Tο νερό είναι από τους πολυτιμότερους πόρους του πλανήτη και αποτελεί τον βασικό παράγοντα ζωής όλων των οργανισμών στη γη, ενώ ιδιαίτερα το πόσιμο νερό είναι αγαθό πρωταρχικής σημασίας για την επιβίωση και τη ποιότητα της διαβίωσης μας. Στην Ελλάδα, η πρόσβαση σε καθαρό και ασφαλές νερό είναι ανθρώπινο δικαίωμα, συνταγματικά κατοχυρωμένο, το οποίο πρέπει να διασφαλίζεται από το κράτος, προκειμένου να καθίσταται εφικτή η πλήρης απόλαυση της ζωής και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ελληνική Κυβέρνηση διατηρεί τον έλεγχο του νερού και δεν έχει επιτρέψει την ιδιωτικοποίηση του , γεγονός που εξηγείται από πολλούς λόγους, νομικούς και μη.

Aρχικά, ο πρώτος και βασικός λόγος αδυναμίας ιδιωτικοποίησης του νερού είναι το γεγονός ότι το νερό είναι πόρος που αφορά τη κοινή ευημερία και υγεία του λαού, ενώ η πρόσβαση στο καθαρό νερό είναι δικαίωμα του κάθε ανθρώπου. Καθώς η ιδιωτικοποίηση του νερού θα οδηγούσε σε αύξηση των τιμών και περιορισμό της πρόσβασης του κοινού σε αυτόν τον ζωτικής σημασίας πόρο, θα δημιουργούνταν έντονες αντιδράσεις και διαμαρτυρίες, ενώ το κέρδος θα ήταν πρωταρχικός στόχος των επιχειρήσεων νερού.

Παρεπόμενο θα ήταν η έλλειψη κερδοφορίας να οδηγούσε στη μείωση της ποιότητας του νερού και τελικώς η διαχείριση του νερού για το κοινό καλό θα έπαυε να αποτελεί προτεραιότητα. Έτσι, θα δημιουργούνταν και ανισότητες, δεδομένου ότι οι πλούσιοι θα αποκτούσαν ευκολότερη πρόσβαση σε καθαρό νερό, ενώ οι φτωχοί θα έπρεπε να αντιμετωπίζουν υψηλότερες τιμές και περιορισμένη πρόσβαση.

Στο σημείο αυτό, αξιομνημόνευτη απόφαση και για πολλούς νομικούς “μήτρα της νομολογίας” για τη κατοχύρωση του νερού ως δημόσιο αγαθό ήταν η απόφαση υπ’ αριθμόν 1906/2012 της Ολομέλειας του ΣτΕ, με την οποία ακυρώθηκε η υπουργική απόφαση για μεταβίβαση της ΕΥΔΑΠ στο ταμείο αξιοποίησης της περιουσίας (ΤΑΙΠΕΔ). Σκοπός της ακυρωθείσας υπουργικής απόφασης την εποχή των μνημονίων ήταν η πώληση των εταιριών ύδρευσης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη στους ιδιώτες, ώστε να αποπληρωθεί το δημόσιο χρέος.

Η ακύρωση των μνημονιακών μέτρων για τη μεταβίβαση των μετοχών της ΕΥΔΑΠ στο ΤΑΙΠΕΔ έγινε προς όφελος της προστασίας των κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, οι υπηρεσίες ύδρευσης διαχωρίστηκαν από τις υπόλοιπες υπηρεσίες κοινής ωφέλειας και απέκτησαν μεγαλύτερο βαθμό αναγκαιότητας, δεδομένου ότι η ανάδειξη και η διαχώριση τους αυτή οφειλόταν στη σύνδεση τους με το ατομικό και κοινωνικό δικαίωμα στην υγεία ( Αρ. 5 παρ.5 και Αρ. 21 παρ. 3 του Συντάγματος).

Έτσι, ορίστηκε ότι το Δημόσιο θα πρέπει να έχει τόσο την εποπτεία, όσο και τον ουσιαστικό και αποτελεσματικό έλεγχο των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης, ιδίως μέσα από τη κατοχή της πλειοψηφίας των μετοχών των εταιρειών αυτών. Ουσιαστικά, ορίστηκε ότι κάθε μεταβίβαση του ελέγχου των εν λόγω υπηρεσιών σε ιδιώτες θα ήταν αντισυνταγματική.

Επιπλέον σημαντικό επιχείρημα κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού είναι η απειλή της βιωσιμότητας του περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, η διαχείριση του νερού απαιτεί την εκτέλεση σημαντικών εργασιών συντήρησης και την υλοποίηση στρατηγικών με αντικείμενο τη διατήρηση της ποιότητας και την αντιμετώπιση της απειλής της υποβάθμισης των πόρων του νερού.

Στο πλαίσιο αυτό, δεν είναι δυνατόν αυτός ο σημαντικός πόρος να υπόκειται στη πίεση των μεγάλων εταιρειών, οι οποίες πιθανότητα έχουν οικονομικά κίνητρα με περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Κατά επέκταση, θα επηρεαζόταν και η γεωργία, η οποία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους καταναλωτές νερού και για την οποία η πρόσβαση σε καθαρό και φθηνό νερό προς αύξηση της παραγωγικότητας και διασφάλιση της τροφικής ασφάλειας είναι απαραίτητη.

Σημαντικό προς υπενθύμιση, εξάλλου, είναι ότι το νερό δεν είναι απλώς ένα αγαθό προς πώληση στην αγορά, αλλά ένα στοιχείο ζωτικό για την ανθρώπινη ύπαρξη και την αειφόρο ανάπτυξη. Η διαχείριση του νερού θα πρέπει να γίνεται με συνείδηση και υπευθυνότητα προς το κοινό καλό και όχι προς το συμφέρον μιας ιδιωτικής εταιρείας. Για το λόγο αυτό, η πρόσβαση σε καθαρό και ασφαλές νερό είναι ανθρώπινο δικαίωμα, το οποίο και πρέπει να διασφαλίζεται από το κράτος. Σε κάθε περίπτωση, η ιδιωτικοποίηση του νερού θα απομάκρυνε την ευθύνη από τη Κυβέρνηση και θα προμήνυε ένα ανασφαλές μέλλον για τη πρόσβαση στο νερό.

Συνοψίζοντας, η ιδιωτικοποίηση του νερού είναι πολιτική επιλογή προς αποφυγή, όπως πλείστες φορές έχει υποστηριχθεί από την Ελληνική Κυβέρνηση. Περαιτέρω, η δημιουργία ενός αποτελεσματικού και αποδοτικού δημοσίου συστήματος διαχείρισης του νερού πρέπει να είναι διαχρονική προτεραιότητα των Κυβερνήσεων και να επενδύονται διαρκώς περισσότεροι πόροι στη βελτίωση των υποδομών και των τεχνολογιών διαχείρισης του νερού, ώστε να αντιμετωπίζονται οι προκλήσεις της διαχείρισης του νερού και να κατοχυρώνεται εις αεί η πρόσβαση σε καθαρό και ασφαλές νερό για όλους τους πολίτες.

Εξάλλου, η Ελλάδα διαθέτει πλούσιους υδάτινους πόρους και είναι σημαντική η διατήρηση αυτών για τις μελλοντικές γενιές. Αυτό, αδιαμφισβήτητα, εμποδίζεται με την ιδιωτικοποίηση του νερού, γιατί το αποτέλεσμα θα ήταν η υπερεκμετάλλευση των υδάτινων πόρων και η μείωση της ποιότητας και ποσότητας του νερού για τις μελλοντικές γενιές.