Γράφει η Άλκηστις Νίκα
Στην πολιτική, η περιγραφή διαφόρων ιδεολογιών και πολιτικών θέσεων συνηθίζεται να γίνεται με τους όρους της «αριστεράς» και της «δεξιάς». Αυτό ιστορικά μπορεί να αποδοθεί στην 11η Σεπτεμβρίου του 1789, όπου οι όροι αυτοί καθιερώθηκαν από τα μέλη της συντακτικής συνέλευσης στην επαναστατημένη Γαλλία. Ωστόσο, έχουν περάσει πάνω από δύο αιώνες από την Γαλλική Επανάσταση και η πολιτική και η επικοινωνία έχουν σαφώς εξελιχθεί · η επικοινωνία πλέον είναι πιο άμεση από ποτέ και τα πολιτικά μηνύματα έχουν και αυτά την ανάγκη να μεταφέρονται πιο γρήγορα και αποτελεσματικά.
Ένας διαφορετικός τύπος «γλώσσας» ο οποίος είναι εξίσου διαδεδομένος και παγκοσμίως αναγνωρισμένος για την ικανότητα του να μεταφέρει μηνύματα είναι ο εξής: αυτός των χρωμάτων. Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί ότι η απόδοση ενός χρώματος σε μια πολιτική ιδεολογία δεν είναι μόνο ένα σύγχρονο φαινόμενο, καθώς η ιστορική πραγματικότητα επιβεβαιώνει ότι πρόκειται και για μία πιο παλιά πολιτική τακτική.
Αναμφίβολα, τα χρώματα είναι ένα κεντρικό σημείο οποιασδήποτε πολιτικής σκηνής. Οι πολιτικοί που κάνουν δημόσιες εμφανίσεις συχνά εμφανίζονται φορώντας λουλούδια, γραβάτες ή κορδέλες στο χρώμα του πολιτικού τους κόμματος, ενώ τα χρώματα ενός κόμματος είναι εμφανή παντού: από τον λογότυπο του μέχρι την ιστοσελίδα του, την σημαία του και τα φυλλάδια του. Παρόλα αυτά, αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν πολύ λίγες έρευνες οι οποίες να μελετούν συστηματικά τον ρόλο τους στον πολιτικό ανταγωνισμό και την ψυχολογία των πολιτών που έρχονται επαφή συνεχώς με αυτά.
Στην Ευρώπη, ισχύει ο γνωστός άτυπος κανόνας: η αριστερά συμβολίζεται με το κόκκινο χρώμα και η δεξιά με το μπλε. Ουσιαστικά, αυτό ισχύει καθώς όταν δημιουργήθηκαν τα πρώτα κόμματα χρησιμοποιήθηκαν αυτά τα χρώματα. Ωστόσο, καθώς δημιουργούνται καινούργια κόμματα (όπως αγροτικά, φιλελεύθερα κλπ.) υιοθετούνται μαζί τους καινούργια χρώματα (π.χ. πράσινο, κίτρινο, πορτοκαλί, μωβ). Τα τελευταία χρόνια, το χρωματικό φάσμα που παρατηρείται στην πολιτική έχει γεμίσει με νέα χρώματα, αφού τα καινούρια κόμματα που δημιουργούνται θέλουν να δείξουν την ιδεολογική διαφοροποίηση τους από τα παλιά.
Γιατί λοιπόν η δεξιά συμβολίζεται με το μπλε στην Ευρώπη; Το πρώτο δεξιό κόμμα γεννήθηκε επισήμως από το Συντηρητικό Κόμμα το 1834 στο Ηνωμένο Βασίλειο, ιδρυόμενο από τον Robert Peel. Στην αρχή, τα χρώματα των Συντηρητικών ήταν αυτά της σημαίας του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά όταν το Εργατικό Κόμμα ταυτίστηκε με το κόκκινο, οι Συντηρητικοί έμειναν με το μπλε ώστε να εκφράσουν την διαφοροποίηση τους. Κάποιοι ωστόσο έχουν προτείνει ότι το μπλε επιλέχθηκε από τους συντηρητικούς επειδή φαίνεται έξυπνο και επαγγελματικό, κάτι που θα μπορούσε να περιγράψει την εικόνα που ήθελε το κόμμα να μεταδώσει.
Αναφορικά με το μπλε γενικά ισχύουν τα εξής: δηλώνει την αριστοκρατία (εξού και ο όρος γαλαζοαίματος), την σταθερότητα και την ηρεμία, (αφού η θάλασσα και ο ουρανός είναι μπλε) και τέλος την αξιοπιστία και την ασφάλεια (οι περισσότερες εταιρείες είναι μπλε, καθώς και τα σώματα ασφαλείας). Από την άλλη πλευρά, οι αρνητικές συνυποδηλώσεις του μπλε περιλαμβάνουν την εσωστρέφεια και την θλίψη (πιθανώς λόγω της αντίθεσης του με τα θερμά χρώματα).
Ας πάμε τώρα στην αριστερά: γιατί κόκκινο; Παραδοσιακά, η αριστερά συνδέεται με το κόκκινο χρώμα ως αντανάκλαση των «θυμωμένων εργατών». Αυτή η ιδέα επινοήθηκε κατά την πρώτη γαλλική εξέγερση το 1789 για να αντικατοπτρίζει το αίμα των θυμωμένων εργατών που ξεσηκώθηκαν ενάντια στην αστική τάξη. Το κόκκινο αντιπροσωπεύει εδώ και καιρό μια πάλη μεταξύ των κατώτερων και των ανώτερων τάξεων, καθώς έχει επίσης συνδεθεί με το κομμουνιστικό κίνημα από τη δημοσίευση του Κομμουνιστικού Μανιφέστου το 1848.
Το κόκκινο χρώμα στην ψυχολογία γενικά συμβολίζει την αγάπη (κόκκινα τριαντάφυλλα, κόκκινες καρδιές), το πάθος, ή γενικά κάτι σημαντικό (κόκκινο χαλί). Οι αρνητικές συνηποδηλώσεις του κόκκινου περιλαμβάνουν τον κίνδυνο (κόκκινες πινακίδες), την φωτιά και τον θυμό.
Βαδίζοντας πλέον στον 21ο αιώνα είναι σαφές ότι η επιλογή χρωμάτων από τα κόμματα ακολουθεί καθιερωμένα μοτίβα, είναι συνεπής με τα κόμματα άλλων χωρών και συσχετίζεται με ευρύτερες ιδεολογικές θέσεις. Έτσι, βλέποντας τα χρώματα που χρησιμοποιούνται από τα κόμματα μπορούμε συνήθως να προσδιορίσουμε και την θέση τους πάνω στον πολιτικό χάρτη.