Γράφει η Ειρήνη Στεργίου σκέψεις σήμερα

Πόσο ελεύθεροι είμαστε άραγε οι άνθρωποι; Άντρες και γυναίκες, σημασία δεν έχει η ταυτότητα μας. Πόσο μας επιτρέπεται άραγε να ξεφύγουμε; να βγούμε από τα όρια της κοινωνίας, να ζήσουμε με τον δικό μας τρόπο;

Επιδοματική Πολιτική: Τα πάντα στο βωμό της μικροπολιτικής

Ακόμα κι αυτή τη στιγμή που γράφω δεν υπάρχει τίτλος. Δεν ξέρω πως να χωρέσω το κείμενο αυτό σε 2-3 λέξεις. Πρώτη φορά νιώθω ανίκανη γι αυτό. Γιατί εδώ δεν θα μιλήσουμε ούτε για το κράτος ούτε για τους νόμους ούτε για την ΕΕ, αλλά για κάτι πέρα και πάνω από όλα αυτά: τις επιλογές μας ως άνθρωποι ως ελεύθερα-θεωρητικά- όντα.

Με την εικόνα του Μαέστρο ακόμα νωπή στο μυαλό μου κάθομαι και γράφω χωρίς τίτλο ή συγκεκριμένο σκοπό.
Σκέψεις πάνω στο σήμερα ονόμασα τελικά αυτό το κείμενο. Αυτό είναι στην πραγματικότητα. Σκέψεις σκόρπιες και ανησυχίες θεωρητικές και ανώτερες από την καθημερινότητα του καθενός μας.

Ζούμε πράγματι μηχανικά, υποτασσόμαστε και υιοθετούμε ένα σύστημα ηθικών κανόνων που άλλοι έφτιαξαν για εμάς, απλά και μόνο επειδή θεωρούν ότι εμείς δεν είμαστε ικανοί γι αυτό. Και αυτό όχι μόνο δεν μας ενοχλεί αλλά φαίνεται πως δεν μας αγγίζει καν… Μήπως είχαν δίκιο τελικά; Μήπως ο άνθρωπος είναι πράγματι ανίκανος να είναι ένα ορθολογικό ον; Προσωπικά, αρνούμαι κατηγορηματικά να το πιστέψω αν και οι γύρω μου προσπαθούν διαρκώς να με πείσουν για το αντίθετο…χωρίς καν να προσπαθήσουν.

Ακόμα λοιπόν κι αν μας επιτραπεί η ελευθερία να χαράξουμε τη δική μας πορεία, είμαστε ικανοί για κάτι τέτοιο; Γιατί το να πας κόντρα σε όλα τα πρέπει και τα status quo της κοινωνίας χρειάζεται θάρρος, δύναμη, πίστη. Χρειάζεται να είσαι διατεθειμένος να μείνεις μόνος, να αμφισβητήσει την ίδια σου την ύπαρξη, να απαλλαγείς από τις ενοχές που θα σε γεμίσει ο περίγυρος σου και να αρχίσεις ξανά από την αρχή. Και αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο. Κυρίως γιατί πάρα πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν καν ότι είναι παγιδευμένοι μέσα σε κοινωνικά πρέπει και απαγορεύεται. Τόσο πολύ έχει εσωτερικευθεί η κοινωνική καταπίεση. Δεν την βλέπουμε καν. Μοιάζει πια κάτι το απόλυτα φυσιολογικό.

Το συναίσθημα , η δύναμη που δίνει ώθηση στον άνθρωπο έχει χαθεί, είναι κατακριτέο σε όλη του τη διάσταση. Είναι γεγονός πως πλέον δεν νιώθουμε ή μάλλον φοβόμαστε να νιώσουμε. Έτσι μας έμαθαν. Αυτό είναι το “κοινωνικά σωστό ” , αυτό αναμένεται από εμάς να κάνουμε. Να επιθυμούμε μόνο υλικά. Ακόμα και ο έρωτας έχει πια γίνει μια υλική επιθυμία. Μια βολική συνθήκη που το μόνο που προσφέρει είναι σεξ , λίγη παρέα και εντάσεις για να εκτονωθεί η βαρετή καθημερινότητα.

Λένε πως η κοινωνία είναι άκρως καταπιεστική, πως μοναδικός της σκοπός είναι να υποτάξει τα μέλη της, ώστε να λάβουν τους προκαθορισμένους προ πολλού ρόλους τους : η γυναίκα είναι το ασθενές φύλο, είναι προορισμένη να κουβαλήσει πάνω της το βάρος της οικογένειας, να ανέχεται τα μέλη της όπως κι αν είναι αυτά γιατί “δεν πρέπει να χαλάσει το σπίτι “

Αν μία γυναίκα επιλέξει να εξελιχθεί επαγγελματικά , παραμελεί το σπίτι της. Αν επιλέξει να μην παντρευτεί έχει πρόβλημα. Αν δεν κάνει και παιδί, τότε είναι για το ψυχιατρείο. Είναι απίστευτα θλιβερό εν έτη 2023 , οι γυναίκες να κατακρίνονται συνεχώς για όποια επιλογή κάνουν, η κοινωνία να βλέπει μόνο την εμφάνιση ή την οικογενειακή κατάσταση και όχι το μυαλό μιας γυναίκας ή το τι έχει καταφέρει επαγγελματικά.

Ο άντρας..;

Ο άντρας είναι και αυτός “θύμα” της κοινωνίας. Του επιτρέπεται να είναι μόνο όπως θέλει αυτή να είναι. Πρέπει να είναι επαγγελματικά επιτυχημένος, πρέπει να έχει χρήμα, πρέπει εκείνος να συντηρεί αποκλειστικά την οικογένεια. Ταυτόχρονα , πρέπει να είναι “βαρύς κι ασήκωτος” πρέπει να επιβάλλεται στους γύρω του με κάθε μέσο και να έχει πάντα τον τελευταίο λόγο. Αλλιώς δεν είναι άντρας.

Η “κρίση” εδώ γίνεται “ανάποδα”. Ο άντρας που θα κάνει μόνος τις οικιακές εργασίες, που θα προτιμήσει εκείνος να αφοσιωθεί στην οικογένεια του είναι αδύναμος. μαλθακός , “δεν είναι άντρας” . Οι άντρες δεν κλαίνε λένε ακόμα και σήμερα στα παιδιά, απαγορεύοντας δια ροπάλου την συναισθηματική έκφραση , αντίθετα επικροτείται η βία….

Οι γυναίκες δεν πρέπει να έχουν σεξουαλικότητα, τους απαγορεύεται, ενώ οι άντρες πρέπει να είναι κυνηγοί.. Αλήθεια σας φαίνεται και εσάς τόσο γελοίο; Διότι εγώ θεωρώ απίστευτα γελοίο το γεγονός ότι μερικοί κατακρίνουν τις ιερόδουλες πχ. ως “αποβράσματα της κοινωνίας” αλλά με την πρώτη ευκαιρία θα βρεθούν έξω από την πόρτα τους ή θα στείλουν και τον γιο τους “γιατί πρέπει να μάθει”

Το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής δεν ρίζωσε ποτέ στην ελληνική κοινωνία. Τα μέλη της ασφυκτιούν , επαναστατούν και σύντομα συνειδητοποιούν τον μοναχικό δρόμο που τα περιμένει. Γιατί η απομόνωση του διαφορετικού είναι δεδομένη, όπως κι αν αυτό εκφράζεται : με τη σεξουαλικότητα, την καριέρα, τις σπουδές , τη θρησκεία, τις πεποιθήσεις.

Όλα αυτά τα φαινόμενα, όμως, από κάπου ξεκινούν. Εδώ είναι το σημείο που πρέπει να αναφερθεί το λεγόμενο “generational trauma” Με λίγα λόγια: τα παιδιά αναζητούν υποσυνείδητα τους γονείς στους συντρόφους τους και επίσης υποσυνείδητα εφαρμόζουν τις ίδιες πρακτικές καταπίεσης -έως και κακοποίησης- στα παιδιά τους. Και αυτό το φαινόμενο οφείλεται στην εσωτερίκευση της βίας, της απουσίας ορίων στην οικογένεια, της καταπίεσης και της θέασης του παιδιού ως άβουλο ον και ως προέκτασης του γονέα του.

Αυτός ο φαύλος κύκλος είναι που συντηρεί και έχει παγιώσει ως ένα βαθμό, όλα αυτά που αναφέραμε πιο πάνω, και όσο “δεν σπάει” τόσο θα καθόμαστε και συζητάμε και θα τα αναλύουμε όλα αυτά.

Η λύση όμως; Ποια είναι;

Η λύση του προβλήματος έγκειται στην ψυχοθεραπεία, τη μελέτη, ώστε να είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε τέτοια φαινόμενα, την αυτοκριτική και την παρέμβαση μας όταν βλέπουμε ένα άλλο άτομο να υποφέρει από τέτοιου είδους πιέσεις. Ναι καλά διαβάσατε: όταν μέλη της οικογένειας μας είναι “τοξικά” είναι αποκλειστικά δική μας ευθύνη να απομακρυνθούμε. Και όχι δεν είμαστε υποχρεωμένοι να ανεχόμαστε τέτοιες συμπεριφορές. Επίσης, όταν παρατηρούμε φαινόμενα καταπίεσης, βίας κλπ. και δεν κάνουμε τίποτε, αυτό μας καθιστά κατά ένα τρόπο συνένοχους.

Σήμερα, εν έτη 2023 είναι ντροπή να υπάρχει ακόμα ο μισογυνισμός, ο ρατσισμός, η κοινωνική καταπίεση, η “αγία οικογένεια” κλπ. Είναι ντροπή να ακούγονται φράσεις του τύπου: τα ήθελε και τα έπαθε, έλα μη χαλάς το σπίτι σου για ένα χαστούκι, πως έχεις ντυθεί έτσι, να είσαι άντρας ρε, οι άντρες δεν κλαίνε, τι σόι άντρας είσαι εσύ κλπ. Είναι επίσης ντροπή να καθόμαστε και απλά να παρακολουθούμε και να μην αντιδράμε.