Η στρατηγική της θηριωδίας

Γράφει η Ναταλία Ηλιάδη στρατηγική

«Σήμερα μόνο οι ηλίθιοι κάνουν δικτατορία με τανκς, από την στιγμή που υπάρχει η τηλεόραση» Σημειώνει ο Ιταλός φιλόσοφος Ουμπέρτο Εκο.

Πριν από κάποιες δεκαετίες η τηλεόραση και τα social media αποτελούσαν μια νέα εφεύρεση και ένα νέο εργαλείο για τον σύγχρονο άνθρωπο · η μόνη σκηνή βίας που μπορούσε να συναντήσει κανείς στη τηλεόραση, ήταν η γάτα που κυνηγούσε το ποντίκι στα καρτούν. Ωστόσο, σήμερα η συχνότητα με την οποία η κοινωνία βομβαρδίζεται με μια αναπαραγόμενη – από τα Mέσα Mαζικής Eνημέρωσης – ειδησεογραφία που αφορά πολέμους, βιαιοπραγίες κατά των γυναικών, βιασμούς ή απόπειρες βιασμού, γυναικοκτονίες και σεξουαλική κακοποίηση παιδιών είναι καταιγιστική. στρατηγική

Γιατί συμβαίνει όμως αυτό;

Ο βομβαρδισμός σκηνών βίας, ο οποίος ξεκινάει από τη τηλεόραση και κορυφώνεται μέσω των social media, είναι μια τακτική που χρησιμοποιούν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης για την απευαισθητοποίηση του κοινού απέναντι στη βία, αφού πια αποτελεί μέρος της καθημερινότητά μας. Η απευαισθητοποίηση του κοινού ξεκινάει με μια πρωταρχική καταγραφή και κωδικοποίηση από τη μνήμη μας των γεγονότων βίας. Η διαδικασία αυτή μας οδηγεί στο να θεωρούμε φυσιολογικό ένα γεγονός ή πολλά γεγονότα, τα οποία όχι μόνο δεν είναι φυσιολογικά αλλά καταπατούν βασικές κοινωνικές αρχές και ανθρώπινα δικαιώματα.

Έχει βρεθεί πως οι φυσιολογικές φοβικές αντιδράσεις μειώνονται όταν κάποιος έρχεται σε συνεχή επαφή με σκηνές βίας. Μια έρευνα των Bushman και Anderson (2002) έδειξε πως, όταν κάποιος παρακολουθεί για δεύτερη φορά ένα βίαιο βίντεο, οι φυσιολογικές αντιδράσεις του σώματός του (ιδρώτας, χτύποι καρδιάς κ.α.) παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με την πρώτη φορά που παρακολούθησε ένα παρόμοιο βίντεο. Βλέπουμε, δηλαδή, πως είναι αναμενόμενο τα βίντεο αυτά εν τέλει να περνούν απαρατήρητα, καθώς δεν μας προκαλούν πρωτογενή συναισθηματική αντίδραση για να μας τραβήξουν την προσοχή.

Μια δεύτερη τακτική των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης είναι η στρατικοποίηση των ανθρώπων, με σκοπό την αναμετάδοση των βίαιων γεγονότων σε ολόκληρη την κοινότητα των social media. Ο βομβαρδισμός συνεχίζεται σε μια κοινότητα όπου οι όροι αλλάζουν, κανόνες και έλεγχος δεν υπάρχουν. Σεξουαλική παρενόχληση, αστυνομική βία και πόλεμοι προβάλλονται ανεξέλεγκτα μέσα από τους χρήστες των πλατφόρμων. Έχοντας τη ψευδαίσθηση ότι οι φωτογραφίες και τα βίντεο με περιεχόμενο ακραίων γεγονότων πρέπει να αναμεταδίδονται συνεχώς σε όλο τον κόσμο, με σκοπό την σωστή ενημέρωση των πολιτών, οι χρήστες πολλαπλασιάζουν την προβολή τους μέσω των αναρτήσεων τους.

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης χρησιμοποιούν αυτές τις τακτικές σε περιόδους ανισορροπίας, σε περιόδους κατά τις οποίες ο κόσμος χρειάζεται ένα πρότυπο και ένα μοντέλο να ταυτιστεί. Παραδείγματος χάρη κατά την διάρκεια της πανδημίας, κατά την οποία ο κόσμος βρισκόταν σε απόγνωση τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης χρησιμοποιώντας το όπλο των «ειδικών επιστημών» τρομοκρατούσαν τον κόσμο με πλάνα από ασθενείς μέσα από τη ΜΕΘ, άρρωστα παιδιά, τάφους και φέρετρα προσβάλλοντας έτσι την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Οι τακτικές αυτές έχουν ως σκοπό να οδηγήσουν τους τηλεθεατές στην αδυναμία «φιλτραρίσματος» των λανθασμένων απόψεων, των σκληρών και αφύσικων εικόνων οι οποίες προβάλλονται μπροστά τους καθημερινά και συνεπώς να οδηγηθούν στον εγκλωβισμό μέσα σε αυτές. Η διαδικασία αυτή κάνει πραγματικότητα τον στόχο των διαδικτυακών και τηλεοπτικών μέσων ενημέρωσης, καθώς η αποδοχή της λανθασμένης κρίσης απέναντι στα προβαλλόμενα γεγονότα θα ισοδυναμούσε με την συντριπτική ήττα της κρίσης του θεατή. Ο θεατής προτιμάει, επομένως τον εγκλωβισμό του σε ένα εφήμερο πρότυπο συμπεριφοράς και ζωής σε αντίθεση με την αντίδραση του και την καταδίκη των προτύπων αυτών. στρατηγική στρατηγική στρατηγική

Επιστρέφοντας στο γνωμικό του Ουμπέρτο Εκο, συνειδητοποιούμε ότι ζούμε σε μια πραγματικότητα, μια «εικονική πραγματικότητα», η οποία ελέγχεται και κατευθύνεται από τη τηλεόραση και το διαδίκτυο και όχι από τα πυρηνικά όπλα του πολέμου. Πρόκειται για ένα είδος αθέατης τρομοκρατίας το οποίο οδηγεί τους ανθρώπους σε κτηνώδεις συμπεριφορές και στον εγκλωβισμό τους μέσα σε αυτές. Η τρομοκρατία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης αποτελεί ένα έρεισμα για τη αποπροσανατολισμένη κοινωνία η οποία δεν διαθέτει αξιόπιστα μοντέλα αναφοράς ατομικής και κοινωνικής συμπεριφοράς. στρατηγική στρατηγική στρατηγική στρατηγική στρατηγική στρατηγική

Avatar photo
Ναταλία Ηλιάδη

Η Ναταλία Ηλιάδη είναι φοιτήτρια του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς.

Άρθρα: 3