Ανεργία είναι η έλλειψη εργασιακής απασχόλησης εξαιτίας της μειωμένης προσφοράς εργασίας αλλά και η αδυναμία ένταξης στις παραγωγικές δραστηριότητες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα ενός κράτους. Το ποσοστό ανεργίας κάθε χώρας είναι το ποσοστό ανέργων διαιρούμενο με το συνολικό εργατικό δυναμικό του κράτους. Το ποσοστό ανεργίας αλλά και το μέγεθος του εργατικού δυναμικού αποτελούν τους κύριους δείκτες των τάσεων της αγοράς εργασίας.

Μερικές από τις αιτίες της ανεργίας σε παγκόσμια κλίμακα είναι η τεχνολογική επανάσταση και αυτοματοποίηση της παραγωγής, το άνοιγμα των οικονομικών συνόρων στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης, η οικονομική κρίση, ο ανεπαρκής επαγγελματικός προσανατολισμός. Η διόγκωση ανεργίας ταλανίζει τις σύγχρονες κοινωνίες προκαλώντας εντάσεις στην κοινωνική ανομία αλλά ταυτόχρονα υποβιβάζεται το βιοτικό επίπεδο των πολιτών της χώρας που πλήττεται από υψηλό ποσοστό ανεργίας.

Γενικότερα η Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί ως ενιαία αγορά και το συνολικό ΑΕΠ της ανέρχεται σε 14,5 τρισεκατομμύρια ευρώ. Επίσης η Ευρωπαϊκή Ένωση καλύπτει το 14% των παγκόσμιων εμπορευματικών συναλλαγών. Παρότι η Ευρώπη φαίνεται να είναι μια οικονομικά σταθερή ήπειρος συνεχίζει να πλήττεται από την ανεργία. Το ποσοστό άνεργων νέων είναι 13% στην Ευρώπη.

Η Ευρώπη διακατέχεται από πολυπλοκότητα αλλά και πολυμορφία. Η κάθε χώρα έχει διαφορετικές οικονομικές εκπαιδευτικές και κοινωνικές δυνατότητες και έτσι το εργατικό δυναμικό είναι καταρτισμένο σε διαφορετικούς τομείς. Η Ελλάδα κατέχει την κατάλληλη γεωπολιτική θέση και τους απαραίτητους φυσικούς πόρους ώστε να ανθίζει ο τουρισμός. Έτσι ένα σημαντικό ποσοστό των νέων απασχολούνται σε τομείς τουρισμού.

Ωστόσο, από τις στατιστικές μελέτες που έχουν διεξαχθεί τα τελευταία χρόνια, αποδεικνύεται ότι ανάμεσα στις 27 χώρες της Ευρώπης η Ελλάδα κατέχει από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας όπως αναφέρει και ο επίσημος οργανισμός στατιστικών αναλύσεων της Ευρώπης Eurostat. Η ανεργία στην Ελλάδα ανέρχεται σε ποσοστό 11.6% το 2022, ποσοστό που αυξομειώνεται αναλογικά με τους γρήγορους ρυθμούς της παγκόσμιας οικονομίας.

Το ποσοστό άνεργων νέων Ελλάδα είναι 27.3% (2022) που μειώθηκε συγκριτικά με το 2021 καθώς έφτανε το 36.8%.Ειδικότερα παρατηρούνται μεγάλες διαστάσεις ανεργίας στον νομό Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης που σημειώνεται το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των νόμων της Ελλάδας που φτάνει το 45.1% το 2021.

Βέβαια, παρατηρείται το οξύμωρο σχήμα καθώς η Ελλάδα μεταξύ των Μεσογειακών χωρών έχει το μικρότερο ποσοστό σε νέους που δεν έχουν λάβει τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά και σχεδόν το μεγαλύτερο ποσοστό άνεργων που αγγίζει το ποσοστό του 14.7%. Επίσης έχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανέργων νέων (κάτω των 25) στις χώρες της Νότιας Ευρώπης που φτάνει στα ύψη με το ποσοστό 35.5%. Ένα κοινωνικό ζήτημα που ταλανίζει Ελλάδα την τελευταία εικοσαετία είναι το φαινόμενο των ενηλίκων που ακόμα και στην ηλικία των 25+ μένουν με τους γονείς τους και δεν είναι οικονομικά ανεξάρτητοι. Η αντίστοιχη κοινωνική ομάδα σε χώρες της βόρειας Ευρώπης θεωρούνται άεργοι και κατακρίνονται κοινωνικά.

Η ανεργία είναι ένα πρόβλημα που αναπαράγεται και διογκώνεται εξαιτίας της ελλειπής αντιμετώπισης από το κράτος αλλά και της απουσίας αλλαγής στα θεμέλεια του προβλήματος. Όταν δεν υπάρχει επαρκής επαγγελματικός προσανατολισμός των νέων στις εκπαιδευτικές δομές και αναγκάζονται όλοι να σπουδάσουν αλλά ταυτόχρονα δεν υπάρχουν δομές ώστε να απορροφηθούν οι απόφοιτοι ΑΕΙ (και όχι μόνο) καταφεύγουν στη μετανάστευση. Η απουσία αξιοκρατίας για την πρόσληψη επαγγελματιών και η ύπαρξη των ρουσφετιών μέχρι και το 2023 αυξάνουν δραματικά τα ποσοστά ανεργίας αλλά και το αίσθημα αναξιοπιστίας προς το κράτος αλλά και προς την εκάστοτε κυβέρνηση.

Από την άλλη πλευρά η ανεργία είναι σοβαρός ψυχοκοινωνικός παράγοντας άγχους καθώς οι άνεργοι παρουσιάζουν συχνότερα συμπτώματα άγχους σε ποσοστό 10,5% και κατάθλιψης σε ποσοστό που αγγίζει το 82,4%.Τα εργαζόμενα άτομα με υψηλή εργασιακή και οικονομική δυσχέρεια και οι άνεργοι είναι πιθανότερο να εμφανίσουν παραβατικές συμπεριφορές όπως κατάχρηση ουσιών όπως και αλκοολισμό.

Μέχρι και το 2023 η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει από τα υψηλότερα ποσοστά μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ανεργία γενικότερα, αλλά και σε ανεργία σε νέους έως 25 ετών ειδικότερα. Οι στατιστικές αναλύσεις που καταγράφονται μηνιαία αλλά και ετήσια από το Eurostat δεν αφήνει περιθώρια για αμφισβιτήσεις. Καμία κυβέρνηση ως τώρα δεν μπόρεσε να αλλάξει προς το καλύτερο αυτή την κατάσταση στην χώρα μας.

Συνοψίζοντας, κατά την διάρκεια των αιώνων φαίνεται ότι σε περιόδους παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης η ανεργία αυξάνεται και συνδέεται από ψυχολογικά και κοινωνικά καταπιεσμένο λαό αλλά και από χαμηλούς μισθούς που φτάνουν τους πολίτες στην εξαθλίωση του επιπέδου της καθημερινής τους ζωής. Η Ελλάδα όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη καταβάλλουν σημαντική προσπάθεια, έργο, και υπέρογκα ποσά προκειμένου το επίπεδο ζωής, οι μισθοί και οι επαγγελματικές ευκαιρίες να αυξηθούν για τον λαό να δημιουργηθούν νέα προηγμένα εκπαιδευτικά συστήματα που θα ετοιμάζουν τους νέους κατάλληλα ώστε να απορροφηθούν άμεσα στην αγορά εργασίας και να εξαλειφθεί η φτώχεια.