Μετά την επιτυχία των πανελλαδικών εξετάσεων, οι νέοι καλούνται να εισέλθουν σε μια νέα βαθμίδα και σε έναν νέο χώρο, αυτόν του πανεπιστημιακού ιδρύματος. Οι περισσότεροι γονείς διακατέχονται από το αίσθημα της υπερηφάνειας βλέποντας τα παιδιά τους να διανύουν αυτόν τον δύσκολο μα συνάμα και σημαντικό, για την εξέλιξή τους, δρόμο. Πόσο όμως ασφαλείς είναι στην πραγματικότητα οι υποδομές των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων στην Ελλάδα;

Εκ πρώτης όψεως, τα δημόσια πανεπιστήμια της Ελλάδας διαφέρουν αρκετά από τα επιβλητικά κτίρια και τις υποδομές που συναντά κανείς στις χώρες του εξωτερικού. Γκράφιτι στους τοίχους, σπασμένα καθίσματα και παράθυρα δημιουργούν την εικόνα ενός ‘’βομβαρδισμένου’’ αμφιθεάτρου. Η εικόνα αυτή δεν καθιστά την επιθυμία των φοιτητών για παρακολούθηση ιδιαίτερα μεγάλη. Σε όλα αυτά προστίθεται και ο μειωμένος αριθμός των θέσεων που είναι αντιστρόφως ανάλογος με των αριθμό των σπουδαστών.

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί το συμβάν που έλαβε χώρα σε αμφιθέατρο της νομικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, οι φοιτητές που βρίσκονταν σε αίθουσα 80 θέσεων, ανέρχονταν στους 150, με αποτέλεσμα να υπάρχει συνωστισμός. Πολλοί από αυτούς, κάθονταν στους διαδρόμους αλλά και στα περβάζια των παραθύρων, προκειμένου να παρακολουθήσουν τη διάλεξη. Φοιτητής του τμήματος, καθώς καθόταν δίπλα στο παράθυρο, βρέθηκε στο κενό.

Παρόμοια περιστατικά παρουσιάζονται σε πανεπιστήμια, κυρίως, μεγαλύτερων πόλεων, όπως είναι αυτά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Σε αυτές τις πόλεις τα πανεπιστημιακά ιδρύματα είναι σαφώς περισσότερα. Σε όλα αυτά προστίθενται και οι προτιμήσεις των νεοεισαχθέντων που περιορίζονται σε αυτές τις μεγαλουπόλεις, χωρίς να δίνουν την πρέπουσα αξία, συχνά, στη σημασία των περιφερειακών πανεπιστημίων.

Έτσι, λοιπόν, με περισσότερους νέους να εισέρχονται κάθε χρόνο σε αυτά τα ιδρύματα, η κατάσταση πολλές φορές γίνεται ανεξέλεγκτη. Το γεγονός αυτό, εκμεταλλεύονται και αρκετές κομματικές παρατάξεις, ώστε να προωθηθούν τα κομματικά τους συμφέροντα. Τις περισσότερες φορές, βέβαια, η προώθηση αυτή παίρνει λανθάνουσα ροπή και οδηγείται στα όρια της ασυδοσίας. Συνθήματα γραμμένα στους τοίχους, πανό και σοβαρές ζημιές, συνθέτουν την εικόνα των ελληνικών πανεπιστημίων.

Ελληνικά Πανεπιστήμια: H (ανα)τροπή ή η ντροπή της χώρας;

Σε μια προσπάθεια να εξομαλυνθεί αυτή η κατάσταση, πολλοί σπουδαστές τάσσονται με το μέρος κάθε μιας παράταξης. Απόρροια αυτού, είναι περιστατικά βίας, φανατισμού και σοβαροί τραυματισμοί. Επιπλέον, στην εκδήλωση αυτών των περιστατικών συντείνει και η εμφάνιση της πανεπιστημιακής αστυνομίας, με αρκετούς από τους σπουδαστές να εξεγείρονται για το ρόλο τους στα ιδρύματα, οδηγώντας σε σοβαρά επεισόδια τραυματισμού.

Η εικόνα αυτή του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου δεν ωθεί τους νέους να προσέλθουν στα αμφιθέατρα και να παρακολουθήσουν τις διαλέξεις, θέτοντας σε κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή. Ο κίνδυνος αυτός δεν περιορίζεται απλώς στη σωματική ακεραιότητα, αλλά διευρύνεται και στον ψυχισμό των φοιτητών. Το κλίμα του πανεπιστημίου καθίσταται αρκετά ψυχοφθόρο για τους νεαρούς σπουδαστές που ακροβατούν μεταξύ ‘’ζωής και θανάτου’’.

Εκτός αυτού ταλανίζονται καθημερινά και από το άγχος της επιλογής κάποιας κομματικής παράταξης, της οποίας πρέπει να γίνουν μέλη ,θεωρώντας ότι αποτελεί πανάκεια για την μη εμπλοκή τους σε τέτοια φαινόμενα. Αρκετά συχνό φαινόμενο, βέβαια είναι και η απουσία των φοιτητών από τις σχολές τους για να αποφύγουν τα αδηφάγα βλέμματα των υπόλοιπων παρατάξεων.

Η κατάσταση, λοιπόν, που συνθέτουν τα ελληνικά ιδρύματα κρίνεται άκρως απωθητική για τους φοιτητές. Σύμφωνα, μάλιστα, και με την πρυτανική ανακοίνωση, «Τα πανεπιστήμια είναι χώροι ελεύθερης διακίνησης ιδεών, παραγωγής γνώσης, αριστείας, καλλιέργειας ακαδημαϊκού και δημοκρατικού ήθους». Μέσα σε αυτό το χώρο, οι νέοι έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάξουν απόψεις για ζητήματα που τους απασχολούν, να εκφράσουν άποψη για θέματα που προσεγγίζουν με τρόπο διαφορετικό, χωρίς φόβο, μέσα στα πλαίσια του διαλόγου και της δημοκρατίας.

Μέσα σε αυτή την κατάσταση, είναι σημαντικό να αναφερθεί και η τραγική κατάσταση που επικρατεί στις φοιτητικές εστίες πολλών πανεπιστημίων της χώρας, η οποία καθιστά επιτακτική την ανάγκη για αναβάθμιση των χώρων αυτών, καθόσον πολλοί σπουδαστές αντιμετωπίζουν κάθε χρόνο προβλήματα σχετικά με τον χώρο διαμονής τους αλλά και με τη θέρμανση.

Ωστόσο, μέσα σε αυτή την αποκρουστική κατάσταση των ιδρυμάτων, αξίζει να σημειωθεί, σύμφωνα με ανακοίνωση του προηγούμενου έτους, η χρηματοδότηση ύψους 190.000.000 ευρώ που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, για έργα που προωθούνται με τη σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα και αφορούν στη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση και τεχνική διαχείριση φοιτητικών και άλλων κτιριακών εγκαταστάσεων.

Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για τις εγκαταστάσεις φοιτητικών εστιών του Πανεπιστημίου Κρήτης, τις εγκαταστάσεις φοιτητικών εστιών, εκπαιδευτικών, ερευνητικών και άλλων υποδομών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και τις εγκαταστάσεις φοιτητικών εστιών και άλλων εκπαιδευτικών και ερευνητικών εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σε Βόλο και Λαμία. Όλα αυτά εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλέγμα προγραμμάτων Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα για την πολύπλευρη αναβάθμιση ελληνικών Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, συνολικού προϋπολογισμού 445 εκατ. ευρώ, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη.

Ένας χώρος, όμως, που κατακλύζεται συνεχώς από φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας και «χουλιγκανισμού», είναι καταδικασμένος να μένει στάσιμος. Τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια, λοιπόν, με τις υπάρχουσες υποδομές κρίνεται αναγκαίο να αναβαθμιστούν και τα φαινόμενα αυτά να εξαλειφθούν όσο το συντομότερο δυνατόν. Αυτό αποτελεί το πρώτο και ουσιαστικότερο βήμα για τη διαμόρφωση ατόμων με αφυπνισμένες συνειδήσεις, ικανά να σκέφτονται κριτικά και να χαράσσουν μόνα τους την πορεία τους.