Ο αγωγός EAST MED και οι ενεργειακές προοπτικές της Ανατολικής Μεσογείου

Γράφει ο Στέλιος Μπόλμπασης EAST MED

Το τελευταίο διάστημα, όλοι μας έχουμε γίνει μάρτυρες της φρίκης του πολέμου και παρακολουθούμε, με κομμένη την ανάσα, τις εξελίξεις, ελπίζοντας για το καλύτερο. Μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα συνέβησαν γεγονότα, που δεν υπήρχαν ούτε στους πιο τρομακτικούς εφιάλτες μας, και παρόλο που ο πόλεμος βρίσκεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, ο καθένας μας βιώνει τις συνέπειές του καθημερινά στις αγορές του. Ανατιμώνται, σχεδόν όλα τα αγαθά (ενέργεια, τρόφιμα, καύσιμα κλπ.) και πολλοί αναρωτώνται πότε η κατάσταση θα επανέλθει στα προπολεμικά δεδομένα. Κανείς όμως δεν μπορεί να απαντήσει με σιγουριά στο ερώτημα αυτό.

Αυτό που προέχει, αυτή τη στιγμή, είναι ο ανασχεδιασμός της ενεργειακής πολιτικής της Ευρώπης και της χώρας μας – καθώς τα τελευταία χρόνια αυξάναμε συνεχώς τις εισαγωγές καυσίμων από την Ρωσία, άρα συνεπώς και την εξάρτησή μας από αυτή. Ενδεικτικά, θα αναφέρω ότι η Ελλάδα το 2015  εισήγαγε το 61,1% του φυσικού αερίου που κατανάλωσε, σχεδόν το 20% του αργού πετρελαίου της και περίπου το 64% του άνθρακα από την Ρωσία.

Στην Ανατολική Μεσόγειο, έχουν βρεθεί αρκετά κοιτάσματα φυσικού αερίου και υπάρχουν πολλές ενδείξεις και υποψίες για κάποια ακόμα. Δύναται, λοιπόν, η περιοχή να χωριστεί σε τέσσερα βασικά πεδία: το πεδίο Levantine, που εντοπίζεται στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ της Κύπρου, Συρίας, Ισραήλ, Αιγύπτου και Λιβάνου· το πεδίο του Ηροδότου, που εκτείνεται νοτιοανατολικά της Κρήτης, νοτιοδυτικά της Κύπρου και στη θαλάσσια περιοχή βορείως της Αφρικής· το Κωνικό πεδίο στα ανοιχτά του Δέλτα του Νείλου· το πεδίο στη θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κρήτης.

Τα μεγαλύτερα κοιτάσματα που έχουν βρεθεί είναι: το κοίτασμα Zohr στην Αίγυπτο με ποσότητα φυσικού αερίου 30 tcf (trillion cubic foot) και το κοίτασμα Leviathan στο Ισραήλ με 22 tcf φυσικού αερίου.

Επίσης, πολύ σημαντικά θεωρούνται και τα κοιτάσματα της Κύπρου: Αφροδίτη, Γλαύκος και Καλυψώ, τα οποία περιέχουν 5, 8 και 6.4 tcf αντίστοιχα. 

Τέλος, από στοιχεία σεισμικών ερευνών που πραγματοποιήθηκαν από την Νορβηγική PGS νότια της Κρήτης, εικάζεται ότι, εάν υπάρχει φυσικό αέριο στην περιοχή, θα είναι της τάξης των 10 tcf. 

Τα κοιτάσματα αυτά επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών των χωρών αυτών και, παράλληλα, τους δίνουν την δυνατότητα για εξαγωγές μεγάλων ποσοτήτων, οι οποίες σχεδιάζονται να γίνουν κυρίως προς χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εδώ προκύπτει το ερώτημα του τρόπου μεταφοράς των ποσοτήτων αυτών και, έτσι, ερχόμαστε στην κατασκευή του East Med.     

EAST MED

Ο αγωγός East Med Pipeline αποτελείται από ένα σύστημα υποθαλάσσιων και χερσαίων αγωγών και στοχεύει στην απευθείας διασύνδεση των κοιτασμάτων της Νοτιοανατολικής Μεσογείου με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Φυσικού Αερίου μέσω της Ελλάδας.

Στις 2 Ιανουαρίου 2020, υπεγράφη στην Αθήνα η συμφωνία για την κατασκευή του από τους ηγέτες της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ. Ο αγωγός θα κοστίσει 7 δισεκατομμύρια δολάρια και θα χρειαστεί τέσσερα χρόνια για την ολοκλήρωσή του. Ο East Med θα μπορεί να μεταφέρει 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ανά χρόνο· θα έχει μήκος σχεδόν χιλίων εννιακοσίων χιλιομέτρων και θα φτάνει σε βάθη της τάξεως των τριών χιλιομέτρων. 

Τα μεγέθη αυτά εκτινάσσουν το κόστος κατασκευής του και τον καθιστούν ακριβό, για αυτό τον λόγο υπήρχε και η σκέψη της μεταφοράς των καυσίμων μέσω LNG. Οι αγωγοί όμως δεν υπερβαίνουν το κόστος της μεταφοράς με δεξαμενόπλοια, το οποίο είναι μεγαλύτερο καθώς επίσης απαιτούνται θαλάσσιες πλατφόρμες παραγωγής και υγροποίησης, αποθήκευσης και μεταφοράς του φυσικού αερίου, εγκαταστάσεις οι οποίες δεν υπάρχουν και θα έπρεπε να κατασκευαστούν εξίσου.

Τέλος, πρέπει να υπογραμμιστεί πως η ύπαρξη μακροχρόνιων συμβολαίων, που προ απαιτούνται για την κατασκευή τέτοιων έργων, προσδίδει σημαντική σταθερότητα στις σχέσεις μεταξύ των κρατών, υπενθυμίζοντάς τις ήδη υπάρχουσες άριστες σχέσεις Ελληνικής και Κυπριακής Δημοκρατίας. Ειδικά, σε αυτές τις εποχές της διεθνούς αστάθειας και ανασφάλειας η ύπαρξη σταθερότητας είναι ζωτικής σημασίας.

Έτσι, λοιπόν, με τις ενέργειες αυτές οι χώρες της Ευρώπης θα καταφέρουν να αντικαταστήσουν μέρος του ρωσικού φυσικού αερίου, οπού σήμερα αποτελεί την βασική πηγή τροφοδοσίας, και μακροπρόθεσμα να περιορίσουν στο μέγιστο δυνατό την εξάρτησή τους από την Ρωσία, η οποία τους έφερε σε δύσκολη θέση μετά τα γεγονότα που συνέβησαν.  EAST MED EAST MED EAST MED

Πηγές:

https://dione.lib.unipi.gr/xmlui/bitstream/handle/unipi/13992/Paso.pdf?sequence=3&isAllowed=y https://repo.lib.duth.gr/jspui/bitstream/123456789/14176/1/SavvidouS_2018.pdf 

https://www.neakriti.gr/article/kriti/1559220/souper-koitasmata-notia-tis-kritis/

Διαβάστε Περισσότερα: EAST MED