Γράφει η Άννα Οικονομοπούλου
Συχνά παρατηρούμε γκράφιτι να κοσμούν πολυκατοικίες κυρίως στο κέντρο των πόλεων, χωρίς να δίνουμε ιδιαίτερη σημασία σε αυτά. Όμως δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι αυτού του είδους τα δημιουργήματα είναι μια πινελιά που προσδίδουν διαφορετική όψη στα κατά τα άλλα ομοιόμορφα κτίσματα των αστικών κέντρων.
Ως γκράφιτι, μπορεί να νοηθεί η ζωγραφική, η αναγραφή κειμένων ή συνθημάτων σε τοίχους κτιρίων ή άλλων επιφανειών δημόσιων χώρων. Είναι λοιπόν ένα είδος σύγχρονης τέχνης και τέχνης του δρόμου, μέσω της οποίας ο γκραφίστας εκφράζεται, εξωτερικεύει τα συναισθήματά του και τα επικοινωνεί με τον κόσμο και αναπτύσσεται πνευματικά. Εξάλλου η τέχνη, ανεξάρτητα από το είδος αυτής, είναι τόσο για τον καλλιτέχνη όσο και για το κοινό του ένα μέσο απόδρασης από την μονοτονία της καθημερινής ζωής.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι το γκράφιτι είναι και αυτό ένα είδος τέχνης. Το γεγονός ότι πρόκειται για μια μορφή της λεγόμενης << street art>> δεν μας επιτρέπει να θεωρήσουμε πως δεν τυχαίνει σημασίας σε σχέση με τα λοιπά πιο << παραδοσιακά>> είδη τέχνης. Σχετική εδώ είναι και η διάταξη του άρθρου 16 του Συντάγματος, η οποία αναφέρεται στο ότι η τέχνη ( και μεταξύ άλλων η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία) είναι ελεύθερη, χωρίς να διακρίνει τα διάφορα είδη τέχνης και τα μέσα έκφρασης επιφυλάσσοντας διαφορετική προστασία στο καθένα.
Με τη χρήση του γενικού αυτού όρου, δεν αφήνονται περιθώρια για διαφοροποίηση μεταξύ υπέρτερης και υποδεέστερης τέχνης. Ούτε για τον προσδιορισμό αυτής και τη συνταγματική προστασία της ασκούν επιρροές οι τυχόν κρατούσες κοινωνικές αντιλήψεις. Η τέχνη ούτως άλλως δεν μπορεί να προσδιοριστεί ή να ταυτιστεί με το καλαίσθητο ή το όμορφο. Ακόμη τυχόν αντιρρήσεις ως προς αυτό το είδος της τέχνης του δρόμου που προβάλλονται και επιχειρούν να εκμηδενίσουν την αξία του δεν φαίνεται να επιδρούν στη διαμόρφωση του περιεχομένου του παραπάνω γενικού όρου εκ πρώτης όψεως.
Από την άλλη, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τις αντιρρήσεις αυτές ούτε βέβαια το γεγονός ότι η τέχνη δεν απολαύει απεριόριστης συνταγματικής προστασίας. Ορθά τίθεται ο προβληματισμός έτσι περί ύπαρξης βανδαλισμού και όχι τέχνης, στις περιπτώσεις εκείνες που το γκράφιτι αν και πληρεί τα χαρακτηριστικά του ορισμού που δόθηκε αρχικά, έχει αποτυπωθεί σε επιφάνειες, οι ιδιοκτήτες των οποίων δεν έχουν χορηγήσει την άδειά τους προς τούτο. Κάτι τέτοιο αναμφισβήτητα εκτός από συνταγματικό, αποκτά και ποινικό ενδιαφέρον, αφού τίθεται θέμα εφαρμογής της διάταξης του ποινικού κώδικα περί φθοράς της ξένης ιδιοκτησίας.
Στην περίπτωση αυτή, η φθορά αποκτά το περιεχόμενο της αλλοίωσης της εξωτερικής μορφής του πράγματος και όχι της επενέργειας στην υπόσταση ή τη λειτουργία αυτού. Η αξιόποινη εδώ όμως συμπεριφορά δεν έγκειται στην κατασκευή του γκράφιτι σε μια επιφάνεια αυτού καθαυτού, αλλά στο ότι έγινε χωρίς τη συναίνεση του ιδιοκτήτη της επιφάνειας αυτής. Και αυτό γιατί είναι εύλογο το δικαίωμα του ιδιοκτήτη να θέλει να διατηρήσει την εξωτερική μορφή του πράγματος όπως ο ίδιος θέλει, και στην περίπτωση που επιχειρήθηκε γκράφιτι σε ιδιοκτησία του χωρίς τη συναίνεσή του, αυτό να συνιστά φθορά της ιδιοκτησίας του.
Επιλογικά, τα τελευταία επιβεβαιώνουν την αντιμετώπιση αυτού του είδους τέχνης ως αμφισβητίσιμο. Δεν μπορούμε όμως να αγνοήσουμε την ανάγκη για έκφραση και απελευθέρωση που αισθητοποιείται μέσω αυτού.
Πηγές:
Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, Κώστας Χ.Χρυσόγονος, Σπύρος Β.Βλαχόπουλος, 4η έκδοση,2017
Εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας, Ν.Μπιτζιλέκης,2020
Οι απόψεις των αρθρογράφων δεν απηχούν την άποψη της συντακτικής ομάδας ούτε του Pnyka Org.
Διαβάστε περισσότερα: Γκράφιτι
Η Ελληνική διπλωματία στο σταυροδρόμι του Κοσόβου
Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχε ξεκινήσει κάποια ένοπλη σύγκρουση στο Κόσοβο, ωστόσο ανεξάρτητα από αυτό, η διένεξη επ’ αυτού του ζητήματος αποτελεί μία κρίσιμη πρόκληση για την Ελλάδα.
Το φαινόμενο Tate και το είδωλο στον καθρέφτη μας
Ο συγκεκριμένος άνδρας αποτελεί αυτήν την εποχή μια από τις πιο πολυσυζητημένες περσόνες παγκοσμίως, γνωστός για τις ιδιαίτερα ερειστικές απόψεις του απέναντι στο γυναικείο φύλο.
Δολοφονία γυναικών: Aνθρωποκτονία ή γυναικοκτονία;
Ο όρος γυναικοκτονία είναι παλαιάς προέλευσης και, μάλιστα, οι ρίζες του εντοπίζονται το 1976, όταν για πρώτη φορά καταγράφηκε από τη κοινωνιολόγο Diana Russel
Εκλογές στην Τουρκία: Νίκη του σουλτάνου ή τέλος εποχής;
Πρόσφατα ο κυβερνητικός εταίρος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, επιβεβαίωσε με δηλώσεις του την διεξαγωγή των τουρκικών γενικών προεδρικών και βουλευτικών εκλογών την Κυριακή 14 Μαΐου 2023.
Ευρωπαϊκό Mοντέλο Κοινωνικού Κράτους vs Νέα Δεξιά: Mετασχηματισμός ή ρήξη;
Η Ευρώπη – ιστορικά και γεωγραφικά- υπήρξε πρωτοπόρος τόσο στη δημιουργία όσο και στην ανάπτυξη/εφαρμογή του Κοινωνικού Κράτους.
Γκράφιτι
