Γράφει η Μαριάννα Ξενικάκη σιδηροδρόμων

Έχουν περάσει μόλις λίγες μέρες από το μεγαλύτερο και φονικότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στη χώρα μας, όταν το βράδυ της 28^ης Φεβρουαρίου 2023, στην περιοχή Ευαγγελισμός, λίγο μετά τη Λάρισα, δύο τρένα, ένα επιβατηγό και ένα εμπορικό, συγκρούονται μετωπικά, οδηγώντας στο θάνατο πάνω από 60 ανθρώπους. Μάλιστα, η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση όσον αφορά την επικινδυνότητα των σιδηροδρομικών συστημάτων ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με έρευνες που έχουν δημοσιευθεί ανά τα χρόνια, από διάφορους φορείς. σιδηροδρόμων

Πολλά ξένα ειδησεογραφικά δίκτυα, βέβαια, αναφέρουν, με αφορμή την τραγωδία στα Τέμπη, πως «το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας δεν αρμόζει στον 21^ο αιώνα», τονίζοντας τις παθογένειες και τα χρόνια λάθη και παραλείψεις των Αρχών, οι οποίες είναι υπεύθυνες για τον έλεγχο, την εποπτεία, την συντήρηση και την ασφάλεια των σιδηροδρόμων. Το τραγικό αυτό δυστύχημα, το οποίο βύθισε τη χώρα μας στο πένθος, μάς έδωσε, δυστυχώς, την αφορμή να ανατρέξουμε στο μακρινό παρελθόν, όταν, το 1869, κατασκευάστηκε ο πρώτος σιδηρόδρομος στην Ελλάδα, μήκους 9 χιλιομέτρων, συνδέοντας την Αθήνα με τον Πειραιά, και να δούμε ποια είναι η εξέλιξη των σιδηροδρομικών δικτύων στην Ελλάδα από τότε μέχρι σήμερα.

Πιο συγκεκριμένα, από το 1869 η Ελλάδα εισέρχεται σε μια νέα εποχή, αυτή του σιδηρόδρομου, όταν ολοκληρώνονται τα πρώτα 9 χιλιόμετρα του σιδηροδρομικού δικτύου. Το 1882, ο Χαρίλαος Τρικούπης, ως πρωθυπουργός πλέον, ακύρωσε τις συμβάσεις για την κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου μήκους 1.435 χιλιοστών (κανονικού εύρους), οι οποίες είχαν υπογραφεί από τον προηγούμενο πρωθυπουργό Αλέξανδρο Κουμουνδούρο. Μάλιστα, ο Χαρίλαος Τρικούπης είχε ένα διαφορετικό πολιτικό όραμα για τους σιδηροδρόμους, καθώς, τους θεωρούσε ως το μέσο για την τόνωση της εσωτερικής ανάπτυξης και της οικονομίας της Ελλάδας και πρότεινε 417 χιλιόμετρα δικτύου, με το πλάτος των ραγών να φτάνει το ένα μέτρο (μετρικού εύρους), καθώς το κόστος για την παραγωγή τους ήταν μικρότερο σε σχέση με αυτών κανονικού εύρους.

Βέβαια, η κεντρική σιδηροδρομική γραμμή, που συνέδεε την Αθηνά με τη Λάρισα και, αργότερα, με τη Θεσσαλονίκη και η οποία ήταν προγραμματισμένη να ενταχθεί στο ευρωπαϊκό δίκτυο, κατασκευάστηκε με κανονικό πλάτος 1.435 χιλιοστών. Το δίκτυο χρειάστηκε 25 χρόνια για να ολοκληρωθεί, 20 χρόνια περισσότερο από ότι ανέμενε ο Τρικούπης. Το 1909, περισσότερα από 1.600 χιλιόμετρα γραμμής είχαν τοποθετηθεί, συμπεριλαμβανομένου της κύριας γραμμής κανονικού εύρους προς τα τότε ελληνοτουρκικά σύνορα στο Παπαπούλι, λίγο μετά την κοιλάδα των Τεμπών (400 χιλιόμετρα βόρεια της Αθήνας).

Τα πρώτα τρένα που πραγματοποίησαν την πλήρη διαδρομή από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη μήκους 507 χιλιομέτρων με κανονικό εύρος σηματοδότησαν την ολοκλήρωση της γραμμής το 1918, η οποία από τότε συνεχίζει να λειτουργεί σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Το 1971 ιδρύθηκε ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ). Από τότε, το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας έχει, εν μέρει, εκσυγχρονιστεί και σε τμήματα του έχει εγκατασταθεί και ηλεκτροκίνηση όπως η κύρια γραμμή Αθηνών- Θεσσαλονίκης και οι γραμμές του προαστιακού Αθήνας και Θεσσαλονίκης.

Όμως, το σοκαριστικό σιδηροδρομικό δυστύχημα τη νύχτα της 28^ης Φεβρουαρίου 2023, στην κοιλάδα των Τεμπών, μας δείχνει πως το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας μας βρίσκεται, μάλλον, ακόμα, στην εποχή του Χαρίλαου Τρικούπη, καθώς η επικοινωνία των μηχανοδηγών και των σταθμαρχών φαίνεται πως γίνεται μέσω ασυρμάτων και κινητών τηλεφώνων, ενώ οι κλειδούχοι είναι αυτοί, οι οποίοι, χειροκίνητα, καθορίζουν την αλλαγή της πορείας του τρένου. Στο κεντρικό σιδηροδρομικό δίκτυο, το οποίο ενώνει τις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, δεν λειτουργούν οι φωτοσημάνσεις και η τηλεδιοίκηση (με εξαίρεση το τμήμα Τιθορέας- Δομοκού) με αποτέλεσμα σε κάθε δρομολόγιο να ‘’παίζεται’’ η τύχη χιλιάδων επιβατών, καθώς δε φαίνεται πουθενά το σημείο στο οποίο βρίσκεται το κάθε τρένο.

Σε μια εποχή που σχεδόν τα πάντα “κινούνται’’ ψηφιακά και μπορούμε να δούμε ανά πάσα στιγμή που βρίσκεται η παραγγελία, το φαγητό ή το ταξί μας, ακούγεται τρομακτικό να μην γνωρίζουμε ότι δύο τρένα κινούνται παράλληλα στην ίδια γραμμή, για πάνω από 10 λεπτά! Φαίνεται, τελικά, πως, το τρένο δεν είναι ένα από τα ασφαλέστερα μέσα μετακίνησης όπως το θεωρούν οι επιβάτες του. Το μόνο σίγουρο είναι, πως η κατάσταση που επικρατεί στο σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας μας, από άποψη δικτύων ασφαλείας, είναι απελπιστική εδώ και 20 χρόνια, και έπρεπε, δυστυχώς, να έρθουμε αντιμέτωποι με αυτό το τόσο τραγικό δυστύχημα για να αντιληφθούμε την ανάγκη για εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση ενός απαρχαιωμένου επικοινωνιακού, αλλά και σιδηροδρομικού, συστήματος..

Πηγή: mixanitouxronou.gr σιδηροδρόμων ελλάδα σιδηροδρόμων ελλάδα σιδηροδρόμων