Γράφει η Ιωάννα Τσαγιούπη
Σειρά ειδεχθών εγκλημάτων κατά του γυναικείου φύλου έχουν φέρει στο προσκήνιο της ελληνικής πραγματικότητας τον πολυσυζητημένο όρο «γυναικοκτονία». Αν και πρωτάκουστος για πολλούς, ο όρος αυτός δεν αποτελεί ένα σύγχρονο, γλωσσικό δημιούργημα. Ειδικότερα, ανάγεται στο 1801, οπότε και καταγράφηκε για πρώτη φορά σε νομικό λεξικό ως ‘’femicide”, ενώ σύγχρονη αναφορά σε αυτόν γίνεται το 1976 από τη φεμινίστρια συγγραφέα και ακτιβίστρια Diana Russel ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου , προκειμένου να αποδώσει τη δολοφονία των γυναικών από άνδρες, ακριβώς επειδή είναι γυναίκες. Ο όρος αποκτά επιστημονική υπόσταση με τον ορισμό που του αποδίδει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων.
Ο όρος «γυναικοκτονία» αποτελεί έναν όρο με αμιγώς κοινωνιολογική διάσταση. Σημαντικός αριθμός κοινωνικών μορφωμάτων και σχηματισμών, όπως το φεμινιστικό κίνημα, σύνολο ακτιβιστών και δικαιωματιστών αλλά και απλοί πολίτες υπερασπίζονται σθεναρά την αναγκαιότητα χρήσης του ιδίου όρου, ο οποίος, αν και νεολογισμός, διόλου καινοφανής και ανυπόστατος δεν είναι. Η ολοένα και ευρύτερη αναφορά σε αυτόν στο κοινωνικοπολιτικό πεδίο, φαίνεται να πηγάζει από μια επιτακτική ανάγκη, άρρηκτα συνδεδεμένη με τον κοινωνικό παλμό. Από την ανάγκη να δωθεί ονομα στη δολοφονία της γυναίκας λόγω αποκλειστικά έμφυλων κριτηρίων, ώστε να γίνει ορατό το πρόβλημα και η ιδιαιτερότητά του.
Στο εγχείρημα αυτό στέκουν απέναντι και επικριτικά όσοι πρεσβεύουν πως ο όρος «γυναικοκτονία» όχι απλά δε χρησιμοποιείται υπέρ του γυναικείου φύλου μα, τουναντίον είναι ένας όρος που ξεχωρίζει τις γυναίκες από το λοιπό σύνολο, υποβαθμίζοντάς τις.
Με άλλες λέξεις, πρόκειται για όσους χρεώνουν σεξισμό στους εμπνευστές του όρου, καθώς και για το σύνολο εκέινων που εστιάζουν στην ετυμολογία της λέξης, παραμερίζοντας το εννοιολογικό της φορτίο που αντανακλά την τοποθέτηση της κοινωνίας. Σημαντικό επιχείρημα στη «φαρέτρα» τους αποτελεί επίσης, το ότι ο εν λόγω όρος εστιάζει στη λιγότερο επικρατούσα δολοφονία των γυναικών, σε αντιπαραβολή του 80% όλων των θυμάτων δολοφονίας που είναι ανδρες. Παραβλέπεται, ωστόσο πως στατιστικά τεκμήρια αποδεικνύουν οτι ένας σύντροφος είναι υπεύθυνος στο 40% περίπου των ανθρωποκτονιών με θύμα γυναίκα, ενώ μοναχα το 6% των ανδρών δολοφονούνται από γυναίκες.
Ιδιαίτερο ενδιάφερον έχει η έντονη, κοινωνική αναφορά στην αδήριτη ανάγκη να αποκτήσει ο όρος «γυναικοκτονία» και νομική υπόσταση. Αν και ο όρος έχει χαρακτηριστεί ως νομικά αδόκιμος, επιστήμονες του χώρου έχουν προβεί σε εναλλακτικές προτάσεις τρόπων ποινικοποίησής του. Μεταξύ αυτών, αποτελεί η προσθήκη στο ΠΚ299 επιβαρυντικής περίστασης για τις περιπτώσεις τέλεσης ανθρωποκτονίας από φυλετικά κριτήρια. Εναλλακτική εκδοχή συνιστά,κατά τους νομικούς και η συγκεκριμενοποίηση της φράσης «χαρακτηριστικά φύλου» στο ΠΚ82Α, ώστε να αρθεί η αοριστία που έχει αποτρέψει τη Νομολογία από το να κάνει χρήση του άρθρου και έτσι, να υπαχθούν τα εγκλήματα έμφυλης βίας σε αυστηρότερο νομικό πλαίσιο.
Δεν εκλείπει, ωστόσο και ο νομικός αντίλογος. Νομικοί επιστήμονες αναφέρουν πως είναι ιδιαίτερα λεπτά τα όρια διάκρισης φυλετικού μίσους, αφενός και συζυγικής βίας, αφετέρου. Αμφιβάλλουν εάν είναι νομικώς ευδιάκριτο το αν το έγκλημα κατά της γυναίκας τελείται επειδή είναι απλά γυναίκα ή γυναίκα «του». Μήπως ο δράστης δε διακατέχεται από φυλετικό μίσος αλλά από νοσηρή κτητικότητα; Αναρωτιούνται, ακόμη για το αν η γυναίκα φαντάζει στα μάτια του «δήμιου» της «κατώτερη», όπως πρεσβεύει ο ορισμός που δίδεται για τη γυναικοκτονία.
Στηρίζουν αυτόν τους τον προβληματισμό στο ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των δραστών, μετά την τέλεση του εγκλήματος, είτε παραδίδονται στις αρχές είτε αυτοκτονούν. Άρα, συμπεραίνουν, πως μάλλον σημαντική είναι για εκείνους η γυναίκα παρά ασήμαντη, καθώς εξαρτούν τη ζωή τους από τη δική της. Επομένως, φαίνεται να προβληματίζονται ιδιαιτέρως για το περιεχόμενο του κινήτρου του δράστη, το οποίο είναι θεμελιώδες για τον ορισμό του όρου «γυναικοκτονία».
Το ερώτημα που τίθεται, όμως είναι το εξής : «Είναι παράταιρη εποχή να βρεί το δίκιο του ένας στίχος;», όπως υμνεί ο Κώστας Κάραλης ή είναι ο πλέον κατάλληλος καιρός ; Είναι κοινωνική πρόκληση, λοιπόν το αν θα καταφέρει τελικά η λέξη «γυναικοκτονία» να δικαιωθεί και να αθρώνεται με θάρρος. Μολονότι σε κάποιους φαντάζει περιττός νεολογισμός, ο όρος είναι παρών και διεκδικεί το επίσημο άκουσμά του, διότι μπροστά σε ένα ασύλληπτο φορτίο διαχρονικής αδικίας απέναντι στη γυναίκα, η καθιέρωση του είναι το λιγότερο που μπορεί να πράξει μια σύγχρονη κοινωνία δικάιου. Η γυναικοκτονία είναι και εκείνη ανθρωποκτονία και το πρώτο συνθετικό της έννοιας προσδιορίζει τα ειδικά της χαρακτηριστικά.
Δε μειώνει τη γυναίκα, δεν εξυμνεί τη γυναίκα, μα κραυγάζει για εκείνη και της δίνει τη σημασία που της αναλογεί. Και αυτή είναι αδιαπραγμάτευτη.
Διαβάστε περισσότερα: γυναικοκτονία
Δημοσκόπηση Pnyka Votes για την Πανεπιστημιακή Αστυνομία – Τα αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης του Pnyka Press σε συνεργασία με το Pnyka Votes για την Πανεπιστημιακή Αστυνομία
Παράταση έως τις 19 Ιουνίου πήρε η διαβούλευση για το νομοσχέδιου τα πανεπιστήμια
Υπουργείο και πρυτάνεις συμφωνούν στη μεγάλη πλειονότητα των διατάξεων για ακαδημαϊκά και ερευνητικά ζητήματα – Διαφορές στο μοντέλο διοίκησης των ΑΕΙ
Έρχονται ριζικές αλλαγές στα Πανεπιστήμια
Το υπουργείο Παιδείας ετοιμάζεται να καταθέσει στη Βουλή νομοσχέδιο για τα πανεπιστήμια – Οι φοιτητές θα μπορούν να παίρνουν μαθήματα άλλων τμημάτων ή ακόμη και άλλων σχολών
Τελικά καταργούνται οι φοιτητικές παρατάξεις; – Τι λέει το νομοσχέδιο;
Όλο και πιο συχνά τις τελευταίες ημέρες, στα αμφιθέατρα των σχολών, υπάρχει μια έντονη ανησυχία για το μέλλον των φοιτητικών παρατάξεων
