Γράφει η Χριστίνα Λιάνη Σίνζο Άμπε

Η Ιαπωνία θρηνεί την αναπάντεχη δολοφονία, ενός μεγάλου πολιτικού ηγέτη της. Μία δολοφονία που συγκλόνισε βαθύτατα τον λαό της χώρας, επαναφέροντας στη θύμηση του, τη θανάσιμη επίθεση που δέχτηκε ο σοσιαλιστής πολιτικός Ινετζίρο Ασανούμα, τον Οκτώβριο του 1960. 

Μία διχαστική, αλλά κυρίαρχη φιγούρα, ο Άμπε κατέβαλε τιτάνιες προσπάθειες να αναθεωρήσει το Σύνταγμα της Ιαπωνίας. Ευρισκόμενος στο «τιμόνι» της εξουσίας, επιθυμούσε να ενισχύσει την άμυνα της χώρας, η οποία, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είχε ορκιστεί ότι δεν θα μετέχει, εκ νέου, σε πολεμικές διενέξεις, διατηρώντας μία ειρηνευτική ταυτότητα.

My hope is that the 21st century will be the first century where there will be no violation of human rights, and to that end, Japan would like to do our outmost.
– Shinzo Abe

Η λεγόμενη «χαμένη δεκαετία», γνωστή κι ως «lost decade», μία περίοδος κατά την οποία η αποδυναμωμένη οικονομία της Ιαπωνίας υπέστη έντονη στασιμότητα λόγω του «κραχ» του 1991, απετέλεσε έναν από τους θεμελιώδεις πυλώνες που επεδίωξε να βελτιώσει ο Άμπε. Και τα κατάφερε, σημειώνοντας, μάλιστα, τεράστια επιτυχία.

Ως ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της χώρας υπηρέτησε δύο θητείες, στο πλευρό του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος. Αφενός, από το 2006 έως το 2007 και αφετέρου από το 2012 έως το 2020, όταν και παραιτήθηκε λόγω προβλημάτων υγείας, θέτοντας, έτσι, τέλος στην θριαμβευτική του κυβερνητική πορεία.

Τα πρώτα βήματα του Σίνζο Άμπε στην πολιτική

Γεννημένος τον Σεπτέμβριο του 1954, σε μία οικογένεια εξεχόντων πολιτικών, ο ίδιος έτρεφε από νωρίς μία ιδιαίτερη αγάπη για την πολιτική. Ο παππούς του, Nobusuke Kishi, διετέλεσε πρωθυπουργός από το 1957 έως το 1960, ενώ ο πατέρας του, Shintaro Abe, υπήρξε Υπουργός Εξωτερικών κατά το διάστημα 1982 – 1986.

Αφού αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Σεϊκέι στο Τόκιο, το 1977, μετακόμισε στην Αμερική, όπου και συνέχισε τις σπουδές του στις πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας. Ακολούθησε η επιστροφή του στην πατρίδα και η ένταξη του στην βιομηχανία παραγωγής χάλυβα, Kobe Steel. Ωστόσο, η πολιτική τον «κέρδισε» και, το 1982, παραιτήθηκε από την εταιρεία στην οποία εργαζόταν, διεκδικώντας θέσεις στο κυβερνών Φιλελεύθερο Δημοκρατικό κόμμα ( ΦΔΚ ), όσο και στο Υπουργείο Εξωτερικών, ως γραμματέας του πατέρα του.

Η ενασχόληση του με την πολιτική ζωή της Ιαπωνίας εντάθηκε το 1993, όταν εξελέγη, για πρώτη φορά, βουλευτής στην περιφέρεια Γιαμακούτσι, κερδίζοντας μία έδρα στην Κάτω Βουλή της Εθνικής Δίαιτας ( δηλαδή, του Ιαπωνικού Κοινοβουλίου ). Η υποστήριξη προς το πρόσωπο του, αλλά και στο κόμμα, κορυφώθηκε με την στάση που υιοθέτησε απέναντι στη γειτονική Βόρεια Κορέα, αναφορικά με τις διαπραγματεύσεις για την απαγωγή δεκατριών Ιαπώνων πολιτών, κατά τις δεκαετίες του 1970 και του 1980.

Από την πρώτη πρωθυπουργία και τα «Abenomics» έως τη τελευταία ομιλία

Το ημερολόγιο γράφει 26 Σεπτεμβρίου 2006. Είναι η ημέρα που ο τότε νεαρός Άμπε διαδέχεται τον Junichiro Koizumi και γίνεται ο νεότερος πρωθυπουργός στην ιστορία της Ιαπωνίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Βασισμένος σε μία συντηρητική πολιτική, ο Σίνζο επιχείρησε να ενισχύσει τους δεσμούς με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Σε μία προσπάθεια να υιοθετήσει μία δυναμική εξωτερική πολιτική, προχώρησε στην επιβολή κυρώσεων απέναντι στη Βόρεια Κορέα, λόγω των πυρηνικών δοκιμών, απαγορεύοντας την έλευση βορειοκορεάτικων πλοίων στα λιμάνια της Ιαπωνίας. Όμως, η παραμονή του στην εξουσία δεν διήρκησε πολύ, τουλάχιστον εκείνη την περίοδο. Μετά την ήττα του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος στην Άνω Βουλή, τον Ιούλιο του 2007, ο Άμπε ανακοίνωσε την παραίτηση του, επικαλούμενος προβλήματα υγείας. Τον διαδέχθηκε ο Yasuo Fukuda.

Παρά το γεγονός ότι ο Άμπε παρέμεινε απομακρυσμένος για κάποια χρόνια από την πολιτική σκηνή, επέστρεψε δυναμικά, τον Σεπτέμβριο του 2012, με την επανεκλογή του στην αρχηγία του ΦΔΚ. Η προεκλογική του περιοδεία ξεκίνησε με την επίσκεψη του στον ναό Γιασουκούνι. Πρόκειται για ένα μνημείο, αφιερωμένο στους 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους που θυσίασαν τη ζωή τους για την οικοδόμηση μίας Ιαπωνίας, βασισμένη στη διασφάλιση της ειρήνης.

Το γεγονός αυτό είχε ως απόρροια την ανάδυση αντιπαραθέσεων και αντιδράσεων από άλλες περιοχές ( κυρίως από τη Νότια Κορέα και τη Κίνα ), εξαιτίας της καταδίκης ορισμένων στρατιωτικών για εγκλήματα πολέμου κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι ανωτέρω διαμαρτυρίες, ωστόσο, δεν εμπόδισαν τη συντριπτική νίκη του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος στις εκλογές της Κάτω Βουλής, στις 16 Δεκεμβρίου του 2012. Ύστερα από 10 μέρες, ακολούθησε η ανάδειξη του Άμπε στο αξίωμα του πρωθυπουργού της χώρας και η ταυτόχρονη παραίτηση του Νόντα Γιοσικίκο, πρώην πρόεδρο του Δημοκρατικού Κόμματος της Ιαπωνίας. 

Σύντομα, ο πρωθυπουργός προχώρησε στην εδραίωση ενός ολοκληρωμένου οικονομικού μοντέλου, στοχεύοντας να αναζωογονήσει την ιαπωνική οικονομία, ύστερα από την ζοφερή περίοδο αποπληθωρισμού, καθώς και στην ανάπτυξη του νησιού Χονσού, που υπέστη καταστροφές από το τσουνάμι και τον σεισμό του 2011. Το εν λόγω πρόγραμμα έλαβε την ονομασία «Abenomics» και θέσπισε ποικίλα μέτρα, όπως η μείωση της αξίας του γιεν έναντι του δολαρίου ΗΠΑ κι άλλων νομισμάτων, επιτάχυνση βιώσιμης ανάπτυξης κ.ο.κ. Τα «Abenomics» λειτούργησαν σημαντικά, επιφέροντας πτώση του ποσοστού ανεργίας, καθώς και ισχυρή ανάπτυξη.

Επόμενος στόχος του Άμπε – και, ίσως, ένα ανεκπλήρωτο όραμα του – ήταν η αναθεώρηση του Ιαπωνικού Συντάγματος και, ιδίως, του άρθρου 9, το οποίο περιορίζει σημαντικά την ενίσχυση των ιαπωνικών ενόπλων δυνάμεων. Το 2015, λοιπόν, η κυβέρνηση του προχώρησε σε αναθεώρηση της νομοθεσίας, αίροντας την απαγόρευση άσκησης του δικαιώματος συλλογικής αυτοάμυνας ή υπεράσπισης μιας φιλικής χώρας που δεχόταν επίθεση. Ωστόσο, η υπόσχεση του για αναθεώρηση του άρθρου 9 δεν τελεσφόρησε εξαιτίας αντιδράσεων, προερχομένων από την κοινή γνώμη.

Ο Άμπε υπηρέτησε στο αξίωμα του πρωθυπουργού για οκτώ έτη. Η υποτροπή της ασθένειας του δεν του επέτρεψε να συνεχίσει τον πολυετή του σχεδιασμό, ωθώντας τον σε παραίτηση τον Σεπτέμβριο του 2020. Παρά την αδυναμία του να παραμείνει στην θέση του αρχηγού της κυβέρνησης, ο ίδιος συνέχισε να ασχολείται με την πολιτική ζωή, συμμετέχοντας, μάλιστα, σε εκδηλώσεις του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος.

Η τελευταία του ομιλία έλαβε χώρα στην εκδήλωση του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος, στη περιοχή Νάρα, στις 8 Ιουλίου του 2022, ενόψει των εκλογών της Άνω Βουλής. Kατά την εκφώνηση της ομιλίας του, ο Άμπε δέχθηκε δύο θανάσιμους πυροβολισμούς. Υπέστη καρδιοπνευμονική ανακοπή και, ύστερα από λίγες ώρες, άφησε την τελευταία του πνοή, σκορπίζοντας τη θλίψη στη διεθνή κοινότητα.

Διαβάστε περισσότερα: Σίνζο Άμπε Σίνζο Άμπε