Η 22η ημέρα του Απριλίου είναι γνωστή και έχει καθιερωθεί ως παγκόσμια ημέρα της γης. Ημέρα για να θυμηθούμε ότι ο πλανήτης μας έχει ανάγκη και για να ευαισθητοποιηθούμε σχετικά με την περιβαλλοντική κρίση συμμετέχοντας σε δράσεις οικολογικές και αναλαμβάνοντας δεσμεύσεις για ένα βιώσιμο μέλλον.

Η ημέρα αυτή όμως δε θα πρέπει να είναι η μοναδική φορά που μέσα στο χρόνο μας απασχολεί η οικολογική κρίση. Λίγες ημέρες εξάλλου πριν από τη φετινή παγκόσμια ημέρα της γης, καταγράφονται θερμοκρασίες ρεκόρ στην Ταϊλάνδη, στο Μπαγκλαντές και στην Ινδία, καταδεικνύοντας ότι το ζήτημα της υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.

Η περιβαλλοντική κρίση και οι επιπτώσεις της στον πλανήτη συνιστούν ζητήματα που οφείλονται καταρχήν στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Η εξάντληση των φυσικών πόρων, η χρήση μη ανακυκλώσιμων υλικών, η ρύπανση της ατμόσφαιρας και των βιοτόπων εντείνουν ολοένα και περισσότερο τα παραπάνω ζητήματα. Είναι λοιπόν η αλόγιστη επέμβαση των ανθρώπων στο οικοσύστημα από τις κύριες αιτίες που οδηγούν στην καταστροφή του περιβάλλοντος.

Είναι όμως στο χέρι και των ανθρώπων, είτε ατομικά είτε και συλλογικά, να ανατραπεί η πορεία προς την ένταση της περιβαλλοντικής κρίσης. Σε ατομικό πρώτα επίπεδο η ευαισθητοποίηση του ατόμου απέναντι στην κρίση αυτή και η υιοθέτηση ενός τρόπου ζωής <<φιλικού>> προς το περιβάλλον, με την κατανάλωση λιγότερης μη ανανεώσιμης ενέργειας και με τη χρήση ανακυκλώσιμων υλικών, συμβάλλει σημαντικά στο εγχείρημα της προστασίας της φύσης.

Αυτό ωστόσο δεν είναι αρκετό. Χρειάζεται η προσπάθεια να είναι και συλλογική. Σχετικές είναι εδώ πρωτοβουλίες των φορέων δημόσιας εξουσίας που με στόχο την άμβλυνση της περιβαλλοντικής κρίσης μακροπρόθεσμα, σε συνεργασία και με άλλα κράτη αναλαμβάνουν δεσμεύσεις και προτείνουν μέτρα για τη διάσωση του πλανήτη και για τη δημιουργία ενός βιώσιμου μέλλοντος. Ξεχωρίζουν στο σημείο αυτό, δράσεις, κανονισμοί και οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περί της περιβαλλοντικής κρίσης.

Από τις πιο πρόσφατες και σημαντικές αυτές δράσεις, αξίζει να αναφερθεί το 8ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον έως το 2030, που τέθηκε σε ισχύ στις 2 Μαΐου 2022. Στόχος είναι η μετάβαση σε μια βιώσιμη Ευρώπη έως το 2050, μιας Ευρώπης όπου θα έχει εδραιωθεί η κλιματική ουδετερότητα και θα έχει αμβλυνθεί η περιβαλλοντική κρίση, επιτυγχάνοντας συγχρόνως ένα καλό βιοτικό επίπεδο για τους πολίτες της.

Του προγράμματος αυτού είχε προηγηθεί η Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, το 2015, που υπεγράφη και κυρώθηκε από όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στοχεύοντας και αυτή στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, τονίζοντας με αυτό το συλλογικό εγχείρημα ότι η κλιματική αλλαγή δεν αφορά το κάθε κράτος μεμονωμένα και συνεπώς η προσπάθεια άμβλυνσης των συνεπειών της επιτάσσει να είναι συλλογική. Ακόμη η Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή προτάσσει την προσαρμογή και τη θωράκιση των χωρών απέναντι στις αρνητικές επιπτώσεις της οικολογικής κρίσης.

Κοινό σε όλες αυτές τις δράσεις είναι φυσικά η συνειδητοποίηση ότι η κλιματική αλλαγή είναι κάτι που αφορά όλα τα κράτη και ότι γι’ αυτό η αντιμετώπισή της χρήζει να είναι συλλογική. Γιατί η κρίση του περιβάλλοντος είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα και μόνο μια παγκόσμια ενεργοποίηση θα το λύσει, κατά τη ρήση του βιολόγου και πολιτικού Barry Commoner.