνημα», το οποίο είχε σκοπό τον αγώνα κατά των συνταγματαρχών, αλλά παρόλα αυτά απέτυχε παταγωδώς, χωρίς κανένα απολύτως ουσιαστικό αντίκρισμα, καθώς ο ίδιος ο βασιλιάς υπολόγισε λάθος ότι θα έχει την στήριξη μιας μερίδας του στρατού. Οι προσπάθειες για την χειραφέτηση της Ελλάδας από το χουντικό καθεστώς συνεχίστηκαν, με αποτέλεσμα οι συνταγματάρχες να κηρύξουν έκπτωτο τον βασιλιά, αλλάζοντας παράλληλα το ίδιο το καθεστώς σε προεδρική κοινοβουλευτική δημοκρατία.

Με την πτώση της δικτατορίας στις 24 Ιουλίου 1974, ο ελληνικός λαός βρέθηκε απέναντι σε ένα κρίσιμο δίλλημα, το οποίο θα έμελλε να σηματοδοτήσει μια νέα αρχή για το πολιτικό  σύστημα στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση Κ. Καραμανλή προκήρυξε δημοψήφισμα, με θέμα το πολιτειακό, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα οι πολίτες να επιλέξουν την Προοδευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, έναντι της βασιλείας, με το μεγάλο ποσοστό του 69,2%. Η απόφαση αυτή σήμαινε για τον γαλαζοαίματο Κωνσταντίνο ότι έχανε την ιδιότητα τους ως βασιλιάς, χάνοντας συγχρόνως και όλες του τις εξουσίες απέναντι στον ελληνικό λαό. Ο ίδιος δέχτηκε την απόφαση (μη έχοντας άλλη επιλογή) και πέρασε κάποια από τα επόμενα χρόνια της ζωής του στην γείτονα Ιταλία, αλλά και στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Κάπως έτσι, διαμορφώθηκε η παρουσία του Κωνσταντίνου στην Ελλάδα (έχοντας εξουσίες στο πρόσωπο του).Η συνέχεια, παρόλα αυτά, σημαδεύτηκε από διάφορα αρνητικά γεγονότα, τα οποία από πολλούς θεωρούνται ανεξήγητα. Τα πρώτα σύννεφα εμφανίστηκαν όταν ο τέως βασιλέας διεκδικούσε μεγάλο μέρος της ακίνητης περιουσίας του και συγκεκριμένα τα κτήματα του Τατοΐου , του Πολυδενδρίου στην Αγιά Λάρισας, αλλά και το Μόν Ρεπό στην Κέρκυρα.

Μετά από μια τεταμένη περίοδο με το Ελληνικό κράτος, τελικά βρέθηκε η λύση, με μια αμφιλεγόμενη συμφωνία μεταξύ αυτού και της τότε κυβέρνησης Μητσοτάκη (1992), στην οποία συμφωνήθηκε η παραχώρηση μεγάλου μέρους της κινητής περιουσίας στο Ελληνικό κράτος, σε αντάλλαγμα την εξαγωγή όλων των κινητών περιουσιακών στοιχείων, που βρίσκονταν στα παλαιά βασιλικά θερινά ανάκτορα του Τατοΐου, κάτι που έγινε μεταφέροντας πλήθος κλασσικών και βυζαντινών αρχαιοτήτων με την χρήση κοντέινερ(!). Το γεγονός αυτό, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στην ελληνική κοινωνία, γιατί θεωρήθηκε ότι η συμφωνία υπονόμευε τα συμφέροντα του Ελληνικού κράτους και εξυπηρετούσε στο έπακρο την πλευρά του τέως βασιλιά.

Η αρπακτική στάση του άλλοτε βασιλιά δεν τελειώνει εδώ. Μετά την αφαίρεση της ιθαγένειας του και την ακύρωση της συμφωνίας του 1992, από την κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου, ο Κωνσταντίνος άσκησε προσφυγή έναντι του ελληνικού δημοσίου, ζητώντας αποζημίωση για την απαλλοτριωμένη περιουσία του επί ελληνικού εδάφους. Ο ίδιος, αλλά και τα υπόλοιπα βασιλικά μέλη υπολόγιζαν την περιουσία στα 161 εκ. (!), όπου μετά από πλήθος δικαστικών διαμαχών, που κατέληξαν έως τα ευρωπαϊκά δικαστήρια, η βασιλική οικογένεια αποζημιώθηκε, με το ποσό ύψους 13.7 εκ., καθώς τα αιτήματα τους δεν έγιναν όλα αποδεκτά από το δικαστήριο.

Φανερό, λοιπόν, είναι ότι ο τελευταίος βασιλιάς δεν είναι αυτό που μπορεί να έχουν σχηματίσει στο μυαλό τους πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι ίσως αναπολούν ξεχασμένους καιρούς υπό το ζυγό της μοναρχίας. Ακόμα και η αντιστασιακή του στάση, φαίνεται πως αμφισβητείται από πολλούς ιστορικούς, που υποστηρίζουν ότι η όποια προσπάθεια γινόταν, είχε ως σκοπό να προσελκύσει τα βλέμματα του κόσμου. Η παθητική του στάση στα χρόνια της δικτατορίας, μη καταδικάζοντας ποτέ τις αμέτρητες αυθαιρεσίες του πολιτεύματος, καθώς και οι φήμες που τον συνδέουν με την προσπάθεια ανατροπής και εξουδετέρωσης του Κωνσταντίνου Καραμανλή αποδεικνύουν περίτρανα τα σχέδια και τα πραγματικά συναισθήματα του για τη χώρα μας.

Εξάλλου, ο ίδιος ο Κωνσταντίνος ουδέποτε προσπάθησε να «καθαρίσει» το όνομα του ή έστω να φανεί μετανιωμένος για όσα έκανε, παρά μόνο αναλώθηκε σε συνεντεύξεις και επικοινωνιακά tricks, που αποσκοπούσαν να ρίξουν στάχτη στα μάτια του κόσμου. Προφανώς, και η απώλεια ενός ανθρώπου αποτελεί τραγικό γεγονός, αλλά σε καμία των περιπτώσεων δεν θα πρέπει να γίνονται συζητήσεις για λαϊκά προσκυνήματα και άλλου τέτοιου είδους καταστάσεις και πόσο μάλλον αυτές οι απόψεις να σιγοντάρονται από την ίδια την κυβέρνηση. Τέτοιες ιδέες επιβάλλεται να μείνουν στο παρελθόν, μιας και, όπως η ίδια η ιστορία απέδειξε, μόνο κακό μπορούσαν να κάνουν στην κοινωνία μας.

Διαβάστε περισσότερα: βασιλιάς βασιλιάς Κωνσταντίνος Κωνσταντίνος βασιλιάς Κωνσταντίνος