Γράφει η Κατερίνα Παπαδέα
Ένα πολυσυζητημένο, ιδιαίτερα επίκαιρο και ευαίσθητο νομικά και κοινωνιολογικά θέμα στην Ελλάδα είναι η δυνατότητα απαλλαγής από το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία, ζήτημα που έχει προκαλέσει τη παρέμβαση, τόσο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, με την απόφαση Παπαγεωργίου κ.α. κατά Ελλάδας της 31ης Οκτωβρίου 2019, όσο και του Συμβουλίου της Επικρατείας με τις αποφάσεις Ολομέλειας του 660/2018 και 1749/2019.
Το εν λόγω ζήτημα τέθηκε προσφάτως στο προσκήνιο, με αφορμή την απόφαση υπ’ αριθμόν 1478/2022 του ΣτΕ, το οποίο εκδίκασε αίτηση ακυρώσεως κατά της 61178/ΓΔ4/28.5.21, κοινής αποφάσεως της Υπουργού και Υφυπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων. Με την αίτηση ζητήθηκε η ακύρωση της προσβαλλόμενης αποφάσεως ως προς το μέρος που αφορά τις προϋποθέσεις απαλλαγής και ως προς το μέρος που αφορά την εναλλακτική απασχόληση των απαλλασσόμενων από το μάθημα των Θρησκευτικών μαθητών και μαθητριών.
Αφετηρία εξέτασης του εν λόγω θέματος είναι ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και συγκεκριμένα το Άρθρο 10 «Ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας», που προβλέπει ότι: « Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας. Το δικαίωμα αυτό συνεπάγεται την ελευθερία μεταβολής θρησκεύματος ή πεποιθήσεων, καθώς και την ελευθερία εκδήλωσης του θρησκεύματος ή των πεποιθήσεων του, ατομικά ή συλλογικά, δημόσια ή κατ’ ιδίαν, με τη λατρεία, την εκπαίδευση, την άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων και τις τελετές.» και το Άρθρο 14 «Δικαίωμα στην εκπαίδευση» που ορίζει ότι: «οι γονείς έχουν δικαίωμα να εξασφαλίζουν την εκπαίδευση και τη μόρφωση των τέκνων τους, σύμφωνα με τις θρησκευτικές, φιλοσοφικές και παιδαγωγικές πεποιθήσεις τους. Η άσκηση του δικαιώματος αυτού διέπεται από την εθνική νομοθεσία.».
Υπό το πρίσμα αυτό και καθ’ ερμηνεία των διατάξεων των άρθρων 16 παρ.2 και 13 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος κρίνεται ότι το μάθημα των Θρησκευτικών, το οποίο αποβλέπει στην ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής συνειδήσεως, απευθύνεται αποκλειστικά- ως εκ του περιεχομένου του- στους μαθητές που ασπάζονται το ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα και όχι στους ετερόδοξους, αλλόθρησκους ή άθεους μαθητές.
Βάσει των ανωτέρω, στη νομολογία του το ΣτΕ το 2019 τοποθετήθηκε ως εξής: « ετερόδοξοι, αλλόθρησκοι και άθεοι μαθητές δικαιούνται πλήρη απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών, εφόσον οι γονείς τους υποβάλλουν δήλωση ότι λόγοι θρησκευτικής συνειδήσεως δεν επιτρέπουν στα τέκνα τους να παρακολουθήσουν τη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών.
Ως προς το μέρος των προϋποθέσεων απαλλαγής, που ζητήθηκε ακύρωση της προσβαλλόμενης υπουργικής αποφάσεως, αναγνωρίστηκε ότι δικαίωμα απαλλαγής έχουν μόνο οι μη Χριστιανοί Ορθόδοξοι μαθητές, εφόσον οι γονείς τους υποβάλλουν αίτηση, επικαλούμενοι λόγους θρησκευτικής συνειδήσεως και όχι απλώς συνειδήσεως.
Στο πλαίσιο αυτό, και το ΕΔΔΑ με την απόφαση του Παπαγεωργίου κ.α. κατά Ελλάδος της 31ης Οκτωβρίου 2019 επιβάλλει να διαφυλάσσεται ο σεβασμός των θρησκευτικών πεποιθήσεων των μαθητών και των γονέων τους και δεν επεμβαίνει στο τρόπο, με τον οποίο διδάσκεται το μάθημα των θρησκευτικών στα ελληνικά σχολεία.
Αναφορικά με το δεύτερο μέρος της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης, σχετικά με την εναλλακτική απασχόληση των απαλλασσόμενων από το μάθημα των Θρησκευτικών μαθητών και μαθητριών, ζήτημα ήταν να αποφευχθεί η δημιουργία «ελεύθερης ώρας» και να προβλεφθεί από τη Πολιτεία η διδασκαλία ισότιμου και συναφούς περιεχομένου ( π.χ. μάθημα ηθικής) μαθήματος.
Εναλλακτικά και εφόσον διασφαλίζεται η συνταγματική επιταγή για ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής συνειδήσεως των μαθητών και μαθητριών που ασπάζονται το ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα, η Πολιτεία μπορεί να συμπεριλάβει στο μάθημα των Θρησκευτικών εκπαιδευτικό πρόγραμμα «θρησκειολογικού» χαρακτήρα, με διδασκαλία δογμάτων και θρησκειών, άλλων πέραν της Ορθοδοξίας. Έτσι, η συνταγματική κατοχύρωση της θρησκευτικής ελευθερίας εφαρμόζεται έμπρακτα και ταυτόχρονα γίνεται σεβαστό και αδιαπραγμάτευτα προστατευμένο νομικά το δικαίωμα στην εκπαίδευση και στην ελεύθερη θρησκευτική συνείδηση.
Συνεπώς, διαπιστώνεται η συνταγματικότητα της απαλλαγής από το μάθημα των Θρησκευτικών υπό προϋποθέσεις, ενώ αντανακλάται και η σπουδαιότητα που έχουν θρησκευτικές πεποιθήσεις μαθητών και γονέων. Η εξαιρετική σημασία της θρησκευτικής συνείδησης και της προστασίας της έχει απασχολήσει σημαντικά σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Πρόκειται, λοιπόν, για μια ενδιαφέρουσα υπόθεση που εμπράκτως καταδεικνύει το διάλογο μεταξύ του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου και ενός υπερεθνικού δικαστηρίου.
Με αυτόν τον τρόπο, οι Νορβηγοί έχουν καταφέρει να εδραιώσουν ένα ισχυρό κράτος πρόνοιας και μία υποδειγματική Πολιτεία. Σύμφωνα με την έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για το 2022, η χώρα τους κατατάσσεται 2η με βάση τον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης ενώ θεωρείται αναμφισβήτητα μία από τις σταθερότερες δημοκρατίες παγκοσμίως. Έτσι, δείχνουν τον δρόμο σε κάθε έθνος που επιδιώκει να εκμεταλλευτεί τα αποθέματα των φυσικών του πόρων, μεταξύ των οποίων ευελπιστούμε να είναι σύντομα και η χώρα μας. Νορβηγοί Νορβηγοί Νορβηγοί Νορβηγοί Νορβηγοί Νορβηγοί Νορβηγοί
Οι απόψεις των αρθρογράφων δεν απηχούν την άποψη της συντακτικής ομάδας ούτε του Pnyka Org.
Διαβάστε περισσότερα: θρησκευτικών θρησκευτικών
Το Δίκαιο των Ενόπλων Συρράξεων αποτελεί κλάδο του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου και συντίθεται από ένα πλέγμα αρχών και κανόνων που οφείλουν να εφαρμόζονται κατά τη διάρκεια μιας ένοπλης σύγκρουσης.
Αστυνομική βία και μπαχαλάκηδες
Ατομική ευθύνη. Ίσως από τις σημαντικότερες αρχές που συγκροτούν και συντηρούν μία οργανωμένη κοινωνία
Σε κατάσταση πανικού βρίσκεται τις τελευταίες ώρες το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, μετά τις κατηγορίες που βαραίνουν την Ευρωβουλευτή του, Εύα Καϊλή
Cancel culture: Aντίδραση του καναπέ ή επανάσταση;
Η αποδοκιμασία που εκφράζει ένα άτομο προς τις απόψεις και τις πράξεις ενός άλλου, δεν αποτελεί νέο φαινόμενο.
Πως μας επηρεάζουν τα social media;
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πλέον, για τους περισσότερους ανθρώπους δεν αποτελούν απλώς ένα ξεχωριστό και αποκομμένο κομμάτι της ζωής τους αλλά ένα γενικότερο μέσο επικοινωνίας με τον έξω κόσμο.
Τρίζουν τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Οι πρώτες ενδείξεις κλυδωνισμού του ευρωπαϊκού οικοδομήματος θα έλεγε κανείς ότι άρχισαν να διαφαίνονται στην παγκόσμια οικονομική κρίση του 2007-2009. Δεκέμβριος
