Ποτέ δεν φταίει μόνο ένας

Γράφει ο Κωνσταντίνος Σαββάκης OHE

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της 77^ης Γενικής Συνέλευσης του OHE απευθυνόμενος στον τουρκικό λαό διεμήνυσε: ‘’Η Ελλάδα δεν αποτελεί απειλή για τη χώρα σας. Δεν είμαστε εχθροί σας. Είμαστε γείτονες. Εκτιμούμε τις πολλές φιλίες μεταξύ απλών Ελλήνων και Τούρκων πολιτών’’. Στην πραγματικότητα, αυτό δεν ήταν μία ακόμα χειρονομία κατευνασμού και υποχωρητικότητας. 

Περίπου μία εβδομάδα μετά, ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε αντίστοιχη παρακίνηση του προς τον ρωσικό λαό έλεγε: ‘’Λαοί του Καυκάσου! Όλοι οι λαοί στο έδαφος της Ρωσίας! (…) Δεν χρειάζεται να πεθάνετε στην Ουκρανία. Ήδη 58.500 Ρώσοι στρατιώτες έχουν πεθάνει στην Ουκρανία(…). Όλοι τους πέθαναν επειδή ένα άτομο ήθελε αυτόν τον πόλεμο. Μόνο ένα!’’. Αυτές είναι μόνο δύο από τις περιπτώσεις που ένας επικεφαλής κράτους επιχειρεί να τονίσει το χάσμα μεταξύ ενός εχθρικού προς αυτόν ηγέτη και του λαού του οποίου αυτός ηγείται. Υπάρχει όμως, στα αλήθεια, τέτοιο χάσμα μεταξύ λάου και ηγεσίας στην περίπτωση της Τουρκίας;

Κατά τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης, την απάντηση στο ερώτημα αυτό επεδίωκε να δώσει ένα αφήγημα, που με την εμμονική αναμάσηση του στον δημόσιο διάλογο κατέστη δόγμα. Αυτό της ελληνοτουρκικής φιλίας. Διαπέρασε οριζόντια σχεδόν ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, ενώ περίπου κάθε ιδεολογικός χώρος μπορούσε να περηφανεύεται ότι φιλοξενεί κάποιους από τους εκφραστές του. Ως αποτέλεσμα, γίναμε μάρτυρες στιγμών απείρου κάλλους, όπως το ζεϊμπέκικο του τότε Υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Παπανδρέου στην Σάμο μπροστά στον Τούρκο ομόλογο του το 2001 ή της παρουσίας του τότε Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή στον γάμο της κόρης του Ταγίπ Ερντογάν, και μάλιστα ως κουμπάρου. 

Παράλληλα η πνευματική ελίτ, αφελείς καλλιτέχνες και μάλλον αποκομμένοι από το λαϊκό αίσθημα ακαδημαϊκοί, πάσχιζαν να ξεναγήσουν την κοινή γνώμη στο παραμύθι το οποίο περιελάμβανε την ειλικρινή συμφιλίωση δύο προαιώνιων εχθρών. Ορισμένοι μάλιστα δεν δίστασαν να εδραιώσουν το αφήγημα αυτό διαστρεβλώνοντας ιστορικά γεγονότα, όπως με την αμφισβήτηση της ύπαρξης του κρυφού σχολειού, την παρουσίαση της συμβίωσης των λαών κατά την τουρκοκρατία ως αρμονική ή ακόμα και μετατρέποντας την σφαγή της Μικρασιατικής Καταστροφής σε ‘’συνωστισμό στην προκυμαία της Σμύρνης’’. OHE

Κατά την ίδια περίοδο, οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο, δημιουργούσαν τις κρίσεις του Σεισμίκ, του Χόρα και αργότερα του Ουρούτς Ρέις, προκαλούσαν την κρίση των Ιμίων και έσπαγαν το ένα μετά το άλλο τα ρεκόρ των παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου για δεκαετίες. Με ή χωρίς Ερντογάν, με ή χωρίς δημοκρατικές κυβερνήσεις, γεγονός που αποδεικνύει ένα πράγμα: Η αφέλεια των ελληνικών ελίτ είναι τόσο σταθερή και διαχρονική, όσο και οι επιδιώξεις της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής σε βάρος των εθνικών μας συμφερόντων.OHE

Και δεν αναφέρομαι μόνο στις σημερινές επιδιώξεις. Αναφέρομαι στον εκτοπισμό χιλιάδων Ελλήνων με τη χρήση εκτεταμένης λαϊκής βίας, όπως κατά την εισβολή στην Κύπρο και τα Σεπτεμβριανά ή σε Γενοκτονίες, όπως αυτές των Ποντίων, των Αρμενίων και των Ασσυρίων. Όλα αυτά εμπεριέχουν ένα κοινό στοιχείο: Παρά το ότι ήταν αποτελέσματα τουρκικής κρατικής πολιτικής, δεν θα είχαν ποτέ λάβει χώρα αν οι απλοί Τούρκοι πολίτες δεν είχαν συμμετάσχει ενεργά στα πογκρόμ και τις εκδηλώσεις βίας κατά των αλλοεθνών συμπολιτών και γειτόνων τους. Αλλά το μείζον ζήτημα είναι άλλο. Το τουρκικό έθνος, επίσημα ή ανεπίσημα, με δημοκρατικά καθεστώτα ή μη, δεν αναγνωρίζει, και σίγουρα δεν μετανιώνει για τα εγκλήματα αυτά.OHE

Όλοι έχουμε ακούσει τον ισχυρισμό ότι το εκεί κατεστημένο τρέφει τα υπερεθνικιστικά αντανακλαστικά του τουρκικού λαού προκειμένου να τον αποσπάσει από τα καθημερινά προβλήματα βιοπορισμού του. Πράγματι, αυτή είναι μία συνήθης πρακτική που χρησιμοποιείται από υβριδικά καθεστώτα, που όμως δεν ισχύει στην περίπτωση της Τουρκίας. Αντίθετα, οι δυσμενείς εξελίξεις στο μέτωπο της οικονομίας δεν είναι η αιτία, αλλά το αποτέλεσμα της τουρκικής επιθετικότητας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η πολιτική παντοδυναμία του Προέδρου Ερντογάν από το 2003 και έπειτα θεμελιώθηκε στο λεγόμενο ‘’οικονομικό θαύμα της Τουρκίας’’. OHE

Για περίπου μία δεκαετία, η τουρκική οικονομία αποτελούσε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες παγκοσμίως και το βιοτικό επίπεδο των πολιτών εκτινάχθηκε όπως ποτέ άλλοτε. Η πορεία αυτή ανακόπηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2010, όταν ο Ταγίπ Ερντογάν αποφάσισε να ικανοποιήσει τα σοβινιστικά ένστικτα μέρους του κατεστημένου. Έκτοτε δημιούργησε εκλογικούς συνασπισμούς με υπερεθνικιστικά κόμματα, έκοψε τους δεσμούς του με τη Δύση και χρηματοδότησε διαρκείς πολεμικές επιχειρήσεις σε πολλαπλά μέτωπα. Ως αποτέλεσμα αποκόμισε οικονομικές κυρώσεις που με τη σειρά τους επέφεραν τη νομισματική αστάθεια. OHE

Και για τους ακόμα πιο δύσπιστους, που ίσως, παρά τα παραπάνω, εξακολουθούν να πιστεύουν πως η ελληνοτουρκική κρίση θα αποκλιμακωθεί με την αποχώρηση του Προέδρου Ερντογάν από το πολιτικό προσκήνιο, ας ρίξουμε μία ματιά στα αποτελέσματα των πιο πρόσφατων βουλευτικών εκλογών του 2018. Μετά το πρώτο Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ταγίπ Ερντογάν, που συγκέντρωσε το 42,56% των ψήφων, κατατάσσεται με ποσοστό 22,64% το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, του οποίου βασικός ιδεολογικός άξονας είναι ο Κεμαλισμός, σύνολο ιδεών που οδήγησε στις συνεχείς Γενοκτονίες των λαών της Ανατολίας. OHE

Μετά το υπό διωγμό Κουρδικών συμφερόντων κόμμα, τέταρτο αναδείχθηκε το σοβινιστικό Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος του εταίρου του Ταγίπ Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Τέλος, με 9,96% το Καλό Κόμμα εισήλθε στην τουρκική εθνοσυνέλευση με επικεφαλής την Μεράλ Ακσενέρ, γνωστή για την κριτική που ασκεί στον Τούρκο Πρόεδρο για την …μη παρέμβαση του στα ελληνικά νησιά. Δεν χρειάζεται κόπο για να αντιληφθεί κανείς τον λόγο που ο πολιτικός διάλογος της γειτονική χώρας μετατρέπεται όλο και πιο συχνά σε διαγωνισμό επιθετικής ρητορικής. Και βέβαια, όσοι ευαγγελίζονται την φιλία με έναν λαό που εκλέγει ένα τέτοιο νομοθετικό σώμα, τότε ίσως θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικοί με το ποιους αποκαλούν φίλους. OHE OHE

Ξέρω ότι θα σοκάρω πολλούς θαυμαστές του John Lennon και της αντίληψης του περί ειρηνικής συμβίωσης των λαών, αλλά όσο το εθνικό συμφέρον ενός λαού δεν χαράσσεται με βάση την κοινή γαστρονομία, ο ελληνικός και ο τουρκικός λαός θα έχουν πολλά να μοιράσουν. Από την αλιεία των ψαράδων του Αιγαίου που καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με τους Τούρκους συναδέλφους τους για να βιοποριστούν, μέχρι τις ιστορικές ευθύνες για τα εγκλήματα των προγόνων τους. Και αυτό είναι καλό να το αντιληφθούμε πριν ‘’τη νύχτα που θα έρθουν’’. Γιατί τότε θα είναι αργά για να οικοδομηθεί μία ιστορική εθνική μνήμη, με επίγνωση των σφαλμάτων αλλά και των δικαίων μας, φυσικά πάντα μακριά από την παγίδα της μισαλλοδοξίας. OHE

Διαβάστε περισσότερα: OHE