Ελληνικά Πανεπιστήμια και Οικονομία

Μία συνέντευξη της Βασιλικής Δημακοπούλου στον Στέλιο Μπόλμπαση

Λίγα λόγια για την Βασιλική Δημακοπούλου, συμβασιούχο Διδάσκουσα  Μακροοικονομίας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Ελληνικά Πανεπιστήμια

Αρχικά, κατάγομαι από τα Φάρσαλα, μετράει ότι είμαι από την επαρχία, με την έννοια ότι λόγω πολλών μη ερεθισμάτων δεν είχα κατασταλάξει στον τομέα που ήθελα να ασχοληθώ, οπότε έγραψα καλά στις πανελλήνιες και δήλωσα χρηματοοικονομικά , οπού ήταν τότε πολύ στη μόδα, και όχι απλά οικονομικά που το συστήνω καλύτερα. Τελείωσα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, έκανα μεταπτυχιακό στο LSE στο Economics and finance, μετά άρχισα να δουλεύω σε μία χρηματιστηριακή στο Λονδίνο και τότε αποφάσισα ότι δεν με ενδιάφερε το Banking και γενικά δεν με ενδιέφερε πολύ ο ιδιωτικός τομές, οπότε μια βασική διέξοδος ήταν το ακαδημαϊκό.

Έτσι γύρισα στην Ελλάδα να κάνω διδακτορικό, μετά από τέσσερα χρόνια εργασίας στο Λονδίνο, παράλληλα επειδή άργησα να βρω καθηγητή, μιας και τα συστήματα εδώ κινούνται πολύ αργά, τελείωσα και το μαθηματικό, γιατί στα χρηματοοικονομικά όλοι μου έλεγαν ότι δεν γνωρίζω μαθηματικά οπότε αποφάσισα να τελειώσω και αυτό, ήταν το πιο δύσκολο, σε διάβασμα, από τι έχω κάνει. Τελείωσα και το διδακτορικό μου και στη συνέχεια ξανά έφυγα στην Αγγλία για να δουλέψω στο Πανεπιστήμιο του Warwick και αργότερα ξανά ήρθα στην Ελλάδα. Γενικά μου αρέσει η Ελλάδα, ήθελα εδώ να κάνω τη ζωή μου, όμως πηγαίνω στην Αγγλία γιατί είναι πιο εύκολη η επαγγελματική αποκατάσταση. Ελληνικά Πανεπιστήμια

Διακρίνεται διαφορές στον τρόπο φοίτησης των φοιτητών τότε και των φοιτητών σήμερα;  

Όχι. Νομίζω ότι, από άποψη διδασκαλίας, θα έπρεπε να υπάρχουν κάποιες αλλαγές. Βέβαια, υπάρχουν ορισμένες αλλαγές. Για παράδειγμα στα δικά μου χρόνια, ελάχιστοι καθηγητές είχαν διαφάνειες – εν αντιθέσει με σήμερα – οπότε έπρεπε να κρατάμε σημειώσεις, που είναι πάρα πολύ δύσκολο, διότι είναι διαφορετικό να κρίνεις την ώρα της διάλεξης τι είναι σημαντικό και τι μετά, αφού έχεις διαβάσει και επεξεργαστεί τις πληροφορίες. Ας πούμε, οι δικές μου σημειώσεις, δεν ήταν καλές και πήρα από άλλη κοπέλα. Ωστόσο, θα μπορούσε να βελτιωθεί ο τρόπος αξιολόγησης, να υπάρχουν, ας πούμε, περισσότερες εργασίες και όχι απλά μία εξέταση στο τέλος του εξαμήνου.

Μιας και έχετε εμπειρία και από το εξωτερικό, τι διαφορές διακρίνετε σε σχέση με τα Ελληνικά πανεπιστήμια και τι πιστεύετε ότι κάνουν καλύτερα εκεί ή αλλιώς σε τι υστερούν τα δικά μας;     

Καταρχάς, η διδακτέα ύλη και το επίπεδο καθηγητών της χώρας μας είναι εξαιρετικό, οπότε και καλύτεροι καθηγητές να βρίσκονται στο εξωτερικό, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι καλοί δάσκαλοι ή καλοί ερευνητές, καθώς υπάρχουν παραδείγματα πολλών ερευνητών, οι οποίοι είναι χείριστοι δάσκαλοι. Ελληνικά Πανεπιστήμια

Συνεπώς, η βασική διαφορά, που βλέπω, σχετίζεται με τον τρόπο διδασκαλίας και τους φοιτητές. Για παράδειγμα, θα ήθελα να υπάρχει περισσότερη συμμετοχή και διαδραστικότητα στο μάθημα, να παρουσιάζονται εργασίες από τους φοιτητές. Ελληνικά Πανεπιστήμια

Και αυτό γιατί πιστεύω ότι οι Έλληνες φοιτητές στερούνται, όχι σε γνώσεις, αλλά στα λεγόμενα soft skills, τα οποία δεν καλλιεργούνται όσο χρειάζεται, παρόλο που είναι εξίσου σημαντικά. Δεν θα έπρεπε να υπάρχει απόφοιτος που να μην γνωρίζει πως να κάνει μία παρουσίαση ή αναφορές και τι είναι η λογοκλοπή, καθώς μέσω αυτών αποκτά δεξιότητες που είναι εξαιρετικά απαραίτητες για την μετέπειτα πορεία του. Ελληνικά Πανεπιστήμια

Αυτά όσον αφορά τα πανεπιστήμια, ας περάσουμε τώρα στο κομμάτι της οικονομίας. Τα τελευταία χρόνια οι οικονομίες των κρατών βρέθηκαν αντιμέτωπες με πολλά: την πανδημία, την ενεργειακή κρίση, την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η τελευταία, μάλιστα, πυροδότησε εκ νέου την υπάρχουσα κρίση στην ενέργεια, καθώς αύξησε σημαντικά και τον πληθωρισμό. Η Ελλάδα σε αυτή την συγκύρια θα λέγαμε ότι βρίσκεται σε πιο ευάλωτη θέση μιας και μόλις είχε ξεπεράσει μια δεκαετής οικονομική κρίση. Ελληνικά Πανεπιστήμια

Για το λόγο αυτό, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν έχετε παρατηρήσει λάθη που συνέβησαν κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης και θα μπορούσαν να αποφευχθούν, ώστε να βρισκόμαστε σε καλύτερη θέση σήμερα; Ελληνικά Πανεπιστήμια

Όσον αφορά την Ελληνική Κρίση, εννοείται ότι υπάρχει μεγάλη ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας μας και της Ευρωζώνης, καθώς κτίζονται ανισορροπίες μεταξύ των κρατών μελών της νομισματικής ένωσης, οι οποίες είναι ορατές και όποιος θέλει, τις βρίσκει. Όταν έγινε η Ευρωζώνη, είχαμε μεγάλη σύγκλιση των οικονομιών ώστε να εισέλθουν και, στην συνέχεια, άρχισαν να αποκλίνουν πάλι. 

Όσον αφορά το σήμερα, πράγματι η συγκυρία αυτή μας βρίσκει σε μία κατάσταση όπου η Ελλάδα έχει πάρα πολύ υψηλά χρέη, οπότε είναι πολύ δύσκολη η άσκηση οποιασδήποτε δημοσιονομικής πολιτικής. Δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια. Σκεφτείτε ότι το 2019, που βγήκαμε από τα μνημόνια , είχαμε χρέος 180%. Με τον Covid-19 και την ενεργειακή κρίση, το χρέος συνεχίζει να είναι πάρα πολύ υψηλό, και θα συνεχίσει να είναι. Αυτό οφείλεται στα δάνεια που πάρθηκαν κατά την περίοδο των μνημονίων, αλλά και στην κακή πολιτική πριν την κρίση.  Ελληνικά Πανεπιστήμια

Επίσης, πολλές φορές ακούμε, έχετε κάνει και εσείς αναφορές, σχετικά με την σπουδαιότητα της εμπιστοσύνης. Πως αυτή μεταβάλει την οικονομία μίας χώρας και από τι πιστεύετε ότι επηρεάζεται;

Γενικά, η εμπιστοσύνη είναι πάρα πολύ σημαντική, γιατί διαμορφώνει τις προσδοκίες, και ο τρόπος αντίδρασής μας, εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από τις προσδοκίες μας για το μέλλον. Κάτι με το οποίο επωφελήθηκαν οι περισσότερες χώρες, με την είσοδό τους στην Ευρωζώνη, ήταν ότι απέκτησαν την εμπιστοσύνη των επενδυτών, καθώς θεωρούνταν δεδομένη η σταθερότητα, και μέχρι να ξεσπάσει η κρίση, τα ομόλογα της Ελλάδας και της Γερμανίας είχαν την ίδια τιμή. Το τελευταίο ήταν θέμα εμπιστοσύνης, αλλιώς τα νούμερα, το χρέος, τα ελλείμματα ήταν εκεί. Υπήρχαν ! 

Όταν έφυγε η εμπιστοσύνη, έκλεισαν τα πάντα: οι αγορές. Η διστακτικότητα και της Ευρωζώνης να στηρίξει την Ελλάδα δεν μας βοήθησε καθόλου εκείνη την περίοδο. Αντιθέτως, τα διέλυσε όλα. Οπότε αντιλαμβάνεστε την κρισιμότητά της. Άλλωστε, χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η δήλωση του Ντράγκι στην οποία είπε ότι «Θα κάνω οτιδήποτε για να σωθεί το Ευρώ», και οι αποδόσεις όλων των ομολόγων έπεσαν, χωρίς να κάνει τίποτα, αλλά μόνο επειδή βγήκε και είπε: «Eμπιστευτείτε με». 

Όπως και στην Ελλάδα, το κλείσιμο των τραπεζών ήταν αποτέλεσμα των προβλημάτων και της κακής δήλωσης ότι τα ελληνικά ομόλογα δεν αξίζουν και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ενέχυρα, οπότε οι τράπεζες δεν μπορούσαν να πάρουν δάνεια εφόσον δεν δέχονταν τα ελληνικά ομόλογα. Για αυτό, άλλωστε, και υπάρχει τεράστια βιβλιογραφία ακόμα και για το πως μιλάνε οι κεντρικοί τραπεζίτες, πότε πρέπει να κάνουν την ανακοίνωση, πόσες ανακοινώσεις τον χρόνο κτλ. 

Πιστεύετε ότι η Ελλάδα πλέον, μετά την κρίση, έχει καλλιεργήσει αυτό το κομμάτι, ότι έχουμε φύγει από αυτή την κακή περίοδο όπου δεν μας εμπιστεύονταν οι επενδυτές;  Ελληνικά Πανεπιστήμια

Έχουμε φύγει, σίγουρα έχουμε φύγει, απλώς είναι πολύ εύκολο να ξανά βρεθούμε… Γιατί τα στοιχεία μας, τα μακροοικονομικά, δεν είναι καλά. Το χρέος είναι πάνω από 200%, οπότε αν κάποιος πει ότι δεν εμπιστεύεται την Ελλάδα μπορεί να μας οδηγήσει, πάλι, σε κρίση. Ελληνικά Πανεπιστήμια

Τέλος, θα ήθελα να αναφερθούμε στην ενεργειακή ανεξαρτησία και την αυτάρκεια της Ευρώπης, καθώς το τελευταίο διάστημα αποτελεί έντονο κομμάτι συζήτησης. Ελληνικά Πανεπιστήμια

Ναι, δεν νομίζω ότι στην παγκόσμια οικονομία μπορούμε να μιλάμε για μη εξαρτήσεις. Εάν επαρκούσε το δικό μας φυσικό αέριο, τότε ναι. Εφόσον δεν επαρκεί, εξαρτάσαι. Όπως και με την πετρελαϊκή κρίση παλαιότερα, εξαρτάσαι ενεργειακά από τις χώρες, και εδώ είναι η απόφαση: εξαρτάσαι από τις ΗΠΑ ή από τη Ρωσία, και εκτός από το ποιος είναι πιο έμπιστος είναι και το ποιος είναι φθηνότερος και πιο προσιτός. Γενικά, νομίζω ότι φεύγουμε από μια εξάρτησή μας από τη Ρωσία και οδεύουμε σε μία νέα από τις ΗΠΑ. Ελληνικά Πανεπιστήμια

Ωραία, θα θέλατε να κλείσετε με ένα γενικό σχόλιο;

Συνοψίζοντας, θα ήθελα να πω, ότι γενικά εκτιμώ τα δημόσια πανεπιστήμια. Πιστεύω στο ανθρώπινο δυναμικό της Ελλάδας. Παρόλα αυτά, θεωρώ ότι πρέπει να υπάρξουν περισσότερα κονδύλια, ώστε να δοθούν και περισσότερα κίνητρα και ευκαιρίες προς τους νέους. Τέλος, πιστεύω ότι η Ελληνική οικονομία βρίσκεται σε καλό δρόμο. Αυτό, όμως, μπορεί να αλλάξει εύκολα λόγω των κακών μακροοικονομικών στοιχείων μας.  Ελληνικά Πανεπιστήμια Ελληνικά Πανεπιστήμια

Διαβάστε περισσότερα: οικογένεια οικογένεια