Το Άρθρο 29 και ο ασκός του Αιόλου

Γράφει η Υρώ Παπαβασιλείου

Σύμφωνα με το Άρθρο 29 του Συντάγματος μας «η οργάνωση και η δράση των πολιτικών κομμάτων οφείλει να εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος». Πρόκειται για ένα άρθρο που αποτελεί βάση αντιπαραθέσεων μεταξύ συνταγματολόγων και πολιτικών δυνάμεων σχετικά με την δυνατότητα που αυτό προσφέρει περί νομοθετικής μέριμνας για την απαγόρευση εισόδου κομμάτων με αντιδημοκρατική δράση στο κοινοβούλιο.

Μάλιστα, τον τελευταίο καιρό έχει κατατεθεί νομοσχέδιο στη Βουλή από την κυβέρνηση Μητσοτάκη με στόχο ο Άρειος Πάγος να μην αρκείται σε έλεγχο για καταδίκη του προέδρου ενός κόμματος για εγκληματική οργάνωση αλλά να απαγορεύει την διοίκηση κομμάτων από τους λεγόμενους «αχυρανθρώπους» , τοποθετημένους δηλαδή στην εξουσία από ποινικά καταδικασμένα πρόσωπα που ασκούν την πραγματική εξουσία .Η ρύθμιση αυτή δικαιολογείται από το ότι τέτοια κόμματα λειτουργούν ως μανδύες εγκληματικών οργανώσεων που νοθεύουν την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Άρθρο 29

Έρευνα του Pnyka Press για τη διαχείριση ζητημάτων από την κυβέρνηση και πρόθεσης ψήφου

Στην πρόταση αυτή εκφράζουν διαφωνίες τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΚΚΕ φοβούμενοι ότι μια τέτοια τροπολογία ανοίγει παράθυρα για αυθαιρεσίες στο πλαίσιο μιας διασταλτικής ερμηνείας του νόμου αυτού , όπως άλλωστε συμβαίνει συχνά στην συνταγματική μας ιστορία. Ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει έτσι έναν μετριασμένο χειρισμό της προτεινόμενης ρύθμισης με ακριβή προσδιορισμό των εγκλημάτων ως ρατσιστικών ή ναζιστικών. Το ΚΚΕ ωστόσο αντιτείνει ακόμη πιο σθεναρά ότι μια τέτοια τροπολογία θα επιτρέψει σταδιακά την απαγόρευση κομμουνιστικών κομμάτων που υποστηρίζουν την λεγόμενη «δικτατορία» του προλεταριάτου. Άρθρο 29

Το επιχείρημα της Νέας Δημοκρατίας είναι ότι «η διάταξη δεν υπεισέρχεται σε αξιολόγηση των χαρακτηριστικών και της ιδεολογίας των κομμάτων». Το ζήτημα ωστόσο εδώ είναι ότι μια τέτοια ρύθμιση ανοίγει τον δρόμο για περαιτέρω συζητήσεις και προτάσεις από τις εκάστοτε κυβερνήσεις καθώς επιτρέπει κατ’αρχήν την ύπαρξη νομοθετικών προβλέψεων για απαγόρευση αντιδημοκρατικών κομμάτων υπό τους όρους της εκάστοτε προτείνουσας πλειοψηφίας. Άρθρο 29

Παρόλα αυτά όλες οι απόψεις έχουν λόγο να ερείδονται στο άρθρο 29 καθώς και σε μια συστηματική ερμηνεία των συνταγματικών διατάξεων . Το θέμα είναι ποια από όλες παρέχει τα περισσότερα εχέγγυα για την διασφάλιση του δημοκρατικού χαρακτήρα του πολιτεύματος μας.

Αλλά και η ίδια η έννοια της δημοκρατίας είναι πλέον ρευστή. Καταρχάς μπορούμε με ασφάλεια να πούμε πως η δημοκρατία είναι ένα πολίτευμα ατομοκεντρικό , που μεριμνά για την διασφάλιση των συνταγματικών ελευθεριών των πολιτών της , κάτι που πλήττει η δραστηριότητα εγκληματικών οργανώσεων οι οποίες και κολάζονται ποινικά. Χωρεί ωστόσο και κοινοβουλευτική ευθύνη των κομμάτων, μέλη των οποίων δραστηριοποιούνται σε εγκληματικές οργανώσεις;

Το Σύνταγμα μας αφήνει ένα κενό καθώς δεν προβλέπει δυνατότητα επιβολής κυρώσεων από τον εκάστοτε νομοθέτη ( «όπως νόμος ορίζει» ), τονίζει ωστόσο την υποχρέωση τόσο των βουλευτών όσο και των κομμάτων να διασφαλίζουν τον δημοκρατικό χαρακτήρα του πολιτεύματος . Επομένως γίνεται σαφές ότι σε ένα πρώτο στάδιο η δημοκρατία θα πρέπει να βρει μηχανισμούς που θα θωρακίσουν την άσκηση της πολιτικής εξουσίας από τους εχθρούς της. Άρθρο 29

Δεν πρέπει όμως να παραγνωρίζουμε ότι ένα ακόμη συστατικό στοιχείο της δημοκρατίας ως έννοιας είναι η λαϊκή κυριαρχία ως δυναμικό φαινόμενο. Αυτό που ξεχωρίζει την δημοκρατία από τις μονοκρατίες είναι ότι στους κόλπους της επικρατεί ο λαός όπως επιθυμεί να εκφραστεί την εκάστοτε εποχή. Πρόκειται έτσι για ένα πολίτευμα αφηρημένο που δεν επιτάσσει στην κυβέρνηση της ορισμένα προσόντα παρά μόνο αυτή να είναι απότοκο της βούλησης του λαού.

Επομένως ο αποκλεισμός από την εξουσία και πόσω μάλλον την αντιπροσώπευση στην Βουλή, κομμάτων που εκφράζουν μέρος του λαού , έρχεται σε εμφανή αντίθεση με την δημοκρατική λειτουργία. Αυτό μάλιστα αποτελεί και ένα στοιχείο της δημοκρατίας που από πολλούς κρίνεται ως αδυναμία αφού ουσιαστικά επιτρέπει την κατάλυση της οποιαδήποτε στιγμή.

Στην πραγματικότητα όμως , η δημοκρατία σε αυτό το σημείο αφήνει και πάλι τα ηνία στον λαό. Είναι στο δικό μας χέρι να προστατεύσουμε το πολίτευμα μας για αυτό και ο Τερζάκης γράφει πως σε περιόδους συνταγματικών κρίσεων πρέπει να ερωτηθούμε «μήπως υστερεί κάτι στην ίδια την ωριμότητα των λαών αυτών. Μήπως δεν έχει συμπληρωθεί η διαδρομή που θα τους έκανε άξιους της Δημοκρατίας.» Άρθρο 29

Μπορεί να είναι συνταγματικό να επιτρέψουμε τον εξοβελισμό κομμάτων από την βουλή, είναι όμως πιο δημοκρατικό να αφήσουμε την δυνατότητα αυτή στο χέρι του λαού μέσω της πολιτικής κύρωσης. Αν φοβόμαστε τόσο πολύ για την ανάδυση εγκληματικών στοιχείων στην εξουσία τότε αυτό που θα πρέπει να μας προβληματίζει είναι ο ίδιος λαός που την επέτρεψε.

Από την άλλη, μπορούμε να αποδεχθούμε ότι είναι πιθανόν πρόσωπα με ιστορικό βαριών εγκλημάτων να ταυτιστούν με ένα κόμμα το οποίο λειτουργεί εντελώς προσχηματικά οπότε τότε τίθεται και το ζήτημα του «ανυπόστατου» του. Οποιαδήποτε όμως νομοθετική πρόβλεψη θα πρέπει να είναι μετριασμένη και όσο το δυνατόν εξειδικευμένη ώστε να μην αφήνει περιθώρια να γίνεται ιδεολογικός έλεγχος των κομμάτων…

Οι απόψεις των αρθρογράφων δεν απηχούν την άποψη της συντακτικής ομάδας ούτε του Pnyka Org. 

Μάθετε περισσότερα εδώ

Διαβάστε περισσότερα: Άρθρο 29

Η Ελληνική διπλωματία στο σταυροδρόμι του Κοσόβου

Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχε ξεκινήσει κάποια ένοπλη σύγκρουση στο Κόσοβο, ωστόσο ανεξάρτητα από αυτό, η διένεξη επ’ αυτού του ζητήματος αποτελεί μία κρίσιμη πρόκληση για την Ελλάδα. 

Το φαινόμενο Tate και το είδωλο στον καθρέφτη μας

Ο συγκεκριμένος άνδρας αποτελεί αυτήν την εποχή μια από τις πιο πολυσυζητημένες περσόνες παγκοσμίως, γνωστός για τις ιδιαίτερα ερειστικές απόψεις του απέναντι στο γυναικείο φύλο.

Προεκλογικός… πυρετός

Μια ακόμα κυβερνητική τετραετία ολοκληρώνεται σύντομα στη χώρα μας και η ημερομηνία κήρυξης της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης δεν αργεί να ανακοινωθεί. 

Δολοφονία γυναικών: Aνθρωποκτονία ή γυναικοκτονία;

Ο όρος γυναικοκτονία είναι παλαιάς προέλευσης και, μάλιστα, οι ρίζες του εντοπίζονται το 1976, όταν για πρώτη φορά καταγράφηκε από τη κοινωνιολόγο Diana Russel

Εκλογές στην Τουρκία: Νίκη του σουλτάνου ή τέλος εποχής;

Πρόσφατα ο κυβερνητικός εταίρος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, επιβεβαίωσε με δηλώσεις του την διεξαγωγή των τουρκικών γενικών προεδρικών και βουλευτικών εκλογών την Κυριακή 14 Μαΐου 2023.

Ο αναδυόμενος πολυπολικός κόσμος, τα Δυτικά Βαλκάνια και η Ελλάδα

Αν μία λέξη μπορεί να αποτυπώσει με τον καλύτερο τρόπο το πλέγμα της σημερινής συγκυρίας σε παγκόσμιο επίπεδο, αυτή είναι η κλιμάκωση. 

Ωχαδερφισμός: Ζήτημα πολιτικό

Το τελευταίο διάστημα, ένα από τα ζητήματα που απασχολεί την επικαιρότητα είναι η υπόθεση της κ.Καϊλή, της αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που κατηγορείται για εμπλοκή σε κύκλωμα διαφθοράς.

Ευρωπαϊκό Mοντέλο Κοινωνικού Κράτους vs Νέα Δεξιά: Mετασχηματισμός ή ρήξη;

Η Ευρώπη – ιστορικά και γεωγραφικά- υπήρξε πρωτοπόρος τόσο στη δημιουργία όσο και στην ανάπτυξη/εφαρμογή του Κοινωνικού Κράτους.

Άρθρο 29 Άρθρο 29 Άρθρο 29

Avatar photo
Υρώ Παπαβασιλείου

Είμαι η Υρώ και σπουδάζω στην Νομική Αθηνών.Τον τελευταίο καιρό έχουν αρχίσει να με συναρπάζουν οι Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σχέσεις τις οποίες προσπαθώ να προσεγγίσω μέσα από σεμινάρια και προσομοιώσεις ευρωπαϊκών και διεθνών θεσμών. Είμαι λάτρης της κλασικής μουσικής , του κινηματογράφου και των φυτών!

Άρθρα: 7