Εκλογές στην Τουρκία: Νίκη του σουλτάνου ή τέλος εποχής;

Γράφει η Μυρσίνη Σπύρου

Πρόσφατα ο κυβερνητικός εταίρος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, επιβεβαίωσε με δηλώσεις του την διεξαγωγή των τουρκικών γενικών προεδρικών και βουλευτικών εκλογών την Κυριακή 14 Μαΐου 2023, αντί για την προγραμματισμένη ημερομηνία της 18ης Ιουνίου. Μεταξύ των πολλών καλπών που θα στηθούν το 2023 ανά τον κόσμο, οι τουρκικές εκλογές ίσως αποτελούν την πιο κρίσιμη αναμέτρηση. Το αποτέλεσμα αυτής της εκλογικής μάχης αναμένεται να έχει άμεσο αντίκτυπο στα τεκταινόμενα της γειτονικής χώρας, στις σχέσεις της με την Ελλάδα αλλά και στη διεθνή σκηνή εν γένει.

Η πρόωρη κήρυξη των εκλογών εκ μέρους του Ερντογάν αποσκοπούσε στην εύρεση νομικού ερείσματος ώστε ο Τούρκος πρόεδρος να είναι για ακόμη μία φορά υποψήφιος. Πιο συγκεκριμένα, το Σύνταγμα της Τουρκίας στο άρθρο 101 επιτρέπει την εκλογή ενός προσώπου στο αξίωμα του Προέδρου μόνο δύο φορές.

Ωστόσο, το άρθρο 116 επιτρέπει την υποψηφιότητα και την εκλογή ενός εν ενεργεία Προέδρου για τρίτη φορά, υπό την προϋπόθεση ότι κατά την διάρκεια της θητείας του, η Βουλή θα προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Εκμεταλλευόμενος λοιπόν το άρθρο 116, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βάζει πλώρη για μία εκ νέου υποψηφιότητα, φιλοδοξώντας να διατελέσει Πρόεδρος της Τουρκίας για τρίτη συνεχόμενη φορά.

Γιατί όμως οι εκλογές θα γίνουν στις 14 Μαΐου; Η συγκεκριμένη ημερομηνία είναι κάθε άλλο παρά τυχαία: Επελέγη από τον Τούρκο πρωθυπουργό διότι την ίδια ημέρα το 1950 το Δημοκρατικό Κόμμα, με επικεφαλής τον Αντνάν Μεντερές, κέρδισε την εκλογική μάχη με αντίπαλο τον Ισμέτ Ινονού.  Το κόμμα του Μεντερές αντέταξε την συντηρητική Ανατολή έναντι του κοσμικού κράτους που φιλοδοξούσε να οικοδομήσει ο κεμαλισμός και κέρδισε την εμπιστοσύνη του λαού.

Κατά την διάρκεια της προεδρίας του Μεντερές, η Τουρκία, όπως ακριβώς και σήμερα, ήρθε αντιμέτωπη με ένα κύμα πληθωρισμού και λόγω της κακής οικονομικής διαχείρισης βρέθηκε σε δημοσιονομικό αδιέξοδο. Ο Μεντερές, προσπαθώντας να εκτονώσει την λαϊκή οργή, στράφηκε κατά των εξωτερικών και εσωτερικών εχθρών και ενορχήστρωσε διωγμούς των ελληνικών, αρμενικών και εβραϊκών μειονοτήτων στην Κωνσταντινούπολη. Τότε επεβλήθη και το διαβόητο «βαρλίκ βεργκισί» (έκτακτος ειδικός φόρος για τις μειονότητες).  Η μέθοδος του Μεντερές πέτυχε · στις επόμενες εκλογές του 1954 και του 1957 στέφθηκε και πάλι νικητής.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υιοθετεί τακτικές που παραπέμπουν στον Αντνάν Μεντερές. Πιο συγκεκριμένα, έχει επιδοθεί σε μία πρωτοφανή επιθετική ρητορική σε βάρος της Ελλάδας και κλιμακώνει διαρκώς την ένταση στα νερά του Αιγαίου. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν είναι το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η γειτονική χώρα. Ο νικητής των εκλογών του Μαΐου θα προσγειωθεί απότομα, καθώς θα κληθεί να διαχειριστεί τις τιμές που έχουν εκτοξευθεί σε αστρονομικά ύψη, τις ταραχώδεις σχέσεις τις Τουρκίας με τους γείτονές της και το κλίμα διχασμού στη χώρα μετά το πραξικόπημα του 2016.

Το παράδοξο όμως με τις τουρκικές εκλογές είναι το γεγονός πως ενώ η ημερομηνία τους έχει ανακοινωθεί, ακόμα δεν έχει ανακοινωθεί ποιος θα είναι ο αντίπαλος του Ερντογάν στην μάχη για την Προεδρία. Από την μία πλευρά, ο λαοφιλής δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου φαίνεται να είναι το κατάλληλο πρόσωπο για να θέσει τέλος στην κυριαρχία του Ερντογάν, όμως με απόφαση δικαστηρίου έχει απαγορευθεί η ενασχόλησή του με την πολιτική, με την κατηγορία της χρήσης προσβλητικού πολιτικού λόγου.

Ο Ιμάμογλου έχει προσβάλει την απόφαση με έφεση και από την έκβασή της θα εξαρτηθεί η ικανότητά του να θέσει υποψηφιότητα. Από την άλλη πλευρά, η εναλλακτική λύση έχει βρεθεί στο πρόσωπο του επί δωδεκαετίας ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος όμως δεν έχει κατορθώσει ποτέ να κερδίσει καμία εκλογική μάχη απέναντι στον Ερντογάν.

Η αντιπολίτευση στην Τουρκία, ή όπως αλλιώς αποκαλείται, το «Τραπέζι των Έξι», αποτελεί μία ενιαία συμμαχία έξι παρατάξεων οι οποίες έχουν ως πρωταρχικό στόχο την νίκη τους απέναντι στον Ερντογάν και την αναγέννηση των κοινοβουλευτισμού. Ο στόχος αυτός όμως δεν πρόκειται να επιτευχθεί εάν δεν βρεθεί ένας δυναμικός ηγέτης που θα χαράξει τον δρόμο για την εκλογική ήττα του Ερντογάν.

Μία από τις παραμέτρους που θα κρίνουν το εκλογικό αποτέλεσμα είναι η επιλογή των «Έξι» ως προς τον υποψήφιο, καθώς το πρόσωπο αυτό θα χρειαστεί να εμπνεύσει και να συσπειρώσει ένα ετερόκλητο εκλογικό σώμα. Άλλωστε, μία από τις προτεραιότητες τις αντιπολίτευσης είναι ο προσεταιρισμός των νέων, οι οποίοι είναι δυσαρεστημένοι από τον πρόεδρο Ερντογάν αλλά και των Κούρδων (15% των εκλογέων).

Είναι λοιπόν σαφές πως η 14η Μαΐου δεν αποτελεί μία ακόμη εκλογική αναμέτρηση, αλλά μία μετωπική σύγκρουση δύο διαφορετικών κόσμων: οι αντοχές του «Νέο-Οθωμανισμού» του Ερντογάν θα δοκιμαστούν με αντίπαλο τον φιλελευθερισμό της εξακομματικής συμμαχίας, η οποία στοχεύει στην μακροπρόθεσμη επαναφορά του πρωθυπουργικού συστήματος. Οι τριγμοί όμως στην πολυκομματική αντιπολίτευση επιτρέπουν στον νυν Πρόεδρο να αισιοδοξεί και να διεκδικεί για ακόμη μία φορά τον τίτλο του αναμφισβήτητου «σουλτάνου» στην γειτονική χώρα.  

Οι απόψεις των αρθρογράφων δεν απηχούν την άποψη της συντακτικής ομάδας ούτε του Pnyka Org. 

Μάθετε περισσότερα εδώ

Διαβάστε περισσότερα: εκλογές εκλογές Τουρκία Τουρκία

Sex Trafficking ή Δουλεμπόριο

Με τον όρο sex trafficking ή σωματεμπόριο, αναφερόμαστε στη καταναγκαστική, παράνομη διακίνηση και εμπορία ανθρώπων με τη χρήση σωματικής και ψυχολογικής βίας. Αποκλήρωση

Το σύστημα κοινωνικής πίστωσης στην Κίνα

Θυμίζοντας το γνωστό έργο “1984” του George Orwell, η κινεζική κυβέρνηση έχει δημιουργήσει ένα πολύπλοκο σύστημα παρακολούθησης και αξιολόγησης για τους 1,4 δισεκατομμύρια πολίτες της.

Ερημοποίηση της υπαίθρου

Τις τελευταίες δεκαετίες έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο της μαζικής μετακίνησης πληθυσμού από τις επαρχίες και, πιο συγκεκριμένα, από τα χωριά προς τα αστικά κέντρα και κατά βάση προς την Πρωτεύουσα και προς το εξωτερικό.

Ο απολογισμός της πανδημίας

Κατά το πέρασμα των αιώνων, έχουν εμφανιστεί πολλές θανατηφόρες ασθένειες που έπληξαν ανεπανόρθωτα το ανθρώπινο είδος, η πιο πρόσφατη πανδημία που άφησε το στίγμα της σε ολόκληρο το διακρατικό σύστημα είναι ο COVID-19.

Για τις γυναίκες στο Αφγανιστάν

Όλοι θυμόμαστε την κρίση που ξέσπασε την μέρα που οι Ταλιμπάν εισέβαλαν στην Καμπούλ, με δεκάδες χιλιάδες Αφγανούς, αλλά και Αμερικανούς πολίτες να κυνηγούν αεροπλάνα στους διαδρόμους απογείωσης για να μπορέσουν να διαφύγουν από την χώρα.

Κλιματική αλλαγή – Υπάρχει ελπίδα;

Η κλιματική αλλαγή, ως γνωστόν, είναι το φαινόμενο της μεταβολής του παγκόσμιου
κλίματος, της μεταβολής των μετεωρολογικών συνθηκών, δηλαδή, για εκτεταμένα χρονικά
διαστήματα.

Sex Trafficking ή Δουλεμπόριο

Με τον όρο sex trafficking ή σωματεμπόριο, αναφερόμαστε στη καταναγκαστική, παράνομη διακίνηση και εμπορία ανθρώπων με τη χρήση σωματικής και ψυχολογικής βίας.

Avatar photo
Mυρσίvη Σπύρoυ
Άρθρα: 8