Γράφει η Υρώ Παπαβασιλείου
Φέτος, για μια ακόμη φορά διεξήχθη στην Αθήνα το καθιερωμένο Athens Pride 2023 , μια παρέλαση υπερηφάνειας για τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας που ζουν μια ζωή κρυμμένη πίσω από τις κουρτίνες.
Παρότι πρόκειται για μια πρωτοβουλία μικρής «θητείας» , παρατηρείται κάθε χρόνο μια ολοένα αυξανόμενη συμμετοχή σε αυτή από Έλληνες νέους αλλά και γονείς με τα παιδιά τους.
Η ενεργός διεκδίκηση των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας απαριθμεί λίγα σχετικά χρόνια , ιδίως στην Ελλάδα, και παρά τους βραδείς εξελικτικούς της ρυθμούς σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, μπορούμε να πούμε πως σημειώνει μια αρκετά θετική εξέλιξη στον χώρο του δικαίου καθώς οι «δεινόσαυροι» της νομικής επιστήμης την εγκαταλείπουν παραδίδοντας την στους νεότερους…
Ένα αρκετά σημαντικό βήμα στην ελληνική νομοθεσία έγινε με τον ν.4536/2015 για το σύμφωνο συμβίωσης , όπου αναγνωρίστηκε πλέον δυνατότητα σύναψης του και για ομόφυλα ζευγάρια με παράλληλη διεύρυνση των δυνατοτήτων που αυτό προσφέρει σε σημείο να μιλάμε πια για σχεδόν απόλυτη εξομοίωση με τον θεσμό του γάμου. Η παγίδα βέβαια εδώ βρίσκεται στο γεγονός ότι οι δυνατότητες αυτές , σχετιζόμενες κυρίως με τη γονεϊκή σχέση δίνονται εν τέλει μόνο στα ετερόφυλα ζευγάρια . Το επιχείρημα στηρίζεται στο γενικότερο πνεύμα του νόμου , όπως το ερμηνεύει η νομολογία, το οποίο αποκλείει τα ομόφυλα ζευγάρια από τον θεσμό του γάμου και τις οικογενειακές σχέσεις που ιδρύονται με αυτόν. Athens Pride
Το πάγιο ζήτημα ωστόσο εδώ είναι ότι ο αποκλεισμός αυτός δεν αναφέρεται πουθενά στο γράμμα του νόμου αλλά συνάγεται περισσότερο από την βούληση του νομοθέτη καθώς και από κάποιες διατάξεις για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή που και πάλι είναι ασαφείς. Μπορεί όμως η βούληση του νομοθέτη να σταθεί πάνω από το γράμμα του νόμου και την εξελικτική ερμηνεία αυτού; Γιατί μας φοβίζει τόσο η αναγνώριση του γάμου στους ομόφυλους ; Με ποιον γνώμονα θα προσδιορίσει ο δικαστής τα «χρηστά ήθη» της εποχής όταν το αποκλειστικό πρόβλημα εδώ είναι η διάθεση της παλαιάς γενιάς να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα; Athens Pride
Και θα πει κανείς πως : τους δώσαμε σύμφωνο συμβίωσης, δεν τους αρκεί;
Η απάντηση σε αυτό επεκτείνεται πέρα από την πρακτικότητα των ρυθμίσεων, στην σκέψη που κρύβεται πίσω από το σύμφωνο συμβίωσης : τη διαιώνιση των ΛΟΑΤΚΙ+ ως μειονοτήτων που επιδέχονται απλώς συμβατικών παραχωρήσεων. Το θέμα δεν είναι να κάνουμε ένα κάλο και να «ενισχύσουμε» παρασκηνιακά τους ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπους αλλά να παραδεχθούμε την εξίσωση τους με τους υπολοίπους ,ανεξαρτήτως σεξουαλικότητας. Athens Pride
Γιατί μπορεί μεμονωμένα ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο να υιοθετήσει αλλά δεν μπορεί να το κάνει με τον/την σύντροφο του; Ο ίδιος ο νόμος δεν αναγνωρίζει προτεραιότητα στην άσκηση της γονικής μέριμνας από ζευγάρια; Και τι γίνεται με τα ήδη υπάρχοντα παιδιά των ΛΟΑΤΚΙ+ γονέων; Δεν είναι αντιφατικό προς το συμφέρον του παιδιού, εάν ο ένας βιολογικός γονέας πεθάνει, να εξαιρείται αυτόματα από την γονική μέριμνα και ο άλλος , με τον οποίο το παιδί έχει ήδη μεγαλώσει και απλώς δεν κατάγεται βιολογικά από αυτόν; Athens Pride
Η αντίφαση αυτή ενισχύεται με την αποδοχή από την έννομη τάξη της «κοινωνικό-συναισθηματικής» συγγένειας αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά πως δεν πρόκειται για νομικά επιχειρήματα που περιορίζουν τους ΛΟΑΤΚΙ+ αλλά για φοβικές κοινωνικές αντιλήψεις χωρίς σαφή νομοθετικά ερείσματα.
Δεν τίθεται, λοιπόν, καν θέμα να «αλλάξει» η νομοθεσία αλλά απλώς εναπόκειται στα χέρια των δικαστών να την εφαρμόσουν σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα.
Το θετικό είναι ότι τα ισχυρά κοινοβουλευτικά κόμματα φαίνεται να διατίθενται θετικά σε μια τέτοια εξέλιξη όπως φάνηκε με την σύσταση της Επιτροπής Εθνικής Στρατηγικής για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ από την κυβέρνηση Μητσοτάκη και από δηλώσεις του ίδιου του πρωθυπουργού περί ισότιμης θέσης των ΛΟΑΤΚΙ+ στην οικονομική, πολιτική και κοινωνική ζωή. Ταυτόχρονα στην ίδια κατεύθυνση τάσσονται και ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. και ΜέΡΑ25. Athens Pride
Τα ήθη και οι αντιλήψεις αλλάζουν και είναι πράγματι θορυβώδες να βρισκόμαστε εν έτει 2023 αντιμέτωποι με ένα δίκαιο δύσκαμπτο και επιφυλακτικό… όμως ο Καζαντζάκης είχε πει κάποτε κάτι πολύ όμορφο : «Νιώθω σαν να χτυπάμε τα κεφάλια μας στα σίδερα. Πολλά κεφάλια θα σπάσουν. Μα κάποια στιγμή, θα σπάσουν και τα σίδερα.» Athens Pride
