Γράφει η Φαίη Στεφανή Ελευθερία τύπου
Αναρωτήθηκες ποτέ γιατί τα Μ.Μ.Ε, κυρίως η τηλεόραση, επιμένουν κάποιες φορές σε συγκεκριμένα γεγονότα, ενώ κάποια άλλα εξίσου σημαντικά δεν έχουν την αντίστοιχη προβολή; Μήπως, τελικά, η ελευθεροτυπία δεν είναι και τόσο ελεύθερη;
Τα τελευταία χρόνια οι πηγές της πληροφόρησης μας έχουν αυξηθεί ραγδαία λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων ( διαδίκτυο, κοινωνικά δίκτυα κτλ.). Ωστόσο, συχνά βλέπουμε ότι ορισμένα θέματα, κυρίως στην τηλεόραση, -πιστεύω- δεν παίρνουν την προβολή και ενδεχομένως την έρευνα που τους αξίζουν. Αντίθετα, σημειώνεται το φαινόμενο όλο και περισσότερο να αναδεικνύονται με εντονότερο τρόπο γεγονότα και προβλήματα μέσα από το διαδίκτυο. Ένα από αυτά είναι και η
επίσκεψη της επιτροπής LIBE στην Αθήνα, καθώς και τα συμπεράσματά της που τα παρουσίασε σε συνέντευξη τύπου.
Αναλυτικότερα, λίγες μέρες μετά το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών έλαβε χώρα η προγραμματισμένη επίσκεψη της επιτροπής LIBE (Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων) στην Αθήνα.
Αρχικά, αρνητική αίσθηση προκάλεσε στην εισηγήτρια Σόφι ιντ Βελντ το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός, οι υπουργοί και ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου αρνήθηκαν να συναντηθούν με την Επιτροπή LIBE.
«Λυπούμαστε για το ότι ο πρωθυπουργός, υπουργοί, εκπρόσωποι της Αστυνομίας, ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου και άλλοι αξιωματούχοι δεν ήταν διαθέσιμοι», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Απόσπασμα της δήλωσης της αντιπροσωπείας της LIBE που βρέθηκε στην Αθήνα
Έχουν περάσει σχεδόν δύο χρόνια μετά τη δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ και οι αστυνομικές έρευνες δεν έχουν σημειώσει ορατή πρόοδο. Έτσι[…] στέλνεται ένα μήνυμα ότι η ασφάλεια των δημοσιογράφων δεν αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση. Η υπόθεση θα πρέπει να διερευνηθεί
χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση και η αντιπροσωπεία προτρέπει τις αρχές να ζητήσουν στήριξη από την Europol.
Επιπλέον, πολλοί δημοσιογράφοι βρίσκονται αντιμέτωποι με απειλές για τη σωματική τους ακεραιότητα, λεκτικές επιθέσεις […]. Η ιδιοκτησία των ΜΜΕ από μικρό αριθμό ολιγαρχών επιδρά αρνητικά στην πολυφωνία, οδηγώντας σε δραματικά ελλιπή κάλυψη ορισμένων θεμάτων.
Αποτελέσματα ερευνών των «Δημοσιογράφων χωρίς σύνορα»
Ένα ακόμη ανησυχητικό – θα έλεγα- στοιχείο που αποδεικνύει την τραγική κατάσταση που επικρατεί στον χώρο της δημοσιογραφίας είναι τα αποτελέσματα της τελευταίας έρευνας των «Δημοσιογράφων χωρίς σύνορα» (RSF) σχετικά με την ελευθερία του τύπου.
Συγκεκριμένα, η Ελλάδα το έτος 2022 βρισκόταν στην 108 η θέση σε σύνολο 180 χωρών. Άξιο αναφοράς είναι ότι το 2021 βρισκόταν στην 70 η θέση. Τέλος, σημειώνεται ότι οι αστυνομικές δυνάμεις προβαίνουν συχνά στη βία για να εμποδίσουν τη δημοσιογραφική κάλυψη των διαδηλώσεων και της προσφυγικής κρίσης στα νησιά.
Σε ό,τι με αφορά, πιστεύω ότι η «φίμωση» ή ευστοχότερα ο «περιορισμός» του Τύπου, τόσο του έντυπου όσο και του ηλεκτρονικού θα μπορούσε μελλοντικά να «βλάψει» το σύνολο των πολιτών. Η ελευθερία του Τύπου παίζει σημαντικό ρόλο στην δημόσια ζωή, καθώς η πολυφωνία (ως προς την
πληθώρα των πληροφοριών και των απόψεων από έγκυρες πηγές) μπορεί να οδηγήσει σε έναν γόνιμο δημόσιο διάλογο με ανταλλαγή σκέψεων και ιδεών.
Με ένα τέτοιο ερέθισμα, οι πολίτες μπορούν να παίρνουν ώριμες και συνειδητές αποφάσεις. Την ίδια στιγμή, ο έλεγχος της εξουσίας γίνεται πιο ουσιαστικός κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αποτροπή των αυθαιρεσιών. Σαφώς, και δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την ύπαρξη της προπαγάνδας, την προσπάθεια ελέγχου των πληροφοριών, τις ψευδείς ειδήσεις (fake news) και το γεγονός ότι δεν είναι λίγες οι φορές που η υπερπληροφόρηση γεννά την παραπληροφόρηση. Για αυτό τον λόγο και το κράτος και η ίδια η κοινωνία οφείλουν να προστατεύσουν την ελευθεροτυπία.
Το κράτος από την πλευρά του, για παράδειγμα, θα μπορούσε να εφαρμόσει ένα θεσμικό πλαίσιο που να αποτρέπει τη συγκέντρωση εξουσιών τύπου στα χέρια λίγων επιχειρηματικών ομίλων. Από την άλλη πλευρά, κι εμείς ως αποδέκτες του Τύπου, οφείλουμε να φιλτράρουμε ό,τι διαβάζουμε, ακούμε, βλέπουμε. Τέλος, οι δημοσιογράφοι οφείλουν να τηρούν τον κώδικα δεοντολογίας, ξεκαθαρίζοντας την άποψη τους από τις πληροφορίες που μεταδίδουν.
Νομίζω, τέλος, πως τα λόγια του Αλμπέρ Καμί σε απόσπασμα από την εφημερίδα “Le Soir Republicain” -δημοσιεύτηκε στις 25 Νοεμβρίου 1939- αποτελούν έναν διαχρονικό οδηγό για τη στάση μας απέναντι στο Τύπο, «Αν κάθε Γάλλος θελήσει να προστατεύσει στη σφαίρα του ό,τι θεωρεί αληθές και δίκαιο, αν
θελήσει να βοηθήσει με τον αδύναμο τρόπο του στην περιφρούρηση της ελευθερίας, να αντισταθεί στην εγκατάλειψη και να κάνει γνωστή τη βούλησή του, τότε και μόνο τότε αυτός ο πόλεμος θα κερδηθεί, με την ουσιαστική έννοια της λέξης. Η αρετή του ανθρώπου είναι να αντέξει απέναντι σε ό,τι τον ακυρώνει».
ΠΗΓΕΣ:
https://www.kathimerini.gr/world/561838807/eleytheria-toy-typoy- stin-108i-thesi-pagkosmios-i-ellada-teleytaia-stin-e-e/
https://gr.euronews.com/2023/03/08/epitropi-libe-anakoinwsi-meta- tin-episkepsi-stin-athina
