Γράφει ο Πολυνείκης Ράπτης
Στις 18 του περασμένου Δεκεμβρίου έληξε το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου στο Κατάρ .Με έναν εντυπωσιακό τελικό αγώνα και μια εντυπωσιακή τελετή λήξης γεμάτη συμβολισμούς έληξε επίσημα η πιο ακριβή και αμφιλεγόμενη διοργάνωση στην ιστορία του θεσμού.
Ο αθλητισμός και ειδικότερα οι μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις υπήρξαν ανέκαθεν τρόπος επικοινωνίας και επαφής λαών και κρατών και ως εκ τούτου ένα εύλογο πεδίο άσκησης διπλωματίας και προβολής ήπιας ισχύος .Πιο γνωστό και άμεσο παράδειγμα αποτελεί η λεγόμενη «Διπλωματία του Πινγκ Πονγκ» την δεκαετία του 70’ που στάθηκε αφορμή για προσέγγιση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας .Παράλληλα ,ιστορικά ,αυταρχικά κράτη χρησιμοποίησαν ουκ ολίγες φορές παγκόσμια αθλητικά γεγονότα για να προβάλλουν την ισχύ ,όπως για παράδειγμα οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1936 στην Ναζιστική Γερμανία.
Στις μέρες μας πολλές χώρες επιδιώκουν και διεκδικούν την φιλοξενία μεγάλων αθλητικών διοργανώσεων για πολλούς και ποικίλους λόγους και προφανώς όχι απλά ορμώμενες από φιλαθλητικά κίνητρα. Από οικονομική άποψη η φιλοξενία τέτοιων μεγάλων διοργανώσεων είναι μια εξαιρετικά ακριβή υπόθεση και τα ποσά που δαπανούνται εκ μέρους των κρατών – διοργανωτών είναι αστρονομικά, με τα οφέλη όμως υποθετικά είναι πολλαπλάσια. Είναι μια ευκαιρία για τις διοργανώτριες χώρες να αναβαθμίσουν τις τεχνικές υποδομές, τις υπηρεσίες και τον κρατικό μηχανισμό τους ,να γίνουν έτσι πιο οικονομικά αποδοτικές και ανταγωνιστικές .Ταυτόχρονα οι χώρες αυτές διαφημίζονται τουριστικά και προσελκύουν επενδύσεις .Όλα αυτά στην θεωρεία τουλάχιστον.
Όταν το Κατάρ το 2008 ανέλαβε την διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου ήταν κάτι το πρωτόγνωρο .Θα ήταν η πρώτη φορά στην πορεία του θεσμού που η διοργάνωση θα φιλοξενούνταν από μια αραβική χώρα. Ενδεικτικά χρειάστηκαν 118 χρόνια από την ίδρυση της FIFA για να φιλοξενηθεί μια τέτοια διοργάνωση στην Μ. Ανατολή, 98 χρόνια για την Ασία , και 100 χρόνια για την Αφρική .Πρόκειται δηλαδή για ένα ορόσημο στην ιστορία της FIFA η οποία είχε κατακριθεί για δεκαετίες ότι λειτουργεί με δυτικοκεντρικό τρόπο και ευνοεί περισσότερο τις Ευρωπαϊκές χώρες και φέρει αποικιοκρατική κληρονομιά (Όλα τα ιδρυτικά μέλη της , το 1904 ήταν αποικιακές αυτοκρατορίες της εποχής).
Η διοργάνωση λοιπόν του παγκοσμίου κυπέλλου από το Κατάρ έγινε δεκτό ως ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση και ως μια ευκαιρία για την χώρα αλλά και τον αραβικό κόσμο να ανασυσταθούν στον κόσμο, σε μια εποχή αυξανόμενης ισλαμοφοβίας , και να σπάσουν τα στερεότυπα που τις θέλουν αυταρχικές και συντηρητικές χώρες .Το Εμιράτο για την διοργάνωση ξόδεψε το αστρονομικό ποσό των 300 δις δολαρίων ,ποσό πολλαπλάσιο κάθε αθλητικής διοργάνωσης στο παρελθόν .Στην προετοιμασία της διοργάνωσης πέρα από στάδια κατασκευάστηκαν υποδομές μεταφορών και εστίασης, δρόμοι, ένα υπερσύγχρονο μετρό στην πρωτεύουσα Ντόχα, αεροδρόμιο , ξενοδοχεία κτλ. Από την αρχή υπήρξαν φωνές για το κατά πόσο άξιζε η όχι ένα τέτοιο εγχείρημα.
Απώτερος στόχος ήταν η χώρα να αναδειχθεί με αφορμή την διοργάνωση σε διεθνή τουριστικό προορισμό και σε παγκόσμιο πόλο αθλητισμού .Όλα αυτά στα πλαίσια ενός γενικότερου σχεδιασμού της Καταριανης εξουσίας. Σκοπός είναι να αναδιαμορφωθεί εκ βάθρων η καταριανή οικονομία στον ορίζοντα του τέλους της εποχής του πετρελαίου, το οποίο αποτελεί τη βασική πηγή του πλούτου της χώρας,κάτι ο οποίο ηδη σχεδιάζεται παγκοσμίως οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα επέλθει τις επόμενες δεκαετίες.
Πέρα από τον αθλητισμό και τον τουρισμό το Κατάρ έχει κάνει τεράστιες επενδύσεις και σε τομείς πολιτισμού με εκπαιδευτικά ιδρύματα, επικοινωνιών , όπως είναι το δημοσιογραφικό δίκτυο ενημέρωσης Al Jasera, και σε άλλους τομείς υπηρεσιών. Επίσης ο αθλητισμός έπαιξε ρόλο στη δημιουργία ενός εσωτερικού ενωτικού αφηγήματος , κάτι αναγκαίο αν αναλογιστεί κανείς την πληθυσμιακή δομή της χώρας με το 80% των κατοίκων να έχουν γεννηθεί σε άλλη χώρα και το υπόλοιπο 20% να είναι χωρισμένο σε 30 τοπικές φυλές.
Γεωπολιτικά το Μουντιάλ του Κατάρ έπαιξε τον ρολό του στην προσπάθεια προβολής του εμιράτου ως μια σταθερή οικονομική και πολιτική περιφερική δύναμη στην περιοχή του Κόλπου αλλά και στην ευρύτερη Μ. Ανατολή.Τα τελευταία χρόνια το Κάταρ επιστρατεύει κάθε μέσο άσκησης γεωπολιτικής επιρροής προωθώντας την δική του αμφιλεγόμενη ατζέντα στην περιοχή και σίγουρα η διοργάνωση του Μουντιάλ κινήθηκε και προς αυτήν την κατεύθυνση .Οι γεωπολιτικές επιλογές της Ντόχα την έχουν φέρει άλλωστε σε άμεση αντιπαράθεση με όλες τις γειτονικές της χώρες οι οποίες την χαρακτηρίζουν αποσταθεροποιητικό παράγοντα. αθλητισμός πολιτική
Αποκορύφωμα της κόντρας αυτής ήταν το Εμπάργκο που επέβαλαν η Σ. Αραβία , τα ΗΑΕ η Αίγυπτος και άλλες αραβικές και αφρικάνικες χώρες στη Ντόχα το 2017 και το οποίο κράτησε έως και το 2021 επηρεάζοντας μεταξύ άλλων και τις προετοιμασίες του Μουντιάλ Το εμπάργκο έληξε αλλά οι λόγοι που το παρακίνησαν παραμένουν : κατηγορίες από άλλες μουσουλμανικές χώρες για υπόθαλψη και χρησιμοποίησή τρομοκρατικών οργανώσεων από το Εμιράτο αλλά και οι καλές σχέσεις με το πυρηνικο Ιράν. αθλητισμός πολιτική
Όπως προαναφέρθηκε η διοργάνωση τελείωσε .Ξοδευτήκαν υπέρογκα ποσά .Τελικά άξιζε? Αυτό είναι το καίριο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί.Για πολλούς η απάντηση είναι όχι. Από τη πρώτη μέρα υπήρξαν κριτικές για τα ποσά που σπαταλούνται με πολλούς να φοβούνται ότι έτσι χάνεται η «μαγεία» του αθλήματος .Πιο σοβαρό θέμα το οποίο δυσφήμησε την χώρα ,προκάλεσε παγκόσμια κατακραυγή και έφτασε ως το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο ήταν η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο εργασιακός μεσαίωνας κατα τις εργασίες προετοιμασίας με αποτέλεσμα χιλιάδες εργάτες να χάσουν την ζωή τους, για τα «αιματοβαμμένα γήπεδα». αθλητισμός πολιτική
Η υπόθεση ¨”Qatargare” , γνωστή στην Ελλάδα ως “υπόθεση Καιλή” πρόσφατα έδειξε που ήταν διατιθέμενη να φθάσει η Καταριανη εξουσία .Οι γειτονικές χώρες κατηγορήσανε για άλλη μια φορά το Κατάρ ότι προωθούσε παράλληλη ατζέντα και τα μεταξύ τους προβλήματα δεν λύθηκαν .Τέλος τα οικονομικά οφέλη δεν ήταν τα αναμενόμενα με πολλές αθλητικές υποδομές να μην είναι οικονομικά βιώσιμες (μάθημα που είχε διδαχθεί ήδη από τους Ολυμπιακούς της Αθήνας το 2004).Τελικά το πολυπόθητο για το Κατάρ παγκόσμιο Κύπελλο υπήρξε διαφήμιση ή δυσφήμηση για την Ντοχα?
Οι απόψεις των αρθρογράφων δεν απηχούν την άποψη της συντακτικής ομάδας ούτε του Pnyka Org.
Διαβάστε περισσότερα: αθλητισμός πολιτική
Η Ελληνική διπλωματία στο σταυροδρόμι του Κοσόβου
Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχε ξεκινήσει κάποια ένοπλη σύγκρουση στο Κόσοβο, ωστόσο ανεξάρτητα από αυτό, η διένεξη επ’ αυτού του ζητήματος αποτελεί μία κρίσιμη πρόκληση για την Ελλάδα.
Το φαινόμενο Tate και το είδωλο στον καθρέφτη μας
Ο συγκεκριμένος άνδρας αποτελεί αυτήν την εποχή μια από τις πιο πολυσυζητημένες περσόνες παγκοσμίως, γνωστός για τις ιδιαίτερα ερειστικές απόψεις του απέναντι στο γυναικείο φύλο.
Δολοφονία γυναικών: Aνθρωποκτονία ή γυναικοκτονία;
Ο όρος γυναικοκτονία είναι παλαιάς προέλευσης και, μάλιστα, οι ρίζες του εντοπίζονται το 1976, όταν για πρώτη φορά καταγράφηκε από τη κοινωνιολόγο Diana Russel
Εκλογές στην Τουρκία: Νίκη του σουλτάνου ή τέλος εποχής;
Πρόσφατα ο κυβερνητικός εταίρος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, επιβεβαίωσε με δηλώσεις του την διεξαγωγή των τουρκικών γενικών προεδρικών και βουλευτικών εκλογών την Κυριακή 14 Μαΐου 2023.
Ευρωπαϊκό Mοντέλο Κοινωνικού Κράτους vs Νέα Δεξιά: Mετασχηματισμός ή ρήξη;
Η Ευρώπη – ιστορικά και γεωγραφικά- υπήρξε πρωτοπόρος τόσο στη δημιουργία όσο και στην ανάπτυξη/εφαρμογή του Κοινωνικού Κράτους.
